Жалгъан дарманла ючюн – тюрмеге

Жууукъ заманда Россейде жалгъан промышленный, аш-азыкъ продукцияны чыгъаргъанланы уголовный жууапха тартып тебирерикдиле. Аланы адамны саулугъуна заранлары болмаса да, производительлени неда тюрмеге олтуртурукъдула неда уллу тазир тёлетирикдиле. Кодексге бу тюзетиулени Роспотребнадзор МВД бла бирге жарашдыра турады, ызы бла ала Къырал Думаны къараууна ийилликдиле, деп билдиреди «Московский комсомолец-Кавказ» газет.

 

Эм сейири уа къыралда контрафакт къаллай ёлчемледе чыгъарылгъанын бир киши да билмегениндеди. Былайда сёз жангыз да автор неда интеллектуал эркинликле бузулуп жарашдырылгъан товарланы юслеринден бармайды, ол тизмеге салыннган излемлеге келишмеген продукция да киреди. «Тюз тарихле, кертиси бла да, белгили тюйюлдюле, - дегенди Промышленный продукцияны законсуз сатыу-алыугъа къажау къырал комиссияны жыйылыуунда Минпромторгну башчысы Денис Мантуров. – Алай, экспертле келтирген шартлагъа кёре, бу проблема бек къоркъуулу болгъанын а шарт айталлыкъбыз».   

 

Бу къауумда, бек биринчи, аш-азыкъ, женгил, авиация, автомобиль, фармацевтика промышленность барады. Аладан сора отлукъ, химия, кабель-проводникле, къурулуш материалла чыгъаргъанладыла. Жалгъан продукцияны эм кёп ёлчеми былагъа тюшеди.

Сора башхалыкъны да ангыларгъа керекди. Сёз ючюн, адам барып тюкенде белгили фирманы продукциясына ушатып этилген къапны алгъаны бла аптюекде къалай этилгенлери белгисиз дарманланы алгъаны тенг тюйюлдю. Ала бакъмагъанлай, саулукъгъа хаталы болмасала бир иш, заранлы эселе уа. Самолётлагъа бла автомобильлеге контрафакт керекле салгъан къоркъуу а неге келтирлигин а айтхан окъуна къыйынды.

- Ата журтлу производительлени эсеплерине кёре, сабий товарланы араларында контрафакт отуз процентни алады, - дейди ИК АЛОР БРОКЕР-ни аналитиги Кирилл Яковенко. – Роскачествону тинтиулери ачыкълагъанларыча, алада темирле бла токсичный веществола да тюбейдиле. Юлгюге, илляулада свинец, бензол, ртуть табылыучудула… Аланы тышларында уа, техника излемлеге да бузукълукъ этип: «Экология жаны бла таза продукт», - деп жазадыла. Ол бек осал шартладанды. Мен ойлагъандан, быллай аманлыкъчыла бла кюрешде къыралны кючлери азлыкъ этедиле.

Алай, бу жаны бла бир зат да тамамланмайды дерге да жарарыкъ тюйюлдю. Кёрпеден (мех) ёрге жанлагъа окъуна къарайыкъ. Былтыр бу рынокну 80 проценти «ауанада» эди: тыш къыралладан келтирилген бир миллиондан кийимден эсепге жангыз да 200 минги тюшеди эди, алагъа он процентлик таможня пошлина бла онсегиз процент налог (НДС) тёленип тургъанды.

2016 жылны апрелинден башлаб а шубалагъа, къол къаплагъа, бёрклеге энчи чипле салып тебирегендиле, ала товар производительден неда чекден дери, ол тыш къыраллы продукция эсе, алыучугъа жетгинчиге дери «жолун» билдиредиле. Аллай бир марканы багъасы 15-22 сомду.

Аллай чиплени 800 аслам производитель, оптовик, бирен-бирен сатханла да хайырланадыла. Бюгюнлюкде аллай миллиондан аслам штампны ишлерге заказ берилгенди, алай болгъанлыкъгъа, алагъа сурам алыкъа ёсе барады. Энди, сёз ючюн, шубаны алгъан адам неда контролёр, ол къалай эм къайда этилгенин смартфонну болушлугъа бла тынч билаллыкъды.

Аланы чипле салмай сатханла административ эм уголовный жууапха тартыллыкъдыла: неда 500 минг сом тазир тёлерикдиле, неда аланы алты жылгъа эркинликлери сыйырыллыкъды, сора продукциялары да жокъ этилликди. Бу мадарла, баям, тери рынокну толусунлай да «ауанадан» чыгъарлыкъдыла. Алыкъа бу жылны экинчи кварталына таможня эм налог тазирлени юслеринде а официальный информация келмегенди.

Минпромторгну башчысы ышандыргъаныча, экинчи жыл быллай маркировка дарманлагъа да этилликди. Медикамент учуз эсе, производительле аны багъаракъ сатмазча, чиплени орунларына QR-штрихкодла салынырыкъдыла, алада аланы номерлери, неге жарагъанлары, сатыучуну ИНН, башха данныйлери да боллукъдула.

Бусагъатда, белгилисича, жалгъан продукцияны тапсала, право сакълау органла уголовный ишлени жангыз да адамны саулугъуна уллу заран тюшген эсе ачыучудула. Сёз ючюн, хайырланыучу аман качестволу ичгиден ууланса.

Роспотребнадзорну башчысы Анна Попова къырал комиссияны жыйылыуунда былай да айтханды: «Фальсификат ючюн уголовный жууаплылыкъ кийирилмесе, анга къажау ишде аз да жетишаллыкъ тюйюлбюз. Уголовный кодексге тюзетиулени биз МВД бла бирге хазырларыкъбыз. Аллай продукцияны чыгъаргъан предприятияла бла адамла тюрмеге олтургъандан сора да, уллу тазирле тёлерикдиле».

Басмагъа Кульчаланы Зульфия хазырлагъанды.
Поделиться: