Политрук

Уллу Хорламгъа – 76 жыл

Гаммаланы Жабраил  урушха дери школда сабийлени окъутханды, «Чылмас» колхозда парторганизацияны секретары да болгъанды, райкомда да ишлегенди. Уруш башланнган биринчи кюнледе окъуна, военкоматха барып, фронтха жиберирлерин тилегенди, алай эки-юч кере да аны артха къайтаргъандыла.

 Жаланда 1942 жылда мартда кетеди ол фронтха.  Политрукла хазырлагъан къысха болжаллы курсланы бошагъандан сора аны 11-чи инженер-сапёр бригадагъа политрукну къуллугъуна жибердиле. Бир ауукъдан а бригаданы Баш Командованияны резервине ётдюредиле. Ол бригаданы къауумунда Жабраил фашистле бла Сталинградда уруш этгенди.

1943 жылны май айында бригадагъа  сейир  буйрукъ берилгенди. Москвада М. Горький атлы культура эм солуу паркда немислиледен сыйырылгъан  техниканы кёрмючюн къураргъа. Ол буйрукъ къужур кёрюнсе да, аны намыслы толтуруп, бригада фронтха къайтханды. Немислиле Северский Донец черекни онг жагъасында кючлю къорууланыу ыз къурагъан эдиле. Кече узуну сууну башын ракетала бла жарытханлай турадыла. Гитлерчиле бизникиле черекден ётерге хазырланнганларын сезген эдиле. Совет аскерчиле суугъа эки кере да кирдиле, алай болалмадыла, кёп къоранч этип, артха къайтдыла.

Душман дзотладан пулемётла бла атып, баш кётюртмейди. Аланы жокъ этмей, алгъа жол жокъду. 54-чю энчи сапёр батальонну разведка ротасына (политругу Гаммаланы Жабраил) фашист дзотланы чачдырыргъа буйрукъ бериледи. Кече къарангысы бла разведчикле, суу тюбю бла жип тартып, дзотлагъа минала саладыла. Аланы чачылгъан тауушлары чыкъгъанлай, бизни артиллеристлерибиз немислиле орналгъан тийрени отха алдырадыла, танкларыбыз алгъа тебирейдиле, аланы ызларындан а – жаяу аскерчилерибиз. Бизникиле гитлерчилени иги кесек артха сюредиле.

Ол кюн Гамма улу бир эллисине – танк бригаданы штабыны начальнигини орунбасары майор Байзуллаланы Хусейге тюбейди. Къучакълашадыла, бир бирлерине хапар сорадыла, кёп затланы эсге тюшюредиле. Юч кюнден Жабраил биягъы Байзуллу улуна жолугъургъа барады да, мудах болуп къайтады. Майор Байзуллу улу чынтты жигитча ёлгенин билдиредиле аны жерлешине.

Арада ыйыкъ озмады. Фашист бомбардировщикле бизникилени индеклерине бомбаланы аяусуз тёкдюле. Ауур жаралы политрукну госпитальгъа ашырдыла. Ол андан къайтханы бла жаяу аскер полкга Харьков областьда Новая Сергеевка элни алыргъа буйрукъ берилгени бир кезиуге тюшдю. Не сылтау бла эсе да, полк заманнга жеталмагъанды белгиленнген жерге. Анга берилген буйрукъну толтурууну инженер-сапёр батальонну боюнуна салгъандыла.

Жабраил былай эсгере эди:

- Мени штабха чакъырдыла. Андан къайтып келе, жолда тизилип келген арбаланы кёрдюм. Бизни батальонну арбалары эдиле ала. Жюрегим чанчды. Арбалада – кёп жаралыла. Не болгъанды. Аны билирге батальонну штабына чапдым. Немислиле дуппурда орналгъандыла. Бизникилеге атакагъа нартюх бахчаны ичи бла барыргъа тюшгенди. Эки-юч кере да кеслерин алгъа атхандан хайыр чыкъмагъанды. Кёп адамыбыз къорагъанды.

Новая Сергеевканы алыргъа жангыдан буйрукъ келеди. Бу жол тынгылы хазырланабыз, аскер бёлюмлени хар бирине энчи буйрукъ салынады. Танг къарангысында чабыуул этип, немислилени элден тышына сюребиз…

Къыркъ ючюнчю жыл октябрьде совет аскерле Запорожьени азатлагъандыла. Кутузовну эм Богдан Хмельницкийни орденлери бла саугъаланнган инженер-сапёр батальонну солдатлары бла офицерлеринден кёпле правительстволу саугъалагъа тийишли болгъандыла. Гамма улу Баш Командующийни Грамотасы бла саугъаланнганды.

Гвардияны капитаны Гаммаланы Жабраил Болгарияны, Румынияны, Югославияны, Австрияны азатлау урушлагъа къатышханды. Вена ючюн сермешледе биягъы ауур жаралы болгъанды.

Аскерден къайтханында, аны ёшюнюнде Къызыл Жулдузну ордени, «За боевые заслуги», «За оборону Кавказа» майдаллары, дагъыда «Медаль на отечественна война» деген болгар майдал жылтырай эдиле.