Улоуну сатхандан сора налог тёлерге керекмиди?

Бирле машиналарын сатып, ахчасын да алып тынчайып къаладыла. Бирле уа алай этгенден сора энтта да къыралгъа налог тёлерге керекдиле. Ол нек болады алай?

Ишлеген жеригизде хакъ алгъандан сора, андан 13 процентин къыралгъа бересиз налог бла (НДФЛ). Иш хакъ – ол сиз тюшюрген файдады. Ол бар эсе уа, закон бла белгиленип, тёленирге керек болгъан налог да барды. Автомашинаны сатыу а файда тюшюргеннге саналамыды, андан налог тёлерге керекмиди?

Сиз а къалай сунасыз? Машинаны сатып, файда тюшюргенсиз. Алай болгъан эсе уа НДФЛ-ни да тёлериксиз.

Алай сагъыш этгенде уа, ангылашынмагъан затла да бардыла. Мен талай заман алгъа кеси ахчама машина алып, шёндю уа аны учуз багъасы бла сатхан эсем, ол файда тюшюргеннге нек саналыргъа керекди?

Бизни къыралда законодательство аллай энчиликлени да эсге алады. Башхача айтханда, НДФЛ-ни машиналаны сатхан хар ким да тёлемейди. Бирде налогну чыртда бермезге неда аны азайтыргъа эмда налог инспекциягъа декларацияны да бермей къутултургъа болады.

Алай бла машинасын сатхан адам тёлеуден автомашина аны иелигинде юч неда андан артыкъ заман тургъанда къутулургъа боллукъду. Аны юсюнден РФ-ни Налог кодексини 217 статьясыны 17.1 кесегинде айтылады.

Бу кодексни 223 статьясыны 1 пунктуна тийишлиликде уа, ол заман машинаны жангы иесине берген кюнден тергелип тебирейди. Тёреде болгъаныча, ол транспорт средствону алыу-бериу актында неда автомашинаны сатыу-алыу келишимине къол салгъанда белгиленеди.

Налогну тёлеуден къутулурча энтта да бир амал барды – машинаны алыргъа этилген къоранч аны сатхан багъасы бла тенг неда андан уллу болгъаны кёргюзтюлсе. Ол кодексни 220 статьясыны экинчи пунктунда белгиленеди.

Башхача айтханда, сиз 3,5 жыл мындан алгъа машинаны бир миллион сомгъа алып, бюгюнлюкде уа аны 990 минг сомгъа сатсагъыз, НДФЛ тёлерге керекмейди.

Налог тёлерге тюшгенле уа аны бир кесегин артха къайтарыргъа боллукъдула. Налог кодексни 220 статьясыны экинчи пункту бла аны эм уллу мардасы 250 минг сомда тохташдырылады. Мен а кесимде бир жыл тургъан машинаны 100 минг сомгъа сатсам а? Сёзсюз, мында да сиз налог тёлерик тюйюлсюз.

Налог жазылып, алай толусунлай артха къайтарылмай къалгъан эсе, машинаны сатхан адам аны тёлерге керек болгъанындан сора да инспекциягъа барып отчёт берирге керекди. Ол жазылып, кеси да артха къайтарыллыкъ кесеги бла жабылып къалгъан эсе уа - аны тёлерге керекмейди. Алай дагъыда инспекциягъа барып, отчётну берирге уа керекди.

Машинаны сатхан кезиуюнде ол адамны иелигинде юч жылдан артыкъ тургъан эсе - налог саналмайды, сатыучу ары-бери барып айланыргъа да керек тюйюлдю. Машинаны сатхандан сора отчёт берир ючюн 3-ндфл формада декларацияны толтуруп, машинаны сатхан жылдан келген жылны 30 апрелине дери инспекциягъа жиберирге керекди. Налогну кесин а 15 июльгъа дери тёлерге. Аны болжалын созуп турса, тазир салынырыкъды.

Мынга да эс бурургъа керекди: машинаны сатханда налог тёленмей къалса, не сейир, аны ючюн тазир салынмайды. Алай декларацияны берирге унутуп къойсагъыз неда аны къатыш этсегиз а, тёлеуден не хазна къутулурсуз. Башхача айтханда, налогну ёлчемин азайтама деп инспекцияны алдаргъа кюрешсегиз, ол ачыкъланнганы бла сизни жууапха тартырыкъдыла.