Бек башы - тазалыкъдыЧеги инфекцияланы юслеринден биз не зат билирге керекбиз? Билимсизликни хатасындан не палах болургъа боллукъду? Аны юсюнден СПИД-ге эм башха жукъгъан ауруулагъа къажау араны алтынчы номерли бёлюмюню таматасы Аппайланы Шамил айтханды: - Чеги инфекция къоркъуулу бла респиратор аурууладан бла гриппден сора экинчи жердеди. Ич инфекциялагъа дизентерия, холера, сальмонеллёз, вирус гепатит «А», брюшной тиф эм энтеритле, гастроэнтеритле, дагъыда бир къауум башхалары киредиле. Ауруу башланнган кезиуде аланы барысыны да бирге ушагъан жерлери бардыла: адамны къусарыгъы келеди, кёлю аман этеди, ичи ётеди, халы къарыусузгъа айланады, эти къызып, температурасы кётюрюледи. Бу аурууланы барысы да къыйыннга саналадыла, къоркъуулудула, бегирек да гитче сабийлеге, абаданладан эсе аланы араларында ауруугъанла юч-тёрт кереге кёп боладыла. Сакъланыр ючюн а, тазалыкъгъа аслам эс бурургъа керекди. Жайны исси кезиую, былай къарагъанда, адамгъа бек тап заманды. Алай, жарсыугъа, ол тюрлю-тюрлю чеги инфекцияланы хаталарындан чыкъгъан патоген микроорганизмлени сакъланыуларына, кебейиулерине бла жайылыуларына себеп этеди. Быллай тюрлю аурууланы къозгъаучу микроб адамны чархына аны ауузу бла киреди, базыкъ неда иничке чегини аурутады. Гигиена сертификатлары болмагъан, сууукълукъ жетишмеген исси кезиуде сатылгъан Сальмонеллёздан къалгъанлары суу бла да жугъадыла эмда жайыладыла. Жауун эм къар суула топуракъны баш къатысын жуууп, кир-кипчикле ачыкъ кёллеге къуюлуп (суула жыйылгъан жерле, кёлле, къуюла, баргъан суула, илипинле), аланы кирлендиредиле. Ауруу аллай суулада жуууна туруп неда аладан ичген заманда да жугъады. Бек башы - энчи тазалыкъгъа сакъ болууду, артыкъ къыйын болмагъан бир къауум жорукъланы сакълауду: - ашарны, аш-азыкъ хазырларны, сабийге къарарны аллында къолланы таза жууу бла - терк бузулургъа боллукъ продуктланы: къаймакъны, творогну, сютню, биширилген - тахта кёгетлени бла жемишлени, наныкъ битимлени ашардан алгъа таза суу бла ариу жууаргъа; - аш отоуланы бла юйлени, аякъ жолланы (мекямлада туалетлени) таза тутаргъа; - ичер, къолланы, адырланы, тахта кёгетлени, жемишлени бла наныкъ битимлени жууар - аурууну биринчи белгилери эсленнгенлей окъуна (кёлю аман этген, къусарыгъы келген, ичи ётген) мычымай врачха барыргъа керекди.
Поделиться:
Читать также:
18.04.2024 - 12:23 →
«Не заманлада да чагъыргъа жамауат къажау сюелгенди»
18.04.2024 - 10:30 →
Болушлукъну сайлар онг барды
18.04.2024 - 09:20 →
Минги тауда – космос лаборатория
18.04.2024 - 09:00 →
Кадетле-чекчиледе къонакъда
18.04.2024 - 08:30 →
Заранлы къурт-къумурсхаланы къырыуда сакълыкъ изленеди
|