Зорлукъну кюйсюзлюгю жюрегин, жашаугъа сюймеклигин сындырмагъанды

Милицияны подполковниги Глашланы Идрисни жашы Ахмат  ич ишле органлада   25 жыл къуллукъ этгенди.  Ол къыйын ауруудан сора ауушханды, ол дуниясы жарыкъ болсун. Алай сынамлы право низамны сакълаучуну, огъурлу атаны, намыслы бир эллини  бюгюн да ариу сёзле бла эсгередиле.   

Ахмат 1935 жылда Черек районда Глашланы элинде туугъанды. Баям,  жашауунда тюзлюкге къуллукъ этиуню сайлагъанына  сабийлигинде сынагъан кюйсюзлюк себеплик этген   болур. Ол ахыр кюнлерине дери 1942 жылны ноябрини  сууукъ кечесин эсгергенлей тургъанды.     Аны атасы Идрис урушда тюйюл эди,   аягъында къыяуу болгъаны ючюн аскерге чакъырылмай къалгъанды.  Ол от жагъаны аллында чабырларын жарашдыра, Юй бийчеси уа не эсе да тиге.    Аланы араларында юч-айлыкъ къызлары Айшат бешикде жукълай... Мамыр адамла…  Мамыр жашау… Тынч кече… Алайлай эшик ачылып,  отоуну не эсе да жарытды.  Ахматны атасы энишге чёгюп башлагъанын, олсагъат анасыны аркъасында   окъла «ойнагъанларын»  кёреди.  

Мамыр тау элни къыргъанла    къызыл аскерле болгъанлары  заман озгъандан сора белгили болгъанды. Алай бла Ахмат, эгечлери Айшат бла Хадижат эмда къарындашы Магомет   бир такъыйкъаны ичинде ёксюз къаладыла. Алагъа  къарт   ынналары къарагъанды. 

Ызы бла энтта бир къыйынлыкъ – кёчгюнчюлюк.  Ахмат Къыргъызстаннга  тюшгенди. Киши жеринде таулу миллет сынагъанны толусунлай ачыкъларча сёзле да болмазла! Болсада Ахматны туугъан журтуна къайтыргъа, тауларыбызны, череклерибизни ариулукъларын кёрюрге, жашауун кеси сюйгенча насыбы тутханды. Зорлукъну кюйсюзлюгю аны жюрегин, жашаугъа итиниуюн сындырмагъанды.

Биринчиден, ол  колхозда ишлегенди. Алай билимге тартыннган жаш аны бла чекленип къаллыкъ тюйюл эди, ол Жемталада, ызы бла уа Огъары Малкъарда ингир школда окъугъанды. Ол урунууну жигити Атабийланы Магометни халаллыгъын не заманда да  жюрек ыразылыкъ бла эсгергенди. Жаш окъургъа, айныргъа керекди деп, анга  паспорт алыргъа, башха жумушлада да бек болушханды. Эсигизге салайыкъ, ол жыллада къыралда паспортла жаланда шахарда жашагъанлагъа берилгендиле, элчилеге уа документлени  1974 жылдан сора алыргъа эркинлик берилгенди. 

Алай бла Ахмат 1963 жылда Бакуда милицияны энчи школуна   киреди.  Окъуу жылларын эсгере, Бакугъа хуржунумда 80 капегим бла баргъанма, деучю эди. Алай окъугъан, билим алгъан, жангы затланы кёрген таулу жашны жашау жоругъу болгъанды. Ол энтта Шимал Осетияны къырал университетине кирип, андан да юрист усталыкъны  алгъанды.   

Урунуу жолун Глашланы Ахмат  Тырныауузну ич ишле бёлюмюнде уголовный розыскны  оперуполномоченныйинден башлайды. Ызы бла сынаулу милициячыны Совет районну  (бюгюнлюкде Черек район) РОВД-сыны таматасыны экинчиси этип саладыла.   1973 жылда уа ол бёлюмню башчысы болады. 

Озгъан ёмюрню 80-чи жылларында Къабарты-Малкъарда Совет Союзда биринчи законсуз сауутланнган аманлыкъчы   къауум къуралгъаны кёплени эслеринде болур.  Анга   Аушигер элден  Хабала Османов таматалыкъ этгенди,  криминал тарыхда ол Османовну бандасы деп къалгъанды. Ала 17 адамны ёлтюргендиле, ол санда Север Осетия-Аланияда «София» («Иристон»)  ресторанда 12 адамны. Аланы араларында  республикада власть органлада ишлегенле да бар эдиле.   

Совет къыралда къуралгъан аманлыкъчы къауумла халкъны къоркъутуп, жунчутуп тургъанлары, властьха бойсунмагъанлары, къолларында сауутла бла мамыр адамлагъа чапханлары ахырда эсингде да болмагъан затладыла!   

Къалай-алай болса да, банданы тутхандан сора КъМР-де ич ишле министерствода ишлеген кёпле, ол санда Совет районну  РОВД-сыны  таматасы Глашланы Ахмат,   республиканы ич ишле министрини орунбасары, башха къуллукъчула да ишлеринден кетерилгендиле.  Алай Глаш  улуну профессионал сынауу,  усталыгъы ич ишле органлагъа энтта керек эдиле. Алай бла бир айдан аны   КъМР-де МВД-ны энчи борчланы тамамлагъан  бёлюмню башчысына, ызы бла уа 4-чю энчи комендатураны таматасына саладыла. Бу къуллукъда ол пенсиягъа чыкъгъынчы ишлегенди. 

Алай пенсияда да ол юйде олтуруп къалмагъанды,  миллети, ёсюп келген тёлю ючюн жууаплылыкъны сезгенди. Ол кёп жылланы Черек районда Уллу Ата журт урушну эмда ич ишле органланы  ветеранларыны  советинде ишлегенди. 

Право низамны сакълауда усталыгъы, иш кёллюлюгю ючюн Глашланы Ахмат   «СССР-ни МВД-сыны отличниги» деген атха тийишли болгъанды. Ол КъМАССР-ни Баш Советини Президиумуну, КъМАССР-ни МВД-сыны, башха ведомстволаны да Сыйлы грамоталары бла саугъаланнганды. 1981 жылда уа Орджоникидзеде халкъ къозгъалыудан сора жамауат къоркъуусузлукъну жалчытыуда этген жигитлиги ючюн анга Север Осетия Республиканы Ич ишле министерствосуну Сыйлы грамотасы берилгенди.   Аны эсде къаллыкъ башха саугъалары да бардыла. 

Глашланы Ахмат Тырныауузда ишлеп башлагъан кезиуде анда санэпидстанциясыны тамата врачы, Ростовда окъууун энди бошап келген Шауталаны Мазанны къызы Зоя бла бир юйюр къурагъан эди. Ала юч сабий ёсдюргендиле,  жашауда жетишимли болурча битеу онгла бергендиле.       
 

 

Тикаланы Фатима.
Поделиться: