Майдалы 76 жылдан сора табылгъанды

Уллу Хорламны 76-жыллыгъына 

Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет Уллу Ата журт урушну кезиуюнде  «Кавказны къоруулагъаны ючюн»  деген майдал бла саугъаланып, аны алалмай къалгъан эди.  Аны юсюнден указ чыгъарылып, 76 жыл озгъандан сора, майдал фронтчуну эгечине берилликди. Ол а  белгисиз солдатланы эмда аланы юслеринден шартланы излеу бла кюрешген Ахмед Нахушевни бла Диана Нахушеваны хайырындан болгъанды.                                                      

Къабарты-Малкъарны Эсгериу китабында болгъан шартлагъа кёре, Атмырзаладан Уллу Ата журт урушха 43 адам кетип, андан къайтмай къалгъандыла.  Къазауатда жоюлгъанланы асламысы уа Кёнделендендиле. Бюгюн бизни хапарыбыз Атмырзаланы Махмутну жашы Магометни юсюнденди. Ол 1916 жылда туугъанды,  къызыл аскерге Элбрусну военкоматындан 1941 жылда 1 сентябрьде алыннганды.

Атмырза улу 1942 жылда 28 январьдан башлап 1943 жылда  23 ноябрьге дери къызыу сермешлеге къатышханды. Шимал-Кавказ фронтну 68-чи мараучу тенгиз бригадасыны командирини 1943 жылда 30 апрельде чыгъарылгъан 06/н номерли буйругъу бла  «За боевые заслуги» майдал бла саугъаланнганды. Аны саугъалау къагъытында былай жазылыпды: «… Не къыйын кезиуде да  постун къоюп кетмегенди, бригаданы жашырын документлерин къаты сакълагъанды. Аны хайырындан аскер операцияланы кезиулеринде да ишни тохтаусуз бардырыргъа къолдан келгенди».

Къыргъыз СССР-ни Фрунзе областыны Иваново район военкоматыны 1947 жылда 31 октябрьден 77021-чи номерли донесениясына кёре, Атмырзаланы Магомет 1941 жылда ноябрьден башлап белгисиз тас болгъаннга саналгъанды. Башха документге – 303-чю Огъары Днепрли мараучу дивизияны штабыны ёлгенлени юсюнден 1943 жылда 21 декабрьден 024046-чы  номерли билдириуюне кёре уа, 303-чу Огъары Днепрли мараучу дивизияны 845-чи мараучу полкуну пулемёт взводуну командири кичи лейтенант Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет 1943 жылда 23 ноябрьде  къазауатда  жоюлгъанды. Биринчи асыралгъаны  - УССР, Кировоград обл., Петровский р-н, Водяное эл (шёндю аскер къабырладыла).

Жарсыугъа, Атмырза улуну аты аскер къабырлада жазылып тюйюлдю (алада битеу да 2699 аскерчи асыралыпды, ол санда 1139-ну атлары белгилидиле, 1560-ны уа –угъай.  КъМР-ни Эсгериу китабында уа (2015 жылда чыгъарылгъанды, 2-чи том, 337-чи бет)  быллай шартла бардыла: Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет, 1916 жылда туугъанды, таулуду, Кёнделенденди. Совет аскерге Элбрусну район военкоматындан чакъырылгъанды. Капитанды. 1945 жылда апрельде ёлгенди. Германияда асыралгъанды.

Тюзю уа былайды: Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет, 1916 жылда туугъанды, таулуду, Кёнделенденди. Совет аскерге 1941 жылда 1 сентябрьде Элбрусну район военкоматындан чакъырылгъанды. Кичи лейтенантды. 1943 жылда 23 ноябрьде ёлгенди. Украинаны Кировоград областыны Петровский районуну Водяное элинде аскер къабырлада асыралгъанды.

Жигит таулу 68-чи мараучу тенгиз бригаданы къауумунда Кавказ ючюн сермешлеге да къатышханды, «За оборону Кавказа» майдал бла саугъалаугъа да кёргюзтюлгенди, алай аны алалмай къалгъанды.  Аны жууукъларына берир мурат бла эгечи Кериматны Кёнделенде тапханбыз эмда аны аты бла  РФ-ни Къоруулау министерствосуну Кадрла жаны бла баш управлениясына тилек къагъыт жибергенбиз. Андан быйыл 4 мартда быллай жууап келгенди: «Россейни Къоруулау министерствосуну Ара архивинде документлени тинтгенибизден сора  Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет  1943 жылда 30 апрельде «За боевые заслуги» эмда СССР-ни Баш Советини Президиумуну 1944 жылда 1 майда чыгъарылгъан Указы бла уа «За оборону Кавказа»  майдалла бла саугъаланнганын тохташдыргъанбыз.

  Биринчиси къайда болгъанындан Кадрланы баш управлениясына бла Къоруулау министерствону Ара архивинде бир тюрлю шарт жокъду. «За оборону Кавказа» деген майдалны удостоверениясы уа ол бизге  Россей Федерацияны Президентини Къырал саугъала жаны бла управлениясындан тюшгенден сора берилликди».

Алайды да, кезиулю излеу-тинтиу иш жетишимли бошалгъанды. 76 жылдан артыкъ заман озгъандан сора да Малкъарланы Кериматха къарындашыны, кичи лейтенант Атмырзаланы Махмутну жашы Магометни «За оборону Кавказа» майдалы берилгенди.