Киевни азатлагъанды, Сталинград ючюн да къаты сермешгенди

  Уллу Хорламны  75-жыллыгъына

Биз мамыр кёкню тюбюнде жашайбыз. Хар эрттен сайын чууакъ кюнню жарыкълыгъына къууанабыз. Тёгерекде гюлле чагъадыла, терекле жашилленедиле, чыпчыкъла жырлайдыла. Жылыды, ариуду…

Тюз да быллай кюнлени биринде, жетмиш сегиз жыл мындан алгъа Асанланы Жамурзаны жашы Мухадинни, аныча, кёп жашла бла бирге аскер борчун толтурургъа чакъырадыла. Жыл озгъанлай а Уллу Ата журт уруш  башланады. Огъары Малкъарда кимни эсинде бар эди ол къуллукъ эте тургъан жеринден къазауатха кирир деп. Аны атасы ол къайтыргъа  къурманлыкъгъа къой асырап тура эди. Анасы уа элде бек ариу къызлагъа кёз жетдире, келин сайлай эди…

Мухадин, анга дагъыда Мухаш деучю эдиле, Киевни азатлаугъа къатышханды, Сталинград ючюн да кесин аямай сермешгенди. Эки кере жаралы да болгъанды. Алгъа кесине  бакъдырып, биягъы бёлюмге къайтхан эди. Арта уа, бек ауур жаралы болуп, госпитальда кёп жатады. «Анда уста врачла болмасала эдиле, мен не хазна сау къалыр эдим»,-деп эсгериучю эди атабыз. 1944 жылда уа аны, аскер службагъа тийишли кёрмей, юйге жиберген эдиле. Жарасыны хатасындан  кёзлери кёрмей къалгъан эдиле»,-деп хапарлайды къызы Нажабат.

Фронтда болдургъан жигитлиги ючюн Асан улу Ата журт урушну биринчи даражалы ордени, Жуковну майдалы эмда кёп башха белгиле бла саугъаланнганды.

-Уруш жылланы юсюнден бир хапар айтсанг а деп тилесек, олсагъат хали башха тюрлю болур эди. Сёз айтмай, тынгылауну басып, башын энишге бошлап, иги кесек турур эди. Аллай сагъатларында аны бетине къарагъан къыйын эди. Баям, урушда кёрген ачылыкъ, тас этген нёгерлери, дагъыда кёп башха  затла да акъылын бийлей болур эдиле,-дейди къызы.

Орта Азияда Мухадин Бёзюланы Бийнёгерни къызы Айшат бла бир юйюр къурайды. Ала бир бирлерин ангылап кёп жылланы жашагъандыла, тёрт къыз да ёсдюргендиле. Къалай бек сюе эди ол аланы, артда уа аладан туугъанланы да. Туудукълары да аппаларын къубултур ючюн къалмагъандыла.

Огъурлу адамны элде да намысы бийик жюрюгенди. Жашауда уа хар зат да, сыйдам болуп бармайды. Сёзсюз, къыйын кезиуле да болгъандыла. Къалай термиле эди ол сабийлерини, туудукъларыны бетлерин, кёзлерин кёрюрге.  Алай эсли таулу киши кёлсюзлюк этмегенди бир заманда да, игиликге ийнаннганын да къоймагъанды.

Асанланы Мухадинча ата, аппа бла ким да ёхтемленирик эди. Аны жууукълары бла ахлулары да аны ма алай кётюргендиле. Ол Уллу Хорламны 62-жыллыгъына бир ай къалып, 2007 жылда ауушханды. Ол кюн анга  бютюн  уллу къууанч эди. Кесине къаты къысып къучакълар эди  туудукъларын.

Ма энтта да сабийлери, 9-чу Майда, ата юйлерине келип, аны эсгередиле. Онючжыллыкъ Мисирланы Лейля уа аппасыны юсюнден  хапар да жазгъанды: «Мен аппам бла ёхтемленеме! Биз барыбыз да ол тёлюню этген жигитлигин эсибизде тутуп турургъа  керекбиз! Ала бизни эркинлигибизни къоруулагъандыла, зулмучулукъдан къутхаргъандыла, биз ала келтирген Хорламгъа кертичи болургъа борчлубуз. Биз аланы алларында баш урабыз».