Гёжеф жангыз да жетишимли болуп къалмай, адамлыгъы бла тенглерине да юлгю кёргюзтюрге тийишлиди

Накъут-налмас ювелирни къолунда ариу болгъанларыча, фахму да айнырча ишин билген юйретиучюню излейди. Спортчуну жашауунда ол борчну тренер толтурады. Ол гёжефни къарыулу болургъа эм кючюн тюз хайырланыргъа юйретеди, чыныкъдырады. Бизни бюгюннгю ушакъ нёгерибиз каратени кёкусинкай тюрлюсюнден тренер Насыплыланы Тахир да анга келгенле, спортну жашырынлыкъларына тюшюне, жетишимли болурларына, аны бла бирге уа адет-намысны да тутарларына къайгъыра ишлейди. 

 

 

 

- Спортну гитчелигимден да сюйгенме, сабийлигим чапханлай, ойнагъанлай ётгенди. Насыпха, ол жыллада, бусагъатдача, телефонла бла планшетле жокъ эдиле. Иги кесекни шахарны къыйырында жашагъанбыз, уллу бахчабыз, мюлкюбюз болгъанды. Жумуш эте, эригирге заман чыкъмагъанды. Солуу кезиуледе уа, бир такъыйкъаны да ычхындырмагъанлай, жашчыкъла бла жыйылып, жарау этгенбиз. Хорлатыргъа бир заманда да сюймегенме. Тенглерим барысы да 1-2 жылгъа абадан болгъанлары себепли, менден къарыулуракъ, теркирек эдиле, ол мени бек жарсытханды. Алай бу болум мени бютюн чыныкъдыргъанды. 

 

 

- 12 жылымда тренер Алексей Черновну къолунда каратени кёкусинкай тюрлюсюне юйренип башлагъанма. Ол манга, спорт залда нёгерлериме да жангыз да юйретиучю угъай, юлгю эди. Бир кере Анапада эришиулеге барабыз, бош заманыбызда тенгизге жууунургъа ётебиз. Ол а чайкъалып башлайды да, бир адамны суу элтеди. Къутхарыучула аны ызындан барыргъа унамайдыла, хал осал эди. Тренерим, жашаууна да къоркъуу болгъанына къарамай, эрлай тенгизге киреди эм бата тургъан адамны жагъагъа чыгъарады. Алай бла ол аны жанын сакълагъанды. Анга «Адамны къутхаргъаны ючюн» майдал берирге да сюе эдиле, алай ол быллай болумлада башха тюрлю эталмазлыгъын айтып, саугъаны алыргъа унамагъанды. Бизни барыбызгъа да ол жигитди. 

 

Кесими уа тренер болургъа умутум жокъ эди. Алексей Чернов, башха шахаргъа кёче туруп, манга аны орунуна клубха башчылыкъ этерими тилегенди. Алай бла спортчуланы жарау этдирип башлагъанма. Ол кезиуде манга 20 жыл толгъан эди, кесимден тамата сохталарым да болгъандыла. 

 

 

- Тюрлю-тюрлю даражалы эришиулеге къатышханма. Россейни биринчилигинде 2-чи жерни алгъанма, ЮФО-ну бла СКФО-ну чемпионатларында 7 кере хорлагъанма. Дунияны кубогунда ючюнчю жерге чыкъгъанма. Эм уллу жетишимиме 2005 жылда Россейни чемпионатында къытхан алтын майдалымы санайма, кесими дунияны бла Европаны кубокларында да сынагъанма.

 

 

- Карате-кёкусинкай шаркъ единоборстволаны тюрлюсюдю. Ол толу контактлыды, башхача айтханда, адамны башындан къалгъан битеу жерлерине къолла бла урургъа жарайды. Сабийле эм гитчерек жыл санда спортчула сермешгенде башларына-шлем, чархларын, аякъларын бла къолларын чып тюшюуден сакъларча «щитле» киедиле. Жорукъла къаты болгъанлыкъгъа, спортну оюн тюрлюлеринден эсе ачыгъанла мында азыракъ тюбейдиле. Сора, мен оюм этгенден, спортчу  тынгылы хазырланып,  низамлы болса, саулугъуна хата тюшюуню кёпге азайталлыкъды.

 

Каратени тюрлюлери бир бирге ушагъан жерлери кёпдю, биринден башхасына кёчерге къыйын тюйюлдю. 

 

 

- Жарауну кесим окъугъан 18-чи школда бардырама. Залгъа бюгюнлюкде 60-дан аслам адам келедиле, жыл санлары 7-ден башланады. Аланы араларында аталары бла жашлары окъуна бардыла – ол бек къууандырады. 

 

Сохталарым хорламлары бла дайым къууандырадыла, республиканы, округну, къыралны биринчиликлеринде саугъаланнганланы санына дайым къошуладыла. Бир ауурлукъ къауумда битеу майдалланы ала къытхан кезиуле да аслам боладыла. Алгъаракълада уа Бечелланы Муслим, Москвада Россейни биринчилигинде хорлап, Европалы эришиуге къатышыргъа эркинликни къоруулагъанды. 

 

 

-  Спортчула турнирлеге республиканы атындан барадыла, аны ючюн округ, къырал эришиулеге къатышыргъа ахчаны Спорт министерство бёледи, аны ючюн анга жюрекден ыразылыгъыбызны билдиребиз. Алай регионда эришулеге неда жер-жерли даражалы турнирлеге баргъанда къоранчланы ата-аналаны боюнларындады. Спонсорла да уллу болушлукъ этедиле. Былайда кесими, ата-аналаны эм сабийлери атларындан Улбашланы Хасаннга, Атабийланы Асланнга, Мамайланы Ахматха хурмет этерге сюеме. Къабарты-Малкъарны кёкусинкайдан ассоциациясыны башчысы Аслан Маржохов да себеплик этгенлей турады. 

 

 

- Жараугъа алырдан алгъа, сабий врачдан спорт бла кюреширге эркинлик берген справканы келтиририн излейме. Сора, спортчуларым Физкультура диспансерде саулукъларын дайым тинтдиргенлей турадыла. 

 

 

- Бусагъатда клубубузда, жарсыугъа, къызчыкъла жокъдула. Алай сентябрьде жангы къауум келликди да, жангыз да къызчыкъладан къуралгъан энчи къауум къурар умут барды.

 

 

- Ала окъууда кеслерин къалай жюрютгенлерине, дерслени этгенлерине, окъууларында да жетишимли болурларына бек къаты къарайма. Дневниклерин жыйгъан кезиулерим да болады. Андан да бег а сохталарым тышында – орамда, юйлеринде низамлы болурларына, ата-ана айтханындан чыкъмазларына къайгъырама, нек дегенде, сабий тренери айтханнга бек тынгылайды. Мен аланы жангыз да каратеге юйретип къоймагъанлай, намыслы, адеплери болурларын да сюеме. Нек дегенде, чынтты спортчу кесин жюрютгени бла харкюнлюк жашауда да тёгерегиндегилеге да ахшы юлгю кёргюзтюрге тийишлиди.

 

Ата-ана комитет да къурагъанбыз, жыйылыуларыбызда спорт, юйретиу эм башха сорууланы тинтебиз. Сабийлени да алып, табийгъатда да солуучубуз. 

 

 

- Бек алгъа, инсаннга муратына жетер ючюн, иш кёллюлюк, къадалып кюреше билиу керекдиле. Хунер, къарыу низам бла къаты байланыргъа тийишлидиле. Сора, жууукъ-ахлуланы болушлукълары да уллу жерни алады. Спортчу къытдыргъан эсе да, ала, тюз сёзлени табып, аны кёлюн кётюрселе, хорлагъанында махтасала, бек магъаналыды. 

 

Жараугъа къарыусуз, терк-терк ауругъан сабийле да келиучюдюле. Аллайладан артда кючлю, жетишимли спортчула ёсселе, къууанаса. Физкультура саулукъну кючлейди, спорт а заран келтиреди дегенни юсюнден а былай айтырыкъ эдим – хар не да тренерни билимлигине, спортчуну да усталыгъына кёреди. 

 

 

- Мен жаш адамла юйде, орамда, къонакъда окъуна гаджетлеге жабышып тургъанларын чыртда жаратмайма. Бу къылыкъны хорлагъан къыйын эсе да, онг барды. Сабийле бла жолоучулукълагъа чыгъаргъа, табийгъатха барыргъа, эслерин бир башха затлагъа бёлюрге боллукъду. Биз а, тренерле, эришиуледе телефонларын алабыз, артха уа турнир бошалгъандан сора къайтарабыз. 

 

 

- Хау. Кёп кере тюшгенди шуёхла бла сермеширге. Эришиуледе майдалла ючюн бир бирге онг бермей кюрешип, артда шуёхла болуп къалгъанларыбыз да бардыла. 

 

 

- Сёзсюз, кесибизни спортчуларыбыз республикабызны атындан эриширлерин сюерик эдим. Алай адам окъуугъа башха жерде кирсе, жарауну анда бардырыргъа тюшеди. 

 

Сохталарымы юслеринден айтханда, менден башха тренерге аладан алыкъа бири да кетмегенди. Ол угъай, абаданла болуп, артда кеслерини сабийлерин да келтиредиле. Алай ышаннганлары уа къууандырады. 

 

 

- Сентябрьде Европаны биринчилиги боллукъду. Анда 18-20-жыллыкъ спортчуланы араларында 80 килограмм ауурлукъ къауумда Бечелланы Муслим да сермеширикди. Былайда адамладан эришиуге барыргъа себеплик эталлыкъ бар эсе, болушсала, бек иги боллукъ эди. Жарсыугъа, ары къатышыргъа къыралны жанындан ахча бёлюнмейди. 

 

 

- Юйлеринде олтурурларын тилейме. Саулугъугъузгъа сакъ болугъуз, самоизоляция эм тазалыкъ жаны бла излемлени толтуругъуз, физкультура бла кюреширге да унутмагъыз.