Беш жюз граммлыкъ къагъанакъла да сау къаладыла

Кёп болмай Къабарты-Малкъарда сабий ёлюм бла болум бек жарсыулу болуп тургъанды.Битеу Россейни алып айтханда, бизни республикада тарихле осалладан бири эдиле.  Бусагъатда уа иш ахырысы бла да башха тюрлюдю. Кемчиликни кетерир ючюн сау команда ишлеген эди. Башчылары -  КъМР-ни саулукъ сакълау министрини орунбасарыны къуллугъун толтургъан Гайыланы Алёна болгъанды, ол  врач къауумну бирлешдирип, жарсыулу болумдан къутулур амал тапхан эди. Бусагъатда Перинатал араны баш врачыны къуллугъунда да аны юсю бла кёп жумушла бардырадыла. Россейни СКФО-да Саулукъ сакълау министерствосуну баш неонатологу Алексей Мостовой Перинатал араны неонатология службасыны ишине бийик багъа бичгенди. «СКФО-да Перинатал араланы алып айтханда, бусагъатда сизден айырмалы жокъду», - дегенди Алексей Мостовой.

Ол бийик жетишимге жетер ючюн  къаллай тыйгъычладан ётерге тюшгенини юсюнден жангы туугъан сабийлени бёлюмюню реанимациясыны таматасы,  баш врачны сабийлик жаны бла орунбасарыны къуллугъун толтургъан Жанатайланы Фатима бла ушакъ этгенбиз.

- Фатима Мустафаевна, сиз мында ишлеп башлагъанда бла шёндю болумну тенглешдирсегиз эди.

- Перинатал арагъа 1997 жылда ишлерге келген эдим. Ара ачылгъан заманда, биринчи ишчиледен бирлери – бёлюмню таматасы Отарланы Валерий бла тамата медсестра Марина Даова эдиле. Аланы атларын бирден айтханым бошдан тюйюлдю - ишлери бир бирлери бла байламлыды. Къагъанакъ сабийлеге медсестрала кече-кюн къатларындан кетмей  къарайдыла. Сёзсюз, аланы заманында тепдирирге, юслерин алышындырыргъа, зонд бла хайырланып ашатыргъа да керек болады. Ишекли болгъанлай, олсагъат врачны чакъырыргъа борчлудула.  

Сынамыбызны сабий врачладан алгъандан сора да, специализациябызны белгили россей клиникалада ётгенбиз. Биринчи заманлада бек къыйын эди. Юч врач болуп, бир бла жарым ставкагъа, солуу кюн бла отпуск кёрмей ишлегенбиз. Бусагъатда хал башха тюрлюдю – онбир врач бла онжети медсестра урунабыз.

- Керек оборудование уа не халдады?

- Ал кезиуде кёп жылланы хайырланнган оборудованияда ишлегенбиз, дарманла да жетмей эдиле. Шёндю уа бир кере хайырланнган затла бла ишлерге онгубуз барды. Къагъанакълагъа инкубаторла, ёпкелеге искусственный вентиляция этерге аппаратла жангыладыла.  

Бизни тамата врачыбызны, Алёна Азретовнаны араны оборудование бла жалчытыуда уллу къыйыны барды. Ауурлукълары жетмей туугъан балачыкъланы тап халгъа келтириуде токъсан процентде жетгенбиз, Россейде уа ол тарих алтмыш-жетмиш процентди. Ала килограммгъа да жетмей туугъанладыла.  

- Ол бек сейирди – беш жюз грамм туугъанны аягъы юсюне салгъан…  

- Заманлары жетмей туугъанланы ёпкелери солуп башларча  неда чархыны органларын кеси алларына ишлетирге кёп заман керек болады. Жанларын сакълагъан заманда, аппарат тюбюнде сокъур болуп къала эдиле. Анга ретинопатия дейдиле. Жангы аппаратура бла уа ол проблемадан кери болгъанбыз. Сёз ючюн, былтыр 48 сабий ауурлукъларына жетмей туугъандыла, аланы араларында сокъур жокъду.  

- Сабийле замансыз нек тууадыла? Недеди сылтау?

- Кёбюсюнде сылтау тиширыуну кесиндеди. Эсепге кеч турадыла. Саулугъумда чурумум жокъду деп, уллу кёллю боладыла. Заманында къан берип, инфекцияла жаны бла тинтилинмей къалгъанларында  да боллукъду сылтау.  Саулугъунда зараны болгъан тиширыудан саппа-сау сабий тууарыгъына ышаныу жокъду.  Заманында нек келмегенсиз деп сорсакъ, юйде бирси гитче сабийледен заман табалмайбыз, деп  жууаплайдыла. Алай ана бла баланы чархы бирди дерге боллукъду. Аны юсюнден унутургъа керек тюйюлдю. Сабий ёсдюрюрге  сюйген ата-ана, бек биринчиден,  саулукъларына къаратыргъа борчлудула.

Алгъын реанимациядан сабий больницагъа андан ары саулугъуна багъаргъа ашыра эдик. Шёндю уа патология бла ауурлукълары жетмей туугъанланы бёлюмге ётдюребиз. Мында къагъанакъ анасы бла турурча энчи палатала бардыла. Аны халы осалгъа айланса, артха реанимациягъа ётдюрюрча мониторинг бардыргъанлай турабыз. Сёзсюз, аллай балачыкъланы аягъы юслерине салгъан къыйын да, кёпге созулгъан багъыу да болады, алай ол проблемаланы биз, врачла, ата-анала бла биригип, бирге къармашабыз.  

Бизни арагъа башха субъектледен келгенлени саны кёпдю. Ала Москвадан, Санкт-Петербургдан, Чеченден, дагъыда башха регионладан да келедиле. Бизге ышаннганлары ёхтемленирчады. Алгъа ишлеп башлагъанда персонал аз эди, биз да кетсек не кюн келликди, деген соруу сагъышландырыучу эди. Бусагъатда уа жаш специалистле абаданладан алгъан сынамлары бла урунадыла. Иш кёллю, бир тилли болуп ишлейдиле.  Бизни алышыр тёлю барды, ол къууандырады.

- Перинатал арадан чыкъгъан аналагъа не айтыучусуз?

- Сау къалыгъыз демейбиз, хош келигиз энтта да,  деп ашырабыз. Шёндю жаш юйюрледе ючюнчю, тёртюнчю сабийле да тууадыла. Ол бек уллу къууанчды бизге. Онбиринчи, онекинчи кере аналыкъны сынагъанла да бардыла. Тиширыуну сабийге сюймеклиги чексизди, аналыкъды жашаууну магъанасы.