Уста фрирайдчы, жигит къутхарыучу

Къабарты-Малкъардан фрирайдчы Ёзденланы Идирис къатышхан эришиулеринде жетишимли болмай хазна къалмайды. Алгъа жыллада ол Сочиде «Роза Хутор» тау лыжа курортда Россейни фрирайддан кубогуну биринчи кезиуюнде экинчи жерни алгъанды, Францияда эришиуден да кюмюш майдалны келтиргенди.

Профессионал фрирайд – спортну бек сейир тюрлюсюдю, анда лыжалада неда сноубордда былайда уа учаргъа жарамаз деген тау тикледе учаса, къаялы жерледе секиресе. Ол къанынгы бек къыздырады. Эришиулеге къатышханла барлыкъ жолларын кеслери сайлайдыла. Аланы усталыкъларына багъа учхан жерлерини къыйынлыгъына, тохтамай баргъанларына, техникаларына кёре бичиледи.  

Идирис Минги тауну этегинде ёсгенди, ол а Азауда бла Чегетде тынгылы лыжа жоллары, трассадан тышында учарча къарлы этеклери бла белгилиди. Аллай жерде лыжала учаргъа юйренмей къалыу ол гюнях окъунады. Аны ючюн, бир кесек абаданыракъ болгъанлай, кёп  тенглерича, ол да Приэльбрусияны тау лыжа школуна жюрюп башлагъанды. «Анда манга кёп къыйын салгъандыла, таза да спортчу этгендиле, республикалы эришиулеге да къатышханма. Алай мен кесими фрирайдда сынаргъа бек сюе эдим. Анда юлгюлюкню тамата шуёхларым Алексей Водолазкин, Байдаланы Саша, Алим бла Рустам Матковскийле, Джаппуланы Осман, Шауаланы Мухтар, Геннадий Хрячков эм башхала этгендиле, ала даражалы эришиуледе хорлай эдиле. Ала мени лыжа жолладан тышында учаргъа, дропла (тыйгъычладан энишге секириу) секирирге, фристайлгъа юйретгендиле. Школгъа жюрюген кезиуюмде кёп лыжаланы сындырмагъанма», - деп эсгереди Ёзден улу.  

Спортну бу тюрлюсюнден биринчи эришиулеге къатышып фрирайдчы 16-17 жылында башлагъанды - Азауда КъМР-ни биринчи Президентини эм Домбайны кубоклары ючюн. 18 жылы толгъанда, 2010 жылда Сочиде Къызыл талада Россейни кубогуна биринчи кере къатышханды, анда тёртюнчю жерни алгъанды. Артда кесибизде, Минги тауда, башха регионлада да бардырылгъан эришиуледе хорлай тургъанды, Россейни чемпиону жети кере болгъанды. Халкъла аралы турнирледе де атын айтдыргъанды. 2014 жылда Норвегияда «Тёрт жулдуз» деген дунияны рейтинг эришиуюнде тёртюнчю жерге чыкъгъанды, андан сора бир жылдан а Словакияда башха эришиуледе сынашханды. Алгъаракълада Францияны Альпылерини тюз да арасында орналгъан битеу дуниягъа белгили Лез Арке тау лыжа курортда халкъла аралы эришиуледе кюмюш майдалны алгъанды.

Баям, сора Россейни кубогунда экинчи болгъанынг сени артыкъ бек къууандырмагъанды деген сорууубузгъа жууап бере, спортчу фрирайддан эришиуледе хорлагъан алай тынч болмагъанын чертеди, бютюнда ала бир бири ызындан бара эселе: «Франциядагъы турнир кёп кючюмю алгъан эди, аны ючюн Россейни кубогунда бир кесек арып чыкъгъанма. Болсада кюмюш майдал да аман эсеп тюйюлдю».

Лыжа жолдан тышында учхан къоркъуулу болгъаны кимге да ачыкъды, саулукъгъа чып тюшюуде фрирайд спортну эм къоркъуулу тюрлюлерини арасында биринчиди, ол хыйсапдан аны Олимпиада оюнлагъа къошмайдыла. Мында стартха чыкъгъанда, этерик затларынгы алгъа башынгда ойларгъа, чырмамазча, къоркъууунгу хорларгъа керексе.

Спорт бла кюрешгенинден тышында Идирис къутхарыучу да болуп ишлейди.  Ала бир бирлерине чурум этмейдиле, Идирис ишинде да кесин ышаннгылы, ачыгъаннга болушургъа хазыр адамча кёргюзтгенди.  Бош заманы аны алай кёп болмайды, алай солургъа кезиу чыкъса уа, аны юйюрю бла ётдюрюрге сюеди.