Суратны тасхасы неде болур?..

Къая башында суратда не болгъанын сизге билдирирге излей, къолума къалам алгъанма, деп жазгъан эди 2014 жылда бизге аты айтылгъан журналист Атталаны Анатолий (жаннетли болсун). Ол бу суратны юсюнден хапарлай эди, аны оюму жомакъгъа ушай эсе да, алай энчи оюмча жюрюрге эркинлиги болур, бютюнда Анатолийни сёзлерине бу сурат шагъатлыкъ этгенин эсге алсагъ а.

 Къарачай-малкъар халкъны тарыхында эм эртте басмаланнган зат олду деп айтыргъа боллукъду.  Муну хайырындан Америка бизникиди дерге базынмасакъ да, континентни биз ачханбыз дерге уа эркинбиз. Анга шагъатлыкъны бу сиз кёрген сурат этеди.

Ол, Американы тау каньонларыны биринде ишленнгенин айта, анда бояула жер жюзюнде тюбемегенлерин да белгилейик. Бу биз кёрген суратдагъыланы саны сегизеуленди  – ючюсю тиширыу, бешиси   – эр киши. Онгдан солгъа къарасакъ, экинчиси бек мазаллы адамды, кеси да жамычысы бла сюеледи. Бёрк орунуна скафандр кийипди, кёкюрегинде да тюрлю-тюрлю приборла.

Анга ушагъан бешинчи уа чепкен кийипди, аны да ёшюнюнде аллай приборла тагъылыпдыла. Суратдагъыланы барысыны юс кийимлери таулуланы бурун замандагъы быстырларына ушайдыла. Аякъ кийимлери уа гён чарыкъла тюйюлмюдюле?

Была жамычысы болгъан эр киши бла тюбеширге келгеннге ушайдыла. Башда сагъынылгъан экинчи бла тёртюнчю инсанла аламдан тюшгенчадыла. Ала ким эселе, къайдан эселе да къарачай-малкъар халкъны озгъан заманын баямлайдыла.

Жютюрек кёз бла тинтсек, суратны магъанасы бизге бютюнда келишгенчады. Къарачыгъыз бу жерге – бюгюнлюкде бизни орамларыбызда ишленнген хуналагъа ушагъан жерледе сюеледиле ала. Бу тийрелеге америкалыла каньон дейдиле. Ма былайда жетебиз бек магъанасына.

Суратны Америкада жюрюген аты  – «Къойанасиджаси». Бу сёзле огъарымалкъар диалектибизде жазылгъандыла. Ол а бизни буруннгулу, эртте, таш бла бирге жаратылгъан халкъгъа къошады.