Аналыкъны татыуун, насыбын сынатхан докторла

Бизни не заманда да халкъдан ыспас алып, сюйген ишлерин бет жарыкълы тамамлагъан врачларыбыз аз тюйюлдюле. Аланы болушлукълары кёп юйюрлени умутларын юзмеге себеплик этгенлей келеди. Аллайларыбыздан бири Нальчикде «Элифия» клиниканы баш врачы Шауаланы Венерады.

Сабийлик муратлары

Табийгъатыны тамашалыгъы бла айтылгъан жерлерибизден биринде –Терс-Къолда школну таууса тургъан къызчыкъ бир затны  шарт билгенди – врач боллугъун, акъ халат киеригин Венера иги кесек заманны аппасы Бийчеккуланы Хажи-Мурат бла ыннасы Залийханланы Марияны (ол а белгили къаячы Чокканы къызы болгъанды) къолларында ёсгенди. Къызчыкъны анасы кесини атасын ыразы этер мурат бла  Ростовда, ызы бла Москвада медицина вузлада  окъугъан  кезиуде ол, таматала  бла къалып, аланы акъыл сёзлерине тынгылай ёсгенди. Саулай урушну ётюп, Берлиннге дери жетген таулу эр киши уа биле эди жашауну хар  чагъыны магъанасын.

Бу юйюрде не ишден да артха турмагъандыла. Кичилени да анга кёре юйретгендиле. Тогъузунчу-онунчу класслада окъугъан заманында Венера да Тырныаууз шахарны биринчи номерли больницасында реанимация бёлюмде  санитарка  болуп тургъанды. Атасы Байдаланы Ахмат ол кезиуде сагъынылгъан медицина махкемени баш врачы эди. Алай  бла къыз сайлагъан усталыгъыны къыйынлыгъына, адамлагъа къуру дарман бла угъай,  огъурлу сёзю бла да багъаргъа кереклисине тюшюннгенди. Аппасын бла ыннасын чексиз сюйгенин ангылата, бюгюнлюкде жашау бла байламлы нени биле эселе да, ол аланы адамлыкъларындан болгъанын да айтады.

-Алгъын сабийле къартланы къатларында тургъанлары уллу магъананы тутханды. Шёндю кёплени аллай онглары болмай, жаш тёлю эрттенден ингирге дери кеслери алларына къалып, атала-анала  ишлерге кюрешебиз. Алайлыкъ бла уа кёзге эсленмеген бир затыбыз тас бола баргъанча кёрюнеди,-дейди ушакъ нёгерим.

Жылы эсгериуле

Атасыны бла анасыны жолун сайлагъан къыз школдан сора КъМКъУ-ну медицина факультетине окъургъа киреди. Мында да ол жаланда дерслеге жюрюгени бла чекленмейди. Нальчикде шахар больницада ишлеп да тургъанды. Студент жылладан сора уа ординатураны, аспирантураны да Москвада  Ананы бла сабийни сакълауну Кулаков атлы арасында ётгенди.

Ол кезиуюн эсгере, Венера жашауунда сагъынылгъан араны бёлюмюню таматасы  Елена Уваровагъа тюбегенине ыразылыгъын билдиреди. Бюгюнлюкде  уа бу белгили тиширыу  Россейни баш сабий гинекологуду. Аны эндокринологиядан терен ангылауу болгъанын черте, ол жаны бла къыралда аллай специалистлени азлыгъын да белгилейди. Кеси  бусагъатда да андан кёп затха юйреннгенлей  тургъанын айтады. Андан сора да, Елена Витальевна аны илму башчысыды.

Москвада сагъынылгъан арада окъугъан жылларында бюгюнлюкде бу учреждение атын жюрютген айтхылыкъ врач Владимир Кулаков алыкъа  сау эди. Ол лапароскопия операцияланы бардыргъанында, Венера аны ассистенти болуп, аслам затны жашырынлыгъына тюшюннгенин да кесини насыбына санайды.

Усталыкъгъа таукел атламла

Кандидат диссертациясын жетишимли къоруулап, Нальчикге къайтады. Мында Юйюр  эм репродукция арада ишге тохташады. Анасы Ёзденланы Зухура (медицина илмуланы доктору) Къулийланы Къайсын атлы орамда гинекология  кабинет къурагъанындан сора уа, билимин анда да хайырланып, аслам саусуздан ыспас сёзлени эшитеди.

Бир ненча жылдан а Зухура Хажи-Муратовна «Элифия» деген ат бла клиниканы да ачады. Андан бери Венера аны баш врачыды.  Бери кёбюсюнде аслам заманны ичинде сабийлери болмай, аналыкъ насыпны сынаялмагъан тиширыула келедиле. Мында аланы саулукъларын тинтип, чурумлары неде болгъанын излеп, тийишлисича багъадыла.

Клиника кёп профильлиге саналады. УЗИ этген кабинетден башлап аптекагъа дери  да барды. Кюндюзгю стационар да ишлейди. Башхача айтханда, пациентле не жаны бла да тынгысыз болмазча онгла къуралгъандыла.

Мында уруннган специалистле да билимлиликлери бла айырмалыдыла. УЗИ-ни этген Элина Берхамованы, Мисирланы Жаннетаны, врачла-гинекологла Ольга Раицкаяны, Мисирланы Маринаны усталыкъларын кёпле биледиле. Ала къыралыбызны  ара шахарында юйренип келгендиле. Таматалары Венера уа врач-гинеколог болгъаны бла бирге эндокринологду. Ол жаны бла ангылаууну къыйматлылыгъы уа жаланда кесине угъай, коллегаларына да болушлукъду.

«Клиника эгизчиклеге чомартды»

Ала барысы да биригип ишлей, алларына себеплик излеп келгенлеге ачыкъ ниетлидиле. Баям, юйюрге сабий къошулууну къууанчын кеслери сынагъанла ол насыпха жетишалмагъанланы  бютюн ангылайдыла.  Аны себепли, къолдан келгенича, билимлерин аямайдыла.

Аны  алайлыгъын а аламат шартла ачыкълайдылда. Сёз ючюн, иги кесек заманны къагъанакъ кюсеп тургъан тиширыу алгъаракъда юч эгизчик-эки жашчыкъ бла къызчыкъ - тапханды. Ол юйюрге къаллай къууанч болгъанын айтыр кереклиси болмаз.

Дагъыда бири  уа,  сабийи тууар кезиуюне жетмей, кетип къалгъан проблемадан аслам жылны къыйналгъанды. Алай бла ол сегиз къагъанакъны тас этгенди. «Элифияда» саулугъуна къаратханлы  уа тулпар жашчыкъны анасы болгъанды. «Хар сабий да - ол бизни, врачланы, хорламыбызды. Биреуге окъуна ана болургъа себеплик этала эсек, аны магъанасы уллуду. Клиника кеси да эгизчиклеге чомартды»,- деп ышарады Венера. Ол билдиргеннге кёре, сёз ючюн, 2016 жылда аллай насыплы юйюрле (эгизле къошулгъан) алты  эдиле.

Таматаладан юлгю ала

Бу юйюрде медицинаны сайлап, ол жолну къаллай болгъанын анга, атасы бла анасындан сора да, ана эгечлери Фатима (медицина илмуланы кандидаты), Люба (медфакны тауусханды), Света (гляциология илмуланы кандидаты) да себеплик этгендиле.

Венераны тамата къызчыгъы Фатима да Санкт-Петербургда Пирогов атлы биринчи медицина институтну жетишимли тауусуп, билимин андан ары ёсдюреди. Тамерлан да хирург болургъа сюеди. Кичичиклери Асланбекни уа анасы медицинагъа барлыкъды  деп сунмайды. «Ол кесини  аппасы Пагогъа ушайды. Баям, экономист боллукъду»,-деп кюледи.

Венера университетибизни ючюнчю курсунда окъуй тургъанында Шауаланы Рамазан бла юйюр къурагъан эди. Айхай да, къолунда къагъанагъы бла билим алгъан, ишлеген да тынч тюйюлдю. Ол не жаны бла да болушлукъ этип, аны окъуругъун, ишлеригин да сюйген къайынларына жюрек ыразылыгъын билдиреди.

Таматала билим керекди деп кеслерине къалай айтхан эселе да, ала да сабийлени ол ызда юйретедиле. Абаданлагъа тынгылагъан, аланы хурметлеген насыпдан юлюшлю болгъанына да тюшюннгендиле. Тёлюлени байламлыгъы юзюлмеген къадарда, кичиле жашауларында къайсы жолну сайласала да сокъуранмазлыкъларына, жетишимли, халкъларына жарагъанла боллукъларына да ийнанадыла.