Исламгъа къошакъ этгеннге Аллахутала ыразы болмаз, аны къуллукълары да къабыл кёрюлмезле

Хар элни да къой союуу башхады, деген сёз жюрюйдю миллетде. Алай  динни юсюнден айтханда, быллай башхалыкъла, келишмеулюкле ахырда жарамайдыла. Бюгюнлюкде даулашланы асламы исламгъа халкъ адетле кийирилгенлери, тёрелени динни жорукълары сунуп, аланы алышхан кезиуле бла байламлыдыла.

Халкъ бирге жыйылгъан жерледе адамны асырау тёреле асыры къоранчлы болгъанларына, ала миллетни къолайлыгъын осал этгенлерине, бушууу болгъан юйюр жууукъ адамыны ызындан битеу ырысхысын тёгюп, ёнкючлеге окъуна киргенине тарыгъыуланы эшите турургъа тюшгенди.

Аны бла байламлы Хасанья элни иймамы  Мисирланы Тимур хажи бла тюбешип, адамны асырау бла байламлы ислам жорукъланы билдиририн, аладан тёрелени айырып, эркин этилген эм диннге ахырда келишмеген шартланы ангылатырын тилегенбиз.

- Тимур хажи, бирле  динни юсюнден жаланда юйде бушуу болгъан кезиуде сагъыш этип башлагъанча кёрюнеди.  Ёлген исламгъа кёре асыралса, тамам болуп къаллыкъ сунадыла.

- Не соруугъа да жуупны Аллахны сёзюнде излерге тийишлиди, бютюнда биз бюгюн сюзгенча къыйын ишде. Муслийман адам Аллахха  ыразы болуп турургъа, бизни Жаратханны     унутмай,  анга  баш урургъа, ол бизге  буюргъанны толтурургъа борчлуду.   Сёзлериме шагъатха Сыйлы Китапдан аятланы келтирирге сюеме: «Ишексиз, Къуран  эм тюз жолну юйретеди» (17:9), «Билмеген затыгъыз бар эсе, билгенледен соругъуз» (16:43).

Ислам жаланда ёлгенни юсюнде бошалып къалмайды. Аллахдан къоркъгъан, анга бойсуннган муслийман жашаууну узунлугъунда Аллахуталаны буйрукъларын толтурургъа борчлуду. «Сиз Аллахны унутханладан болмагъыз», - деген аят да анга шагъатлыкъ этеди.

Бюгюнлюкде жамауатда эм уллу кемчилик неди? Адам бу дуния бла  эришип, нек, не мурат бла жаратылгъанын унутханы, Аллах не айтыр, аны аллында къаллай жууап тутарма деп сагъыш этмей, адамла айып этерле деп жарсыгъаныды. Ол а ахырда терс ишди. Былайда юлгюге хадис келтирирге сюеме: «Уялмай эсенг, сюйгенинги эт». Керти муслийман исламгъа уллу кёллю болмай, динни жорукъларын толтурургъа керекди.    Аллай адамгъа ёлюм келсе, Аллахны ырахматы бла, аны ол дуниясы къууанчлы, жарыкъ болур.

- Сен къалай сунаса, шериатны излемлерине бизни адет-тёрелерибиз не сылтау бла къошулгъандыла?  

- Ол билим, исламдан  ангылау аз болгъанларына шагъатлыкъ этеди.  Бизге ислам тынчлыкъгъа берилгенди. Анга динде болмагъан затланы кийирип, аны   ауур этерге жарамайды. Аллайланы хатасындан башхала, исламны къыйын сунуп, толу, ариу, аламат динибизни тюз ангыламай, андан узакъда къалыргъа боллукъдула.  Аны себепли диннге къошакъ этген адам бек уллу гюнях алады кесине.

Былайда юлгюге хадис келтирсек, тюз болур: «Ким мен айтмагъанны- этмегенни, динде  барды деп анга  къошакъ этсе, аны   жери (шинтиги) жаханимде хазырды». Файгъамбар да, Аллахны ыразылыгъы анга болсун, ангылатады исламгъа  къошакъ этгеннге бизни Жаратхан ыразы болмаз,  аны къуллукълары да  къабыл кёрюлмезле, этген ахшылыкълары ючюн сууапсыз къалыр.  Аны ючюн    тилеригим, ариу динибизни Аллах  толу этип бергенди, анга къошакъла этмегиз!   Исламда  болгъан жорукъла бла жашасакъ, ол бизге толусу бла жетерикди.

Адет-тёреле нек къошуладыла деп сораса.  Мен акъыл этгенден, совет властьны заманында динни тутаргъа, ийнаныргъа къоймагъандан. Исламгъа окъутургъа  медиресе, устазла, алимле болмасала, межгитле жабылсала,  миллетни динден ангылаулары къайдан боллукъ эди? Властьдан къоркъуп, билим алыргъа сюйгенле да табылмагъандыла. Ма аны хатасындан, уллу жарсыугъа, кесибизни, башха миллетледен келген  адет-тёреле диннге кирип къалгъандыла.

- Хау, ол алайды, аны себепли шериатны  халкъны эсине салыуну тюзге санайбыз. Тимур хажи, юйде бушуу болса, бек алгъа кимни чакъырыргъа, къаллай жумушла этерге тийишлиди?

- Бушуу соруп келмейди, аны ючюн  юйню адамлары къычырмай, къутурмай, былхымсыз хахай этмей, кеслерин тап, сакъ жюрютюрге кереклисин ангыларгъа керекдиле.  Хадисде былай айтылады: «Адам ёлсе, билдиригиз  жууукъларына аны ауушханын».   Ёлюкню терк окъуна тюз жерге салып, аякъларын, къолларын, санларын тюзетип, юсюн, бетин жабаргъа керекди.

- Ёлюкню жуугъанда къаллай жорукъла бардыла?  Бу сыйлы ишни ким толтурады? Хакъ тёлеп, тыш адамны чакъырыргъа жараймыды?

- Аны намаз къылгъан адам этерге керекди. Игиси - жууукъ-ахлусундан биреулен. Бу сыйлы ишни тамамларыкъ абидез алып, хар керек затны да хазыр этип, алай  башлайды.  Мухаммад  файгъамбар (АСБ) айтханды: «Кесигиз дин бла къалай жуууна эсегиз да, ёлгенлеригизни алай жууугъуз».

Жууукъдан, нёгерледен аны эте билген жокъ эсе,  тыш адамны чакъырыргъа да жарайды.  Бу жумушну тамамлау уллу сууап болгъанын Мухаммад файгъамбар (АСБ) айтханды. Ахча тёлеп жуудурургъа да жарайды, аны хакъы халалды.

- Бирле ёлюкню чачын-тырнакъларын кеседиле, ол тюзмюдю?    

- Динде аллай жокъду, бу иш исламгъа келишмейди. Ёлгенни юсюнде   кюрешип турургъа,  иги  этеме деп, къыйнаргъа жарамайды, ол гюняхды.

-  Деуюр деген тёре барды миллетде. Ол шериатны излемимиди?

- Адамны ызындан эм ахшы сууаплы эки зат барды. Биринчиси - дууа тилек. Экинчиси уа - садакъа. Деуюр  садакъача барады да, аны хатасы жокъду.

Эм иги садакъа - адамны  кесини  ырысхысындан чыгъарылып,  керекли жерге  берилседи.  Алай ёлгенни хакъы жокъ эсе,  жууукълары тёлеселе да  жарайды. Адам не къадар кёп садакъа берип, тилекле этип турса, ол игиди: саугъа, ауругъаннга, ёлгеннге да. Олду эм уллу сууап Аллахдан.

- Шериатда асырау бла байламлы къаллай излемле бардыла? Бирле ауушханны терк басдырыргъа керекди дейдиле, башхала узакъда болгъан жууукъларын сакълатадыла. Тюзю уа къалайды?

- Аны юсюнден Мухаммад  файгъамбар (АСБ) былай айтханды: «Ёлген не къадар терк жерин тапса, ол  игиди».  Дагъыда  бир къошакъны сагъыныргъа сюеме:  экинди намаздан сора басдырыргъа жарамайды деген. Аллай жорукъ  динде  жокъду, ол къуралгъан этгенди.  

Кюнле бла келалмай, жеталмай  тургъан жууукъну сакълагъан терс ишди. Ёлюм адамны да сакъламайды.

- Сын ташны бийигирек, кенгирек¸ багъалыракъ ташдан  ишлетген  тюзмюдю? Юсюнде  къаллай жазыу болургъа керекди?

- Динде келгеннге кёре, къабыр сын таш не къадар  къысха болса, ол  игиди. Мухаммад  файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, аны  бийик этерге къоймагъанды.

Анда «Ля илляха илляллах Мухаммад  расулюллах» деген жазыуну, жарты ай бла жулдузну салыргъа,  Къурандан аят - сура жазаргъа жарамайды. Къабырны тёгерегин, юсюн, башын мермер таш бла тышларгъа да керекмейди. Мухаммад  файгъамбар айтханды: «Кяфырны къабырыны башы, тёгереги да тёртгюл болады, муслийманны къабырыны  башы, тёгереги да тюени сыртыча тёгерекди. Ушатмагъыз къабырларыгъызны кяфырланыкъына».

Башында санагъанча къошакъ затладан ауушханнга бир игилик, хайыр да  жокъду.  Аны ючюн ырысхыгъызны, къарыуугъузну да зырафына къоратмагъыз. Ариу, алай багъалы  сын таш алып, кесигизни къыйнамагъыз. Акъыллы адам  ол кёзбау болгъанын билип, аллай къоранч этерик тюйюлдю.

- Къабырлагъа  барып, ауушхан жууукъну жокълагъан тюзмюдю? Тиширыулагъа ол эркин этилемиди?

- Мухаммад   файгъамбар (АСБ) аны юсюнден былай айтханды: «Къабырлагъа баргъанны эки игилиги барды. Биринчиден, адам кеси да ёллюгюн эсине тюшюреди. Экинчиден, ауушхан  муслийман къарындашына-эгечине дууа тилек этеди».

Тиширыу къабырлада жиляп, сарнап, ёлген бла сёлешип,  къабыр ташны сылап, тёгерегинде кырдыкны  жыртып, ачыуланып, къарыусуз болуп,  аллай шайтан къылыкъ эте эсе, анга барыргъа жарамайды. Аллай ушагъыусыз ишле  Аллахны ачыуландыргъан этедиле, ала кеслерине гюнях аладыла.

 Ёлюкню  басдыргъанда, къабыргъа кюйген материал, блок, кирпич салыргъа жарамайды. Игиси – къанга, къайсы тюрлюсюн да,  салып жапханды. Ол  терк окъуна чирип кетерге керекди.

- Бирле къабырда ёсген кырдыкны кесип кетередиле, башхалары ол жарамайды дейдиле. Тюзю уа къалайды?

- Ариу жашил кырдыкны къырыргъа жарамайды. Жылны, айны, ыйыкъны ичинде бир кюнню айырып къабырлагъа жюрюп тургъанны да дин   унамайды. Дагъыда къабырладан гъыйыт этерге жарамайды.

Кяфырла  этген гюнях ишлени къайтарып, алагъа ушаргъа керекмейди. Мухаммад  файгъамбар (АСБ) былай айтханды: «Кимге ушасанг да, сен аладанса».

Сёзсюз, бу тема артыкъда уллуду, магъаналыды. Аны себепли сорууну газетни   келир номерледе андан ары сюзерикбиз.