Аягъы киргинчи таягъы

  Хапар

     Шахарны оноучуларындан бири  «Шарыуа»  атлы заводну алгъыннгы таматасын кетерип аны орунуна кесини къаршы жууугъун салыргъа ары келди. Ол, жыйылыуну ача, былай айтды:

-  Бусагъатда заман да, иш да башхаргъандыла. Коллективге башчылыкъ этиу да бюгюннгю кюннге келиширча болургъа  керекди. Сизни алгъыннгы таматагъыз а, жарсыугъа, кесин заманнга кёре тюрлендиралмагъанды. Ол себепден, биз аны кетерип, орунуна бюгюннгю кюнню излемин ангылагъан, производствону тап къураргъа къолундан келген адамны салабыз.

     Хурметли ишчиле, инженерле! Бюгюнден башлап сизни директоругъуз ма бу жашды. Ол кесин сизге терк танытыр, иш кёллюлюгюгюзню да кётюрюр деп ышанама. Бир кесек ууакъ жагъынчыкълары барды ансы, анга башха айып киши тапмаз. Терен билимлиди, кандидат диссертациясын къорууларгъа хазырлана турады. Илму иши уа производствону жангыча къурауну юсюнденди.

    Ол сёзлени эшитгенлеринде, ишчиле бираз арсарлы болсала да, къуллукъчуну айтханына ыразылыкъларын къарсла бла билдирдиле. Жангы директорларына сюйюнюп къарадыла. Ол да, жарыкъ ышара, кесини юсюнден айтылгъан махтау сёзлеге къууана, башын ёхтем тута, жыйылгъанла таба бурулду.

      Ол кезиуде жыйылыуну бардыргъан къуллукъчу, жангы директорну алгъышлай:

   -  Къаплан, къарындашым, сен энди жеринге олтур. Бюгюнден ары бу къара сахтиян бла тышланнган жумушакъ шинтик сени жерингди. Хайда, къууанч кюнде ишлеп башла. Мени жюрегим тынчайды, энди кеси ишиме табылайым. Москвадан уллу къуллукъчула келедиле, алагъа тюберге керекме.

       Къаплан, орунундан туруп, къарындашын къучакълады да, ишчилеге къарай, былай айтды: «Мен сыйлы къонакъны ашырып къайтайым. Сиз а келир заманда ишни къалай бла иги этеригигизни планын жарашдыра туругъуз. Сизни бла шагъырейленирге да керекме, мен кёп турмай къайтама».

       Кертиси бла да Къаплан, айтханыча, мычымай ызына къайтды. Тамата олтуруучу шинтикге батды да, тёгерекге  -башха эслеп къарай, былай деди: «Сиз иги тюшюндюгюзмю мен ким болгъаныма? Мен сизни оноучугъузма, таматагъызма, башчыгъызма. Сиз а манга алдаусуз боюн салыргъа кереклисин биле болурсуз, баям. Мен анга ишекли тюйюлме».

   - Айхай да, билебиз, - деп, ишчиле бир аууздан жууап бердиле.

   - Ол а бек игиди. Алай мен бюгюн сизни эсигизге дагъыда быллай бир затны салыуну дурус кёреме. Ким биледи, ол кёплени кёллерине ушагъан да этмез. Мени бла бир акъылгъа келишип ишлерге сюе эсегиз, тамбладан башлап, заводда болгъан къашха башлыла, алашабойлула заявление берип, барысы да ишден кетсинле. Алайсыз мен сизге оноу этерик тюйюлме. Ала хыйлачыла болуучудула, мен аланы кёрюп болмайма. Оноу этилмеген жерде иш онгуна айланмаучусун сиз эндиге дери жашауугъузда, ишигизде да кёрген болурсуз…

    Ол сёзлени эшитгенде, ишчиле абызырадыла, не айтыргъа билмей, бир бирлерине къарадыла. Ичлеринде къашхабашланы бла алашабойлуланы жокъладыла.

    Жангы директорну заводну ишчилери бла биринчи  тюбешиую алай бошалды. «Аягъынг киргинчи – таягъынг», деп, таулула айтыучулай, бу къужур сёзлеге не тюрлю магъана берирге билмей, ишчиле, инженерле да, башларын къайгъы басып, юйлерине кетдиле.

     Экинчи кюн заводну къабакъ эшиклеринден ичине, сайлаудан ётюп, бир къауум адам кирди. Ишчи кюн башланды. Жангы директор ёхтем атлап, шошлукъ бийлеген цехлени къыдырып, кабинети таба тебиреди. Алайда уа ол биргелерине ишлерге ыйлыкъгъан къашхабашла, алашабойлула – барысы да жыйылып. Къаплан  алайгъа  жетгенлей, жыйылгъанланы ичинден эки бёкем санлы къашхабаш, аны билеклеринден тутуп:

 -  Ахшы жаш, бизничала бла ишлерге ыйлыкъгъан этесе, ким биледи, сен да къашха болсанг, сёзсюз, терс акъылынгы тюрлендирирсе, - деп, алайда букъу басып тургъан шинтикге, имбашындан энишге басып, олтуртдула. Башында кёрпе бёркню бир жанына быргъадыла. Мангылайындан башлап, артха таралгъан дум-къара бурма чачын алгъа къыпты бла къыркъдыла. Ызы бла уа суусуз, сапынсыз гумух жюлгюч бла жюлюдюле.

  -  Кесинг сайлагъан узун бойлу, къалын чачлы ишчилеге оноу эт, деп Къапланны аркъасындан кабинети таба суху тюртдюле.

 - Мен сизге анны кечмем, тохтагъыз, анагъыз бергенни тёкгенле,- деп, Къаплан жанында жюрютген телефонун, къоллары къалтырай, хуржунундан  чыгъарып, тили бюлдюргю этип, къайры эсе да сёлеше къалды.

  Коллектив саулай бирге жыйылып, оноулашып, ишчи жерлерине кетди. Андан бери «Шарыуа»  завод директорсуз ишлейди.