СИЗ КИТАП ОКЪУЙМУСУЗ?Кюнден-кюннге жашау халыбыз тюрлене баргъаны бла байламлы китаплагъа да кёз къарам алгъынча турмайды. Аны бла бирге кёчюрмеле (назмула, къара сёз бла жазылгъан чыгъармала да) керекмидиле бизге ана тилибизде? Бу сорууланы мен сабийлеге угъай, устазлагъа, адабият бла кюрешгенлеге, билимлерин не кюнде да кётюре турургъа борчлу адамлагъа соргъанма. Ала аны юсюнден этген оюмну башхала да билселе сюеме. Тёппеланы Мариям: Орус эмда битеудуния адабиятны окъургъа излегенме алда. Манга Т.Драйзер, Т.Манн, А.Дюма, Э.Золя, башхала да сейир кёрюннгендиле. Энди уа, элли жылыма келгенде, къайтып кеси авторларыбызны окъуйма. Бек сюйген чыгъармаларымы Толгъурланы Зейтун жазгъанды. Кёчюрмелени, тилибизни онгларын билирге болмаса, сюйюп окъуйма деп айталлыкъ тюйюлме, оригиналларын таба тургъанлай. Тюбейланы Светлана: Бусагъатда халкъыбызны озгъан, бара тургъан жашаууну юсюнден айтхан китапла кёрюнедиле сейир. Бу кюнледе Жолабланы Юзейирни «Жер юзюлгенде» деген хапарын окъугъанма. Аллы окъуна автор табийгъатны юсюнден халкъыбызны эртте заманладан окъуна терен билими болгъанын ачыкъ этеди. Кёчюрмелени юслеринден айтханда уа, ана сёзюбюзню татыуун къоймайдыла. Кёп болмай Тёппеланы Алимни «Пиринчни сютлей акълыгъы» деген хапарын орус тилге кёчюрюлюп окъугъанма. Ол шартны анда да кёргенме. Кесим Газаланы Исхакъны «Малкъарукъ къаланы таурухун» кёчюреме дегенме да, анда адамны къашларын суратлай, автор аланы Къапчагъай къаяны башын булутла басханча, алай къарай эдиле кёзлери аланы тюбюнден дейди. Бу магъананы толусунлай къалай айталлыкъса башха тилде. Авторла кеслери кёчюрселе, миллет энчиликлени сакъларгъа кюрешгенлери уа кертиди. Кёчюрмеле да керекдиле, тилибизни онгун ангыларгъа сюе эсек. Ботталаны Мурат: Окъугъан а этеме. «Бусагъатда Москвада бек жюрюйдю къолдан-къолгъа», – деп, шуёхум Михаил Захаринни «Приговор к пожизненному» деген китабын келтиргенди да, аны окъуй турама. Кёлю къаты болмагъаннга аны сиз да окъугъуз деп айталмайма. Терсликлери болмай тургъанла кёрген азапны юсюнден документли чыгъармады ол. Атмырзаланы Магомет: Кёчюрмеле уа аз тюрлю болмайдыла. Алагъа жазыучула кеслери окъуна не заманда да ыразы болуп турмайдыла. Сёз ючюн, Кязимни кёчюрмелерин окъугъанымда, аланы ана тилибизде да табып, тенглешдиргенме да, сейир этгенме ол затлагъа «хо» дегенлеге. Сора Кязимни редакторуна атап жазгъан назмусу тюшгенди эсиме… Малкъарланы Лидия: Бабаланы Ибрагимни орус тилде «Продолжение весны» деген китабы тюшген эди къолума. Аны ал сёзюнде Къайсын: «Бек аламат кёчюрме окъуна къайтарып бералмайды керти поэтни кеси тилиндеги назмуларыны музыкасын, бояуларын, энчиликлерин, айбатлыкъларын да. Жарсыугъа, кёчюрюлген назмуланы къадарлары алайды», – деп. Бир-бирле чыгъармаларын кёчюрюуге уллу эс бурмайдыла. Да, хау, сюймезсе гинжинги окъа жыйрыгъын тешип, анга факъыра кийим кийдирселе… Оракъланы Халимат: Гуртуланы Элдаргъа чамны устасы дейдиле, алай а аны «Акъ къарда къузгъун къанаты» деген романындан трагедиялы чыгъарма азды бизде. Аны да сюйюп окъугъанма. Геляхланы Карина: «Эльбрусоид» фонд ана тилде жазылгъан китапланы цифрагъа кёчюрюп, Интернетге атханы бек уллу саугъады бизге. Сау болсунла. Орус адабиятдан бусагъатда бек белгили жазыучула деп къауум адам бардыла. Дарья Донцова машина кибик жазады. Китаплары онла бла чыгъадыла, алагъа китап басмала алдан сапариш этип турадыла. Алай ол да ол теманы сюйгенлегеди. Б.Акунин, В.Токарева, С.Беляков да бек окъулгъан авторладыла. Аланы билмегенлеге окъуйдула деп айтхан къыйынды. Кацибаева Лариса: Кесим а окъуйма. Хар библиотекагъа тюшген жангы китапны нени юсюнден болгъанын билирге мени борчумду, артда окъуучугъа сайлау этерге болушурча. Гелястанланы Саният: Устазгъа китап окъургъа заман тапхан къыйынды, алай сен кюн сайын да окъуучунга бир жангы зат айтыргъа, аны сейирсиндирирге керексе да, кюрешеме. Орусчадан кёчюргеним, поэтлеге тилегеним да болады кёчюрюгюз деп.
Поделиться:
Читать также:
29.03.2024 - 15:41 →
«Миллет энчилигибизни сакълау барыбызны да борчубузду»
29.03.2024 - 12:35 →
Жарыкълыкъ аны биргесине эди
29.03.2024 - 11:34 →
«Манга хари ш да кесича сейир кёрюнеди»
28.03.2024 - 10:00 →
«Хар жазылыу кампаниягъа тири къошулабыз»
28.03.2024 - 09:31 →
Сабийликни дуниясында
|