Окъуучулары – мектеплерини бетин чыгъаргъанланы сатырында

Узакъ эллерибизде кеслерине  махтау, ыспас да излемей, тутхан  ишлерин бет жарыкълы бардыргъан,  окъуучулары, билимлиликлери бла да  жамауатдан хурмет табып ишлеген устазларыбыз асламдыла,  къудуретге шукур. Бизни кёбюбюз  ашыкъгъанбыз аллай педагогланы дерслерине, алагъа ушаргъа, алача ишлерге да сюйгенбиз.

Баям, сабий алай  талпынса, ол шарт  ачыкълайды устазны  профессионаллыгъын, ол эм алгъа окъуучуларын, бардыргъан жумушун да  багъалагъанын. Ёсюп келген тёлюге башха-башха предметлени, илму ызланы  жашырынлыкъларын ачыкълай  уруннганларыбыз а, айхай да, ыспасха тийишлидиле. Бютюнда бюгюнлюкде – окъутууда  сакъланмагъан тюрлениуле бола,  школчуланы аслам  жангылыкълагъа  тюшюндюрюрге тийишли болуп  тургъан заманда.

Хар жылдан да Устазны кюнюню  байрамында аланы  саугъалагъан,  алгъышлагъан да ахшы тёре барды. Айхай да, аллай  жыйылыулада таулу  къызларыбызны, жашларыбызны атлары  айтылсала, биз да къууанабыз, кёлюбюз да кётюрюледи. Былтыр  къуралгъан быллай тюбешиуде уа КъМР-ни  Жарыкъландырыу, илму эмда  жаш тёлюню ишлери жаны бла  министерствосуну Сыйлы грамотасы бла белгиленнгенлени арасында Терс-Къолну орта  школунда орус тилден бла  литературадан окъутхан Доттуланы Фазика да болгъанды.

Аналаны Мусосну бла Соняны уллу юйюрюнде (ала уа беш сабий боладыла) ёсген къызчыкъ гитчелигинден  да сюйгенди школну.  Башланнган класслада болгъанында уа, ол  биринчи устазы Энейланы Аняны  эниклей, аныча педагог болургъа излегенди.

Ол алагъа «Мен къайсы усталыкъны сайларгъа сюеме» деген темагъа кёлден жазма бергенинде да, Фазика гитчелени окъутур мураты барлыгъын, анга юлгю уа Аня Магомедовна болгъаныны юсюнден жазгъанды. Ала орта мектепни тауусуп,  выпускникле болгъан чакъда уа биринчи  устазлары сабийле бир ненча жыл андан алгъа этген  умутларын билдирген  кёлден жазмаланы  сакълап туруп, кеслерине юлешгенди.

Андан сора да, мени бюгюннгю  жигитиме юлгю аны аппасы (анасыны атасы) да болгъанды.  Атмырзаланы Мухажир Ленинчи окъуу шахарчыкъда билим алып, артда сабийлеге дерсле берип тургъанды.

Шалушканы орта школун тауусханында Аналаны къызлары КъМКъУ-ну орус тил эм литература бёлюмюне киргенди. Аны  бошагъанында уа  направление бла Элбрус районну Терс-Къол элини мектебине тюшюп, андан бери отуз жылны ичинде ёсюп келген тёлюню анда  юйретгенлей келеди.

Алай эсе да,  танымагъан, билмеген жеринде ишлеп башлагъан кимге да тынч тюйюлдю. Жаш педагогга уа мында ариу  тюбегенлери, устазлыкъны  жашырынлыкъларына тюшюндюрген  коллегаларыны барысына да, кеси да орус тилден бла литературадан окъутуп тургъан, школну директору Залийханланы Лейла  Таусолтановнагъа да  ыразылыгъын билдиреди.

Ол дагъыда анга  планланы  къалай къураргъа, сабийлени сюерге эмда ала бла кесинги къалай жюрютюрге тийишлисин, дерсге не  къайгъынгы да тышында къоюп барыргъа кереклисин ангылатып, аслам затха  тюшюндюргенин айтады. Аныча эмда кесини школ  заманындагъы  устазы Тамара Бисовнача (тукъумун  эсгералмагъанды)  профессионалладан юйрене, юлгю ала ишлегенин  жашырмайды.

Бирсилени  сынамына  тюшюне, кесини дерс бериу, юйретиу амалларын байыкъландырыргъа итиниу а аны тутхан ишин сюйгенин, ёсюп келген тёлюге качестволу билим берирге излегенин  ачыкълагъан шартды. Ол ызда уруна, жетишимли да бола келеди. Аслам кере районну  администрациясыны, окъутуу управлениясыны  грамоталары бла  саугъаланнганды.

Бютюнда уллу саугъа уа – аны  окъуучуларыны  жетишимлеридиле. Ала район, республика даражалы  олимпиадалада ахшы эсепле болдура келедиле. Сёз ючюн, Хапаланы Даниял (районда бардырылгъан эришиуде) – литературадан, Тилланы Алина уа орус тилден биринчи жерлеге тийишли  болгъандыла. Жаш школну  тауусханда уа ЕГЭ-ден (орус тилден) 96 балл  алгъанды.

Фазика Мусосовнаны къолунда  юйреннгенле дайым да  мектепни  атын  айтдыргъанлай келедиле. Сёз ючюн,  былтыр дистанцион халда  окъутургъа кетерге тюшгенине да къарамай, онбиринчи классны  бошагъанла  Бир къырал экзаменде Элбрус районну  мектеплерини арасында эм бийик эсепни  кёргюзтгендиле.

Дагъыда Байдаланы Люба орус тил бла литература бёлюмюню  тауусуп, устазны жолу бла  баргъанды.  Бюгюнлюкде Терс-Къолну  садигинде  юйретиучюдю.  Былтыр а  окъуучусу Мусукланы  Жаннет «Лидеры России» конкурсха  къатышып, грант къытханды. Шёндю къыз «Шимал Кавказны  курортлары»  ОАО-да ишлейди. Байдаланы Шахым а Москвада Б. Щукин атлы театр институтну студентиди.

Айхай да, аллай сабийлени  окъутхан къайсы устазгъа да  насыпды. Андан ары да бютюн  кёлленип ишлерге, школгъа жангыдан  келген тёлюлени да билимни дуниясы бла  шагъырейлендирирге керекди.  Педагог эки жюз сёзю болгъан  орфографиялы  диктантны бир  халатсыз жазгъан  жашчыкъларыбыз бла къызчыкъларыбыз барлыгъына  къууанады. Алай эсе да, китап окъугъанла аз болгъанлары да аны жарсытады. Инсан тюз жаза  билгенича, сёлешген да алай этерге  тийишлисин чертеди.

Кертиди, адамны  жаланда профессионал жолунда угъай, жашау  къадарында да аны аслам затха  тюшюндюрген,  жамауатда,  коллективде кесин къалай  жюрютюрге  юйретгенле боладыла.  Аллайладан бирине уа ушакъ  нёгерим  ыннасы Атмырзаланы Айшатны санайды.

Жаш устаз школчула дерслерин  тамамлагъанларына ёпкелеп, алагъа «эки»  саллыкъма десе, аммасы уа анга ариу айтханды. «Къызым, бир кюнде окъуп да  келир, сабийни кёлюн  сындырма, ариу сёлеш, тёзюмлю бол, - деп  сабырлыкъгъа  тюшюндюргенди. Элде устаз андан хар ким да юлгю алырча адам болургъа тийишлисин да ангылатханды.

Фазика Мусосовна дагъыда школда  гуманитар ызда окъутхан  устазланы  биригиуюню башчысыды,  профсоюз  комитетини  председателиди.  Аслам жылны орус тилден бла литературадан олимпиадалагъа, ЕГЭ-леге, ОГЭ-леге къарагъан  комиссиялагъа  къатышханлай келеди.

Ол дагъыда огъурлу анады. Баш иеси Доттуланы Юсюп бла жаш ёсдюргенди. Элдар школну быйыл тауусханды. Саулайда  окъуучуларына ёз  сабийлеринеча  къайгъыргъан устаз эрттен сайын  мектепге бара, анда  бардыргъан  харкюнлюк ишини эсеплери аны окъуучуларыны сынау экзаменлеринде  ачыкъланнганларын унутмайды.

Бюгюнлюкде билим бериуню качествосу бютюн  суралгъан кезиуде уа орус тилни  окъутханлагъа бегирек къыйынды. Бу предметден ЕГЭ-леге выпускникле аслам эмда борчлу халда  къатышханларын а барыбыз да билебиз.

Мокъаланы Зухура.
Поделиться: