«Башхала бла тенглешдиргенде, чечекге къыйын аурууду деялмайма»

Гитче сабийлери болгъан анала бир ауаздан: «Къуруда ауругъанлай турады!» - дейдиле. Кертиси бла да, сабийле, бютюнда сабий садлагъа жюрюгенле, бирден бирге жукъгъан аурууладан кёп къыйналадыла.  Аладан бири - суу чечекди (ветрянка). Аны юсюнден Нальчик шахарны ючюнчю номерли  сабий поликлиникасыны  врачы  Каримат Юсупова бла ушакъ бардыргъанбыз.

- Каримат, белгилисича, бир-бир ауруула ызлары бла башхаланы къозгъайдыла. Сабий чечекден ауруду эсе, андан сора уа не ауруу чыгъаргъа боллукъду?

- Кёбюсюнде чечек кесиаллына кетеди. Алай сабий къарыусуз эсе, ёпкелери ауруп башларгъа боллукъдула. Бир-бирде уа отит, стома¬тит башланадыла. Сёзсюз, сабийле чечек тапла кичип да бек къыйналадыла, алай, башхала бла тенглешдиргенде, мен чечекге къыйын аурууду деялмайма.

Чечек сабийлени биринден башхасына бек терк жугъады. Сёз ючюн, аны ви¬русу ауругъан адам жашагъан фатардан къоншулагъа хауа бла ётюп да къалады. Андан сора ауруу са¬бий чючгюргенинде, жётел этгенинде чачхан аууз суулары бла да жайылады. Че¬чек тапла чыкъгъынчы эки кюнден башлап, ахыр кере чыкъгъанларындан сора бешинчи кюннге дери сабийни аурууу къатындагъылагъа жугъаргъа боллукъду.

Суу хуппежинле атылып, къотурчукъла болсала, ала кеслери алларына кетгинчи, къашыргъа жарамайды.

- Чечекден къалай багъадыла?

- Кёбюсюнде ол дармансыз кеси аллына кетеди. Алай сабий къаты ауруй эсе уа, антибиотикле ичирирге тюшерикди. Этинде жарачыкъларына марганцов¬ка неда зелёнка сюртюрге керекди. Чечек тапла бек кичитселе уа, аланы дарман хансладан жарашдырылгъан сууну сууутуп ышыгъыз.

Температурасы отуз тогъуз градусдан уллу тюйюл эсе, парацетамол, наныкъ, неда улёкъу чай ичиригиз неда аракъы бла юсюн сюртюгюз.

- Ауругъан заманында сабийге ашны айырыпберирге керек болур?

-Угъай, алай ашы жумушакъ, аз жылы болургъа керекди. Какла, пюре,котлетле, шорпала –бек келишген ашладыла.

- Ауузунда да чечек тапла бар эселе уа?

- Фурацилинни бир таблеткасын стакан жылы сууда эритип, кюннге бир ненча кере ауузун чайкъагъыз. Хар аш ашагъанындан сора чайкъаргъа керекди.

Неда чай розаны эзилген чапыракъларындан бир къашыкъ салып, юсюне къайнар суу къуюп, башы жабылгъан адырда къыркъ ми¬нут тутхандан сора, ол суу¬ну ауузну чайкъайгъандан сора ичерге да боллукъду.

- Жууунургъа ахырысы бла да жарай болмаз?

- Жарайды. Марганцов¬ка, череда, шалфей да къошуп жууундурсагъыз, хайыр болмаса, хата чыгъарыкъ тюйюлдю. Алай сабийни терисин зыбыр зат бла ышыргъа уа жарарыкъ тюйюлдю.

- Жукъгъан ауруу болгъаны себепли тышына чы¬гъаргъа да жарай болмаз?

- Сабийле болмагъан жерде сюйгенигиз чакълы бир айланыгъыз.

- Анасы ауругъан сабийине не зат бла болушаллыкъды?

- Сабийге китапла окъугъуз, бир сейир оюнла ойнатыгъыз, суратла этигиз, ол кичиген жерлерин къашымаз ючюн амал да этигиз. Гитче тургъан отоу кирсиз, хауасы таза болур¬гъа керекди.

Ушакъны Байсыланы Марзият бардыргъанды.
Поделиться: