«Ийманы болгъан заманын, ырысхысын Аллахны ыразы этер ючюн къоратады»

Тютюн адамны саулугъуна салгъан заранны юсюнден алимле, медикле кёп кере айтхандыла. Алай, нек эсе да, орамлада, кафеледе, машиналарында, ишчи жерлеринде, юйлеринде аны тартханла азаймайдыла. Тютюнчюлени арасында эр кишиле угъай, тиширыула, акъылбалыкъ болмагъанла окъуна бардыла. 

Никотинни хатасындан башланнган аурууладан жылгъа дуния башында бек аздан беш миллион адам ёледи. Саулукъ сакълауну халкъла аралы организациясыны тинтиулерине кёре, жууукъ кезиуде бу тарихле бютюнда ёсерикдиле. 

Ислам къалай къарайды ду ишге? Хасания элни иймамы Мисирланы Тимур хажи бизге ангылатханыча, тютюн харам болгъаны шарт тохташдырылгъанды. Муслийманланы арасында да аны сюйгенле аз тюйюлдюле. Жамауат да анга юйренчек болуп, алагъа айып этиу   къалгъаннга  ушайды.  Алай ийманы болгъан дин къарындашы, эгечи этген терсликни кёрсе, тынгылап къалыргъа эркин тюйюлдю. 

- Сёзлериме шагъатха Мухаммад файгъамбарны, Аллахны саламы анга болсун, хадисин келтирирге сюеме: «Айыплы ишни кёрген, аны къолу бла тюрлендирсин. Аллай онгу жокъ эсе – тили (сёз) бла тохтатсын. Аны да эталмей эсе уа – жюреги бла тыйсын. Ол а ийман къарыусуз болгъанын кёргюзтеди»,-деп эсгертеди ушакъ нёгерибиз.

Харамлыгъы  шарт ачыкъланады

Тютюннге къаллай бир уулу затла киргенин эсге алсакъ, ол адамны санларын бир тюрлю хайыр келтирмегени баямды: бензол, никотин, смола эм башхала.   «Аны къабындыргъан къуру кесини саулугъуна заран салып къоймайды, ол тёгерекде адамланы да ууландырады.    Алим  Мухаммад Абдуль-Гаффар аль-Афгани «99 фактов о вреде курения» деген китабында белгили этгенича, тютюнню хатасындан жюзден аслам ауруу башланады. Муслийман алимле, тинтиуле бардырып, исламда тютюн харам болгъанын тохташдыргъандыла»,-деп ангылатады Тимур хажи.

Сыйлы Къуранда былай айтылады: «Аллахны жолунда жандауурлукъла этигиз эмда кесигизни ёлюмден сакълагъыз. Игиликле тамамлагъыз, Аллахутала ахшылыкъла этгенлени сюеди»  (Аль-Бакара (Корова) сура, 195-чи аят).

Тютюн адамны санларына салгъан заранны тергесек, ол бизни Жаратханны сёзлерине чюйре келгени баямды.  Тютюнню хатасындан туберкулёз, ёпкеде онкология дегенча ауруула башланнганларын эсге алсакъ, аны харамлыгъы бютюнда ачыкъланады. Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, былай айтханды: «Ууну ичип, алай бла кесин ёлтюрген, ол ууну жаханимни отунда ёмюрлени ахырына дери ичерикди».

Бирле Къуранда неда сюннетде  тютюн, аракъы муслийманнга жарамагъаны тюзюнлей айтылмайды деп даулашыргъа кюрешедиле. «Алай адамны осал къылыкъларын санар кереклиси болмагъанын ангыламайдыла ала. Сыйлы Китапда исламны жорукълары тохташдырылгъандыла – ала уа тютюнню харамлыгъын шарт ачыкълайдыла. Дагъыда хар кюнден ууну сатып алыргъа ахчаны къоратыу да гюныхды»,-дейди Мисир улу.

Ийманы болгъан ырысхысын Аллахны ыразы этер ючюн къоратады – межгитни къурулушуна, къолайсызлагъа, сакъатлагъа, ёксюзлеге болушлукъгъа. Тютюн сатып алгъан а ахчасын шайтаннга бергеннге тенгди. Бизни Жаратхан къоймагъан затлагъа ырысхысын жойгъан Къыяма кюн хар капеги ючюн жууап тутарыкъды.

«Жууугъунга, факъыргъа, жолоучугъа болуш, алай керексиз къоранч этме. Кертиди, артыкъ жойгъан адам ибилисни къарындашыды, ол а Аллахуталаны игилигин билмейди» (Аль-Исра (Ночной перенос) сура, 26-27-чи аятла).

- Ахчасын аракъыгъа, башха ичгиге жойгъанла, ахчагъа ойнагъанла, ингирде барлада заманларын керексизине жойгъанла да ибилисге къуллукъ этедиле, шайтан аллайлагъа  осал къылыкъларын къойдурмаз ючюн не мадар да этерикди. Анга муслийман тютюн, аракъы, наркотикле ичсе, заманын зыраф этсе хайырлыды. Аллай адам исламны къоюп, гюняхны жолуна тургъанлагъа къошуллукъду. «Гитче гюняхладан къоркъугъуз, кертиди, ала жыйылсала, адамны жоярыкъдыла»,-дегенди Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун,- деп эсгертеди хажи.

Муслийман саулугъуна жууаплыды

Тютюн харам эсе, сора насвайны чайнаргъа чекле болмазла, дерикле табылырла. Алай аны да адамны саулугъуна хата келтирген болмаса, бир тюрлю хайыры жокъду. Насвай Орта Азиядан келгенди, ол психотроп затды. Кеси да узбек тилген «башны чачдырыу» деп кёчюрюледи. 

Бир жанындан къарасакъ, насвай наркотикди, адам анга юйренчек болуп къалады. Аны хатасындан башланнган ауруула да къыйынладыла – тамакъны, ауузну онкологиясы, ашхада жара  (язва), пародонтоз, гепатит эм башхала.

Ахыр кезиуде уа жаш адамланы арасында кальян бютюнда бек жайылгъанды.  Бирле аны тютюнню къояр ючюн ичеме, деген сылтауну айтадыла, башхалагъа ол мода болгъанды. Кальянны тартыргъа жарагъан кафеле хар атламдан да тюбейдиле, алада уа къызла да солургъа угъай демейдиле.

- Шериатда муслийман саулугъуна жууаплы болгъаны белгиленеди. Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, муслийманлагъа ашагъанларына, ичгенлерине сакъ болургъа, жаланда санлагъа хайыр келтиргенни хайырланыргъа эркин болгъанын  кёп кере айтханды. Сёзлерибизге шагъатха энтта бир хадис: «Эки уллу саугъа барды, алай адам алагъа тюз багъа бермейди – саулукъ эмда эркин заман». Аны айтханым, тютюн, насвай иче, биз Аллахутала берген уллу саугъагъа – саулукъгъа –заран салабыз,-деп эсгертеди  Тимур хажи.

Исламда кесин ёлтюрюу бек уллу гюняхладан бириди. Аны юсюнден Къуранда кёп аятла бардыла. Тютюн а  кесинги ёлтюрюуден башха тюйюлдю. «Кесигизни ёлтюрмегиз, Аллах сизге ырахматлыды. Эркин этилгенни чеклерин бузуп, кесини терслиги бла кесин ёлтюргенни Къыяманы отунда кюйдюрюрбюз. Аллахха ол бек тынчды» (Ан-Ниса (Тиширыу) сура, 29-30-чу аятла).

Эм уллу дарман - ийман

Ата-анала сабийлерине сакъ болургъа, аланы гюняхдан сакъларгъа керекдиле – ислам алагъа аллай борч салады. Тютюнню уа кёпле биринчи кере акъылбалыкъ болмагъан кезиулеринде кёредиле.  Ииблис сабий келир заманда керти муслийман болурун, намаз къылырын, Аллахуталагъа баш урурун ахырда сюймейди. Ол жашауун зырафына, гюняхлы ишледе ётдюрюрюн излейди.

- Бир файгъамбар, белгили ислам алим, халкъда хурмет уллу болгъан иймам да тютюн ичмегени да шагъатлыкъ этеди бу ишни харамлыгъына.  Бюгюнлюкде уа бу осал къылыкъны къояргъа амалла, дарманла да кёпдюле. Алай андан эм уллу, магъаналы болушлукъ – ийманды.  Не жетишим, не ишде да себеплик жаланда Аллахуталадан келеди. Аны себепли билим алыргъа, Аллахуталаны аллында ачыкъ болургъа, тилекле, дууала этерге керекди,-дейди сёзюню ахырында Мисирланы Тимур.