Жазыкъсыныуну излемеген инсан эм кинода аны ойнагъан: келишемидиле ала бир бирлерине?

Кинотеатрланы экранларына Виталий Калоев сынагъан къыйынлыкъ мурдору болгъан «Последствия» деген драма алгъаракълада чыкъгъанды. Алай юй бийчеси, сабийлери да катастрофада жоюлгъан дюгерли архитектор фильмни, баш рольдагъы актёрну оюнун да жаратмагъанын айтхан эди. Аны юсюнден ол кезиуледе «Аргументы и факты» газетде жазылгъанды. Бу ажымлы иш бла байламлы шартла бюгюнлюкде да адамланы жюреклерин къозгъагъанлай турадыла. Аны юсюнден кёп даулашла болгъандыла.

Эсигизге салайыкъ: 2002 жылда Боденское кёлню башында болгъан ишни юсюнден алыннган «Последствия» деген кинолентаны баш жигити Роман Мельникни, аны фильмде Арнольд Шварценеггер ойнайды, авиакатастрофада юй бийчеси бла ауурлугъу болгъан къызы жоюладыла. Эр киши, къыйынлыкъны кётюралмай, диспетчерни излеп табады. Ол а кесини халатын женгдирмегенлей, кечгинлик тилерге унамагъанындан сора Мельник аны ёлтюреди. Аны он жылгъа тутмакъгъа олтуртадыла.

«Последствия» деген фильмни продюсери белгили Даррен Аронофски («Реквием по мечте», «Рестлер») болгъанды. Кинолента документли чыгъармагъа ахырысы бла да ушамайды. Лентада къыйынлыкъны онбеш жыл мындан алгъа хауада эки самолёт къагъышханларын эшитген къайсы адам да шарт танырыкъды. Алай шартла тюрлендирилипдиле. Жигитни аты Виталий Калоев тюйюлдю, Роман Мельникди, ол Испанияда угъай, Америкада жашайды, архитекторну юй бийчеси бла эки сабийи угъай, юй бийчеси бла ауурлугъу болгъан къызы жоюлгъанча кёргюзтюлюнеди.

Кесаматчыла айтханнга кёре, сценарийге кёре ауушханланы саныны гиперболалыгъы уа бютюн чамландырады: 71 адамны орунуна анда 300 къырылгъанча билдиредиле. 71 жоюлгъан инсан киногъа билет алгъанны кёз жилямугъун агъызыргъа азлыкъ этгенча.

Орус тилли къараучуну Мельникни юй бийчесини аты бла байламлы келишмеулюкле да ачыуландырадыла. Фильм баргъаны къадар ол «Алина» деп къатлап-къатлап турады. Баш жигит кече жанында къалгъан сын ташда уа уллу харфла бла OLENA деп жазылыпды.

Мельник бла авиадиспетчер Джейкни ызлары уа режиссёр кеси къурагъан болумладан толуду, дейдиле рецензентле. Эр киши атын алышындыргъанча кёргюзтедиле, ол, юйюрюн къоюп, башха штатха кёчюп, кёкде болгъан ажымлы иш ючюн кёз жашлары къурумай жашайды. Джейкни керти жашауда юлгюсю Питер Нельсен а жаланда башха авиакомпаниягъа ишге кёчген эди.

Фильмде эки жигит да бирча инжиледиле: жууаплылыгъы болмагъан диспетчер эмда юч жууукъ адамын асырагъан да. Баям, лентаны къурагъанла эки эр кишини къадарларын эм адамла жоюлгъан хауа коридорланы тюбеулерин да бирге келишдирирге, байларгъа излегендиле.

Виталий Калоев терс болгъан жашны онеки кере бичакъ бла ургъаны да сабыр халда эки кере чанчыуча кёргюзтюлгенди. «Последствиялада» келишмеулюклени эм халатланы сылтаулары Калоев кесини къыйынлыгъыны юсюнден фильмни съёмкаларын унамагъанынданды, аны себепли бу ишни хар болумун режиссёрлагъа ангылатмагъанынданды.

Кинолентаны аллында «Керти болгъан ишлени мурдорунда» деп жазадыла. Алай баш жигитни сыфаты, болумла да танымазча тюрлендирилипдиле, дейди.

«Сагъыныргъа да сюймейме!» –  дегенди Виталий Калоев чыгъарманы юсюнден. Аны оюмуна кёре, фильмде къыйынлыкъны болумлары, жигитлени къылыкълары, башха затла да тюрлендирилипдиле. Виталий Калоевни ойнагъан Арнольд Шварценеггер асыры бек инжиле эди, къараучуну кесине жанын аурутурча, къарыуундан келгенни аямай.

- Мени жанымдан аллай зат болмагъанды, манга жан аурутсала сюймейме. Ишни тинтселе, тюзюн тапсала, терслени жууапха тартсала сюе эдим, - деп ангылатады Калоев.

Диспетчерни ролюн да, кесини сыфатынча, тюз алай жаратмагъанды архитектор. Калоевни оюмуна кёре, чыгъарманы авторлары, биринчиден, аны терслиги болмагъанча кёргюзтгендиле, экинчиден а, ол жарсыгъан этгенча. Белгилисича, эки бортда да адамланы къадарларына жууаплы болгъан авиакомпанияны ишчиси Виталий, Америкагъа келип, юйюрюню ёлген суратларын кёргюзтгенде да, кечгинлик тилемегенди.

- Сокъураныу болмагъанды, аны къатына келип, кёзюне къарагъанымда, ол ачыкъ кёрюнюп тура эди. Мен аны къатына жетгенимде, ол, кесин кётюрюп, манга сансыз къарай эди – фильмде ол кёргюзтюлмейди, - дейди Калоев.

Белгилиди, фильмни къураучулары не Калоев бла, не аны жууукълары бла сёлешмегендиле, аладан эсгертиулени да излемегендиле.

Кино кесаматчыланы кёбюсю чыгъармагъа багъа бичиуде Виталий Калоев бла бир оюмлудула. Бирле жигитлени рольлары жазылып бошалмагъанлагъа ушайдыла, дейдиле, башхала уа фильм баргъан къадар бети бир кере да тюрленмегенлей айланнган Шварценеггерни оюнун жаратмагъандыла, ючюнчюле уа ахыры къалай бошалгъанын ангыламай къалгъандыла. Къалай-алай болса да, кинолента Голливудну жорукъларындачады: дерт жетдириуге дагъыда дерт жетдириу къошулады. Анга уа экспертлени кёбюсю акъ халыла бла тигилгеннге ушагъан ахырда келишмеген эпизодхача къарайдыла.

- Ала башха тюрлюледиле. Ала Шварценеггерден дюгерли эталлыкъ тюйюлдюле, къылыкъларын да тюрлендирирге къолларындан келмегенди. Виталий тюзлюкню излегенди, алай европалы уллу кёллюлюкге тюбегенди, Россейге терс къараугъа да. Ол болмаса эди, бу къыйынлыкъны кёпле унутурукъ эдиле.  Алай ол а этген иши бла битеу дуниягъа бу адамла жоюлгъандыла, юйюрле къуругъандыла, деп эсгертгенди.

Керти жашауда жерин тапхан бу ажымлы иш битеу тюз ниетли адамланы жюреклерине жетгенди. Хау, америкалыла ол шартланы терк къолгъа алып, кеслерича тюрлендирирге излегендиле. Анга эркинликлери да барды, - деп хапарлайды Россейни Кинематографистлерини союзуну келечиси кинорежиссёр Борис Кантемиров.

Экспертле «Последствия» фильмни 2011 жылда NationalGeografic телеканалда чыкъгъан анга ушагъан даулашлы документли материал бла тенглешдиргендиле. Эсепде ахыргъы онглуракъ окъуна болгъанды.