Терезелени къалай сайларгъа боллукъду?

Бусагъатда бизни республикада къурулуш къыстау барады, адамла жангы юйледе фатарла аладыла. Тынгылы терезелени къалай сайларгъа боллукъду? Аны юсюнден  къурулушчу Кючмезланы  Жамал бла ушакъ этгенбиз.

- Алгъын терезеле тапхан къыйын эди, энди уа, къайсын алыргъа билмей, абызырайса.

- Хау, металлдан бла пластикден этилген терезелени хайырланыргъа сюйген адам бюгюнлюкде, сайлау табалмай, къыйналлыкъ тюйюлдю. Рынок энчи фирмала тутхан иелеге ата журтлу эм тыш къыраллы (немисли) терезелени тюрлю-тюрлю багъалары болгъан системаларын сайларча онгланы къурагъанды. Терезелени ишлеучю компанияла къалай тириленнгенлерин кёрюр ючюн, бусагъатда реклама газетлени ачып къарасанг да, тамамды. Сайлау  уллу болгъаны себепли учузуракъ терезе къоллу болургъа итиниу хорларгъа да боллукъду. Ол себепден а быллай затны юсюнден да иги сагъыш этерге керекди: учуз товарны сатып алсагъыз, сиз алгъан терезе къаллай болур, бирсилени бла аны багъаларыны башхалыкълары бла качестволары бир бирлерине къалай келишедиле? Тыш сыфатлары бир бирлерине бек ушагъанлыкъгъа, терезелени къыйматлылыкълары бир бирлеринден бек узакъда болгъанын ангыларгъа кюрешигиз.

Бек алгъа былай айтыргъа сюеме: металлдан бла пластикден ишленнген терезе къыйын техника конструкцияды - кёп тюрлю элементледен бла детальладан жарашдырылады. Сатып алыучула, заказ эте туруп, кёп тюрлю жангылычла жибериучюдюле. Терезе жаланда аны сыфаты тюйюлдю, ол не ариу эсе да, ахшы терезени къурагъан фурнитура тюрлю-тюрлю качестволула боладыла - терезени сабы, стеклопакети, металлы, уплотнительлери хар терезеде да бирча игиле тюйюлдюле.

Дагъыда былай къошаргъа керекбиз: ол неда бу терезени тыш кёрюмдюсюн ишлей туруп къоратылгъан материалны багъасы битеулю багъаны 20-30 процентин тутады. Энди уа быллай шартланы юслеринден да айтайыкъ: терезени профилин эте туруп, ахчаны къалай аяргъа боллукъду?Биринчиден, профильге къоратылгъан материалны кесеклерини къалынлыкъларын эм жасылыкъларын тюрлю-тюрлю ёлчемлиле этерге болады, башхача айтханда, (ПВХ) тюрлю-тюрлю ёлчемледе къоратылады. Аны бла бирге уа пластикни да тюрлю-тюрлю качестволуларын хайырланыргъа болады. Ингредиентле экология жаны бла игиле эм аманла да бардыла. Бек иги эм бек аман продуктну багъаларыны араларында башхалыкъ бир-бирледе 30 процентге дери окъуна жетеди.

-Пластик терезени ишлениуюню качествосу уа? Ол да кире болур багъагъа?

-Хау,цивилизациялы эм кустарный производстволаны тенглешдирип къарасакъ, быллай шарт да ачыкъланады: гараж цехле эм заводла чыгъаргъан хазыр терезени багъасы стандартлагъа тийишлиликде ишленнген терезени жаланда материалларыны багъаларындан окъуна азды.Биркюнлюк компанияла, тёреде болуучусуча, кеслерин регистрация этдирмейдиле, сертификациядан ётмейдиле, налогла да тёлемейдиле. Терезе кёзлени бир бирге жетген жерлерин итиу бла окъуна жабышдырып къоядыла. Ала чыгъаргъан продукцияны качествосуна бир киши да контроль этмейди. Бек башы уа - ала хайырланыучуну кеслерине багъаны азлыгъы бла тартадыла. Аллай терезеле уа тауушну, букъуну, сууукъну эм жылыуну да тыймайдыла, бир кесек заман озгъанлай а, онгуп, бояу бетлерин да тюрлендирип къоядыла, эришиле боладыла. Учуз профильни кёбюрек сатылгъаныны жашырынлыкълары ма башда айтылгъан бу энчиликлеридиле.

-Сора учуз багъалагъа алданнганла жууукъ заманда биягъы терезелерин алышындырлыкъдыла.

-Хау, боллугъу алайды. Кесигизни алаша багъалагъа алдатмагъыз, терезе рынокда дагъыда къаллай товарла болгъанларына, ышанлап, иги къарагъыз. Нек дегенде, сизни юйюгюзню тыш сыфатын терезеле къурайдыла, журтугъузну тынгылылыгъын да бек алгъа ала жалчытадыла. Журтну ичинде жашагъанланы жюреклерин хош, кёллерин иги да ала этедиле.

Хар продукция норматив документлени излемлерине тийишли болургъа керекди. Терезени качествосу къаллай болгъанын билир ючюн  алыучу сатыучудан пластикни эм производствону сертификатларын кёргюзтюуню излерге керекди - ала айтырыкъдыла терезени юсюнден тюз хапар, продукция физика-механика жаны бла излемлеге эм борчларын толтурлугъуна бла толтурмазлыгъына да ала шагъатлыкъ эталлыкъдыла.

Дагъыда,  терезени тап орнатыу бек магъаналыды. Продукцияны чыгъарыуну да, терезени орнатыуну да жаланда ГОСТ-ну излемлерине тийишлиликде профессионаллагъа ышаныгъыз. Сизни терезегиз жаланда ол заманда толтурлукъду кесини борчларын.

Учуз терезени сатып алыргъа сюйген адам жаланда бир проблеманы - ахчасын аяуну - тамамлаяллыкъды, аны да бир ауукъ заманны ичинде. Халкъда: «Чабакъ учуз эсе, андан жарашдырылгъан шорпа да учуз сатыллыкъды», - деп бош айтылмайды. Алайды да, жалгъан терезелеге алданмагъыз. Сизни жашауугъузну жарыкъ да, ырахат да официально къабыл этилген эм сертификациядан ётген компанияланы сатыу офислеринден алгъан терезелеригизни къолларындан келликди.

-Не десек да,   КъМР-де пластик терезелени сатып алыу лотерея оюннга бек ушайды. Алыучуланы асламысыны насыплары, жарсыугъа, хазна тутмайды. Осал  терезеледен артда кёп тюрлю жарсыула, проблемала чыгъып къаладыла.

-Къайтарып айтама: сайлау уллу эсе, терезелени башхалыкълары да кёпдюле! Продукцияны тыш кёрюмдюлери бир бирлерине бек ушагъанлыкъгъа, качестволары уа арталлыда башха тюрлюле боладыла. Иеле, аланы сатып ала туруп, быллай затлагъа уллу эс бурургъа керекдиле: багъасына, ким чыгъаргъанына, неден ишленнгенине.

Орнатыллыкъ жерни тап ёнчелеу эм терезени конструкциясын жарашдырыу да магъаналы жумушду. Рынокда болгъан терезелени барысын да тынгылы сюзюп, сиз кесигизге кёп заманны ичинде тынгылы къуллукъ этерик терезени сатып алыргъа боллукъсуз.

Алай бир-бир адамла, кеслерини ахчаларын аяр мурат бла осалыракъ терезелени сатып аладыла. Аллай продукцияны чыгъарыучула уа производствону технологиясыны излемлерин бузадыла, алаша сортлу материалланы хайырланадыла. Алада уа адамны саулугъуна хата тюшюрген веществола да боладыла. Башхача айтханда, учузлугъуна къарап, сиз алгъан терезелени качестволары аман болгъанларыны хатасындан саулугъугъузгъа тюшген заранны, жарсыугъа, асыры кеч сезесиз, болумну, уллу къоранчла этсегиз окъуна, игилендирирге къолугъуздан келмей да къаласыз.

Сизге учуз терезелени сатаргъа сюйселе, аланы чыгъарыучула кёп тюрлю фитналыкъла этедиле: терезелени ишлеуню технология жорукъларын бузарыкъдыла, аланы юслерине салыныучу къошакъ затланы, стеклопакетни осал качестволуларын хайырланырыкъдыла. Жалгъан терезелени «сатыучуланы-хыйлачыланы» муратлары жаланда бирди – ахчаны не къадар кёп сыдырыуду. Сиз, тёлерик ахчагъызны 10-20 процентин аяп, журтугъузгъа учуз терезелени орнатсагъыз, артда кёп кере сокъураныргъа боллукъсуз. Ол себепден а быллай затны унутургъа керек тюйюлсюз - осал качестволу терезелени ишлеу эм сатыу качествону тохташдырылгъан стандартларын бузуп байыкъланыуну философиясыны мурдоруду.

-Металлопластикден ишленнген терезени, башха тюрлю къайсы продукцияныча, керти багъасыны бек аз ёлчемини чеги болур.

-Ол бек энишге тюшюрюлсе, товарны качествосу да бек осал болуп башлайды. Ол тюрлю багъаланы ёлчемлери уа терезелени чыгъаргъан промышленностьну айныууну даражасы бла къаты байламлы болады.Энди уа бу сорууну юсюнден сагъыш этигиз: «Производитель, кесине заран тюшюрюп, алыучугъа уа файда этер мурат бла ишлерикмиди?». Металлдан бла пластикден ишленнген учуз терезелени качестволары тийишли даражада бир заманда да боллукъ тюйюлдю. Эки-юч жыл озгъанлай а, аллай терезеле саргъалып, формалары да тюрленип башларгъа боллукъдула, неда, гам жабылмай, жылыуну эм тауушну тыймай окъуна къаллыкъдыла.

-Терезелени ишлеучюлени кёплери кеслеринде производствону шёндюгюлю оборудованиясын, технологияларын эмда бийик качестволу материалланы нек хайырланмайдыла?

-Аланы хайырланыр ючюн, кёп къоранчла этилирге керекдиле, кюч - къарыу да кёп изленирикдиле, компанияланы кеслеринде уа бийик усталыкълары болгъан специалистле ишлерге керекдиле, аланы усталыкъларын ёсдюрюуню мадарлары дайым этилгенлей турмай да жарарыкъ тюйюлдю.

Андан тышында да, къырал стандартланы, къурулуш мардаланы, жорукъланы излемлери да дайым тамамланылып турмасала жарамайды.

Быллай излемле барысы да толтурулмасала, производствогъа къоранчла иги да азаядыла, компанияны файдалары уа терк кёбейедиле. Башхача айтханда, хайырланыучулагъа алай бла уллу заран тюшеди, ала сатып алгъан терезелени къыйматлары бек осал болуп, терк окъуна бузулуп кетедиле.

Металлопластикден ишленнген терезеле бийик качестволу энчи товардыла. Къайсы терезени да къабыргъада орнатыллыкъ жери тюз ёнчеленип, алайгъа тап жарарча хазырланылыргъа керекди. Ол себепден а ахшы качестволу терезени хар кесеги да (фурнитура, стеклопакет, уплотнитель) иги материал болургъа кереклисича, ол товарны ишлеуню битеу жумушлары да бийик даражада тамамланылыргъа тийишлидиле.

Рынокдан предложенияла кёпдюле, алай эм игисин, сизге бек кереклисин тапхан а бусагъатда къыйын иш болуп турады. Сёз ючюн, пластик терезелени чыгъарыучуланы кёплери алыучуланы башларын хайран этер ючюн, кючлерин аямай кюрешедиле.Алай бла уа хайырланыучуланы терс жолгъа салыргъа, алагъа кеслерини къолларындан келлик терезени сайларгъа, кеслери сюйген терезени алыргъа чырмаула да этедиле. Ол мурат бла уа терезелени ишлеучюле ол продуктну кесеклерин чыгъарыучуланы кенг белгили атларын да уста хайырлана биледиле. Терезелени ишлеучю хыйлачыла, кеслерине жалгъан даражаны излеп, тыш къыраллы кенг белгили брендлени атларын да кёп хайырланадыла.

Бек башы быллай ишди – терезе аны юсюнден айтылгъан техника характеристикалагъа тийишли болургъа керекди. Алыучу дагъыда быллай затха уллу эс бурады: анга къаллай гарантияла берилгенлерин эм ала, кертиси бла да, толтуруллукъларын шарт билирге сюеди. Анга бек башы быллай затладыла - керек болуп къалгъан заманда ол, болушлукъ излеп, къайры барлыгъы шарт кёргюзтюлюудю эмда техника жаны бла жумушланы хайырланыу бла толу жалчытылыныуду.

-Тюрлю-тюрлю маркала бек кёпдюле…

-Кёплюкден  къоркъургъа керекмейди.Сизге къаллай терезе керекди, аны шарт ангыларгъа кюрешигиз.Хар ие да кеси сюйгенчаланы ишлетеди:биреуге шошлукъ, башхагъа-жылылыкъ, ючюнчюсюне жарыкълыкъ, тертюнчюсюне ариулукъ керекдиле.Андан тышында да, биреу терезе ичине, башхасы-тышына, ючюнчюсю тюбюнден ёрге, тёртюнчюсю-башындан энишге ачылса сюедиле. Тыш формалары, бояу бетлери, багъалары эм качестволары да бек кёп тюрлюле боладыла.

Терезеле  юйню кёзлеридиле, деп айтылады халкъда.  Кесигизни жалгъан терезеледен къоруулагъыз. Жаланда сертификация этилген эм официальный регистрациядан ётген терезе компанияланы сатыу-алыу офислеринден алыгъыз, узакъ жылланы къуллукъ этерик продукция бла жалчытылыныргъа итинигиз.