Юйюрде экинчи сабийни туугъаны бла жерин тапхан эришлик сезим

Юйюрде биринчи сабий туугъаны ата-анагъа, жууукъ-ахлугъа да уллу къууанчды. Алай ызы бла экинчи баланы табаргъа кереклилигини юсюнден кёп юйюр сагъыш этеди, экисин ёсдюрюрге, аягъы юслерине салыргъа къарыуубуздан келирми, дегенча соруу акъылларын бийлеп. Ол атламны этерге базыннган ата-ана  уа жашауларында жангы проблемагъа тюбейдиле – сабийлерини араларында эришликге.

Бу болум абаданладан сакълыкъны излейди. Сёз ючюн,  гитче къарындашым туугъандан сора ол кезиуде кесими бу юйюрню къызчыгъы болмагъан суннган эдим. Аны баш сылтауу уа  манга отоууму жыяргъа, анама болушургъа керек эди, жашчыкъгъа уа  аллай борч салынмагъаны ачыу тийгенди. Бюгюнлюкде уа тёрт  жыл бла алты айы болгъан тамата жашчыгъым былай дейди: «Гитче къарындашым манга болушлукъ этген кезиуде аны сюеме, башха заманда уа – угъай».

Ата-анала бу жаны бла билимлерин ёсдюрюр ючюн, психологиядан китапланы окъуп, сагъатла бла Интернетде олтуруп, кеслерини, къоншуларыны сынамлары бла да къолланып тебирейдиле. Алай  дуния жарыгъын алгъа кёрген балаларындан дагъыда: «Сен муну нек тапханса! Мен сенден тилемегенме да! Кёрюп болмайма аны!» - дегенча сёзлени эшитирге боладыла. Алай бла балаланы араларында эришиулюкню темасы Интернет форумлада, сабий майданчыкълада да  уллу жер  алады.

- Гитчечикни тууарыгъын  ол бирсиледен эсе бегирек сакълагъанды, - деп хапарлайдыла бу жаны бла жарсыулары болгъан анала. – Энди уа, ачыуланып, кеси-кесине жер табалмайды, тап тюшгенлей, аны жанына тиерик затланы этеди, илляуларын сыйырады.

Таматагъа жети болады,  бирсиге уа эки жылчыгъы толлукъду. Ариу айтхан кезиуде, ол ангылагъанча да болады, алай олсагъат окъуна жангыдан терс ишлерин этип тебирейди. Аланы араларында кечеден кюннге дери хайнухча бурулама, алай бир амал да табалмайма…

Ата-ананы  сыйлы борчу баласын жамауатха жарагъан, иги адамны ёсдюргендеди, алай эки, юч, тёрт сабийни бир-бирлерин дуния башында эмда жууукъ жанлача кёре билирге юйретген да андан кемге саналмайды. Бу элберге хар юйюр кесини жууабын излерге керекди.

Алтууланы М.,

эки сабийни анасы.

Эсигизге:

Россейлилени ючден экисини туугъан къарындашлары бла эгечлери бардыла. Кёп сабийли юйюрле элледе (45%) эм посёлоклададыла (38%), аланы бек азы уа Москвадады (9%). Соруу бардырылгъанланы жарымы  къарындашлары, эгечлери бла башха-башха шахарлада жашап, бир бирлери бла иш жаны бла да келишимлери болмагъанларын билдиргендиле (61%), жашаугъа бир кёз къарам табалмагъанларын айтханла да табылгъандыла  (50%). Къылыкълары бла келишгенле уа жаланда тёртден бириди. Бу шартланы биз «Российская газетада» басмаланнган материалгъа кёре жарашдыргъанбыз.

Алай  асламысы  (85%)  къарындашларын бла эгечлерин эм  жууукъ адамлагъа санайдыла.  Нек деген соруугъа аланы «къаныбыз бир болгъаны ючюн», «бир бирибизни иги билгенибиз ючюн», «аны бек сюйгеним ючюн», «ата-анабыз алай юйретгени ючюн» дегенча жууапларын эшитирге болады.    

Бирине да жакъ басмагъыз

Эришлик сезим юйюрде экинчи сабийни туугъаны бла жерин табады.  Бу проблемагъа ахырысы бла да тюбемегенбиз   деген ата– аналаны сёзлери мени сагъайтадыла. Кертисин айтханда, гитчени туугъаны таматагъа уллу стрессди.

Битеу юйюр аны тёгерегине тепсеп айланнганына юйреннген, тюз да аныча эркинликлери болгъан башханы кётюралмайды. Ата – анала да энди туугъанчыкъгъа кёбюрек заман бёлюрге кереклилигини себебинден эслерини, заманларыны асламысын да анга бередиле.

Ол кезиуде башхасы уа не халдады?  Мен садикге, школгъа жюрюйме,  кёпню билеме, тырмашама, бучугъ а къуру къычырыкъ этип тургъандан сора жукъгъа жарамайды, деп келеди аны кёлюне. «Алай абаданла аны бегирек сюедиле, - деп да сагъышланады ол, - аны хар тепгенине къууанадыла, мен а жетишимлеге жетер ючюн къаллай бир кюрешгеними эслемейдиле. Алагъа ариу кёрюнюрге битеу  къарыууму салып кюрешеме, анга уа хар зат алайынлай, тынч келеди».

Бу соруула чыкъмаз ючюн, таматагъа энди юйюрде гитче къызчыкъ неда жашчыкъ боллугъун ана сабий сакълагъан кезиуден окъуна айтханлай турургъа тийишлиди. Ол хазырланыу не къадар эртте башланса, ол къадар игиди. Алай болгъанлыкъгъа, стресс, агрессия, аман  къылыкъ  ал кезиуледе жерлерин ахырысы бла да тапмазлыкъ сунмагъыз.  Бир-бир сабийле, кеслерини бешик заманларын эслерине тюшюрюп,  эмизик излеп, ашаргъа унамай тебирейдиле,  анасы аны къоюнуна алырын излеп,  кеслерин гитчечикча жюрютедиле.

Ата-аналагъа не заманда да болушлукъ этерик  бир жорукъну билирге тийишлиди. Белгилисича, бирде къаты шуёхлукъ бир къауум адам биреуге къаршчы  болсала жаратылып къалады.  Бу жаны бла  жарсыулары болгъан юйюрледе абаданла бир жанлы, сабийле уа бирге башха жанлы болгъанча оюн ситуация къуралса, ол тап келишип, сюйген мамырлыкъны табаргъа себепликди.

Сора эмда магъаналы бир шарт  – бир заманда да  тюйюшгенлени араларында тюзню -терсни айырмагъыз, эки жанына да бирча  айып этигиз. Сиз бири жанлы болсагъыз, юйюрде тынчлыкъ къуруп, сабийлени араларында ачыкъ уруш башланыргъа къоркъуу чыгъады.

Балаланы жыл санлары бла бир бирлеринден къаллай бирге гитче болургъа кереклилигини энчи жоругъу жокъду.  Биз экинчини, тамата анга хазырмыды, угъаймы деп къарамай, юйюрге къошулса сюйгенибиз ючюн табабыз. Араларында 7-8 жыл башхалыкълары болгъан сабийле бир бирлерин хазна ангыламайдыла, аланы сейирлери башха болгъанлары себепли.  Бири биринден 2-3 жылгъа абаданыракъ сабийле ол жаны бла келишимни  игирек табадыла, ол заманда ата-аналаны да аладан билеклик этерге хазыр, чынтты эгеч-къарындашны ёсдюрюр амаллары барды.