Кёз аурууланы юсюнден энтта бир кере

Китап окъугъандан сора кёзлеригизге зыгъыр къуйгъанча эсе, къургъакъ хауа болгъан отоуда ала къызара эселе, аязда жилямукъла къуюла эселе, ол «къургъакъ кёз» деген аурууну, илму тилде уа анга къургъакъ кератоконъюнктивит дейдиле, белгисиди.

Ол ышан жер юсюнде кёп адамда барды. Офтальмологлагъа келгенлени асламысында бу ауруу ачыкъланады эм аланы саны да кёбейип барады. Ахыр 30 жылны ичинде бу диагноз 4,5 кереге ёсгенди. Нек?

Аны къайдан чыкъгъанын билир ючюн «къургъакъ кёз» ол не болгъанын эм аны башланнганыны сылтауларын билирге тийишлиди.

Бу ауруу кёзню тыш къабугъуну къургъакъсыгъаны бла байламлыды. Аны сылтауу уа кёз жилямукъ къабукъну (слёзная железа) иги ишлемегениндеди. Ол кёзню керекли затла бла жалчытады эм къоруулайды. Хар кёз къакъгъандан жилямукъ къабукъ жангырады. Кёп сылтауланы хаталарындан аны качествосу бузулады. Алай бла кереклиси чакълы бир мылы болмайды эм къургъакъ «кёз синдром» ауруу башланады.
Биринчи кезиуде жилямукъну качествосу бузулады. Аны ючюн кёз жашла тюрленедиле, ала кеслери да тохтамай къуюлгъанлай турадыла.

Жилямукъ къабукъну жукъаргъаныны сылтаулары асламдыла. Кёбюсюнде ала быладыла:

1. Жыл санлары 65-ден атлагъан адамны чархы къарыусузуракъ болады. Къартлыкъ кёзлеге да къатылады.

2. Хауаны къургъакълыгъы. Кондиционерле бла жылыу берген система хауаны къургъакъ этедиле.

3. Гормонланы тюрленнгени. Аланы адамны чархында, бютюнда тиширыулада, азайгъанлары бла байламлыды.

4. Линзала. Аланы кёп хайырланнганны хатасындан жилямукъ азаяды.

5. Компьютер, планшет, смартфонла. Была барысы да кёп информацияны окъургъа юйретедиле. Экранда суратла бир бирлерин терк алышындырадыла. Аны ючюн биз терк-терк  кёзлерибизни къакъмайбыз. Ол себепден а кёзлени мылылыкълары азаяды.

6. Кёзлеге операция. Юлгюге лазерни хайыры бла кёз къарамны тюзетиу.

7. Кёзлеге къуйгъан консервантлары кёп болгъан сууланы мардасыз хайырланыу.

8. Аз ауузланыу эмда витаминлени жетишмегени.

9. Качествосу осал косметиканы хайырланыу.

Дагъыда кёзлени къургъакъ кератоконъюнктивит бла ауругъанларыны сылтауларындан бирине бир-бир дарманланы хайырланыуну да санаргъа боллукъду. Андан сора да, ауруу желден бла ультрафиолетден, кёз башланы сууукъ болгъанларындан башланады.

Кесигизге сакъ болугъуз. Кёзлеригиз аз да ауруп башлагъанлай, офтольмологга барып, тынгылы тинтдиригиз, компьютерге, планшетге, смартфоннга азыракъ къарагъыз неда кёзлеригизни терк-терк къагъыгъыз.