Рейхстагны къабыргъасында атын жазгъанды

Уллу Хорламны 75-жыллыгъына
Аны республикада кёпле таный эдиле (дуниясын алышханды, жаннет ахлусу болсун). Педагогика илмуланы кандидаты, бир талай жылны КъМАССР-ни жарыкъландырыу министерствогъа башчылыкъ этгенди. Урушну ветеранларыны Нальчик шахар советини таматасы болуп да ишлегенди. Жамауатны арасында намысы-сыйы жюрюген адам эди. Нальчик шахарны сыйлы инсаны деген атны да бош атамагъан эдиле анга.

Шамил аскерге жыл санына къошдуруп кетгенди. Узакъ Востокда Даурия деген чекчи биригиуде къуллукъ этип башлагъанды. Чекде хал тынгысыз эди. Шпионла, диверсантла Совет Союзну жерине кирирге къан дыгалас этип кюрешгендиле. Ол кюнлени  Чечен улу былай эсгергенди: «Бир жол эки нёгерим бла  къырал чекни сакъларгъа чыгъабыз. Ары-бери айлана кетип, ючеулен бизни жаныбызгъа ётюп келгенлерин эслейбиз. Ала да ючеулен, биз да ючеулен.  Бир бирибизни сынагъан этгенча,  ушкок атмай, къол сермешге киришебиз. Чекге бузукълукъ этиучюлени не жаны бла да ахшы хазырлап жибергенлери белгилиди. Алай бизни  да самбогъа къадалып юйретгендиле, чекде алайсыз жарарыкъ тюйюл эди. Мен а башха миллет тутушууланы амалларын иги билгенме.

Тюп-баш болабыз  да, бузукъчуланы хорлайбыз, ючюсюн да заставагъа элтип барабыз. Таматабыз, чекчилени барын да тизип, аланы алларында бизге ыспас этгенди».

Андан сора кёп да бармай Уллу Ата журт уруш башланады. Шамил, фронтха жиберирлерин тилеп, рапорт жазады. Алай аскер биригиуню командованиясы аны атлы аскер училищеге жиберирге оноу этеди. Армиягъа офицерле кёп керек эдиле. Фронтха ол лейтенант чыны бла тюшгенди.

Жетинчи гвардиячы атлы аскер корпусда жангы офицерлеге жарыкъ тюбегендиле. Хар бирини къуллугъун белгилегендиле. Вакансияла уа кёп эдиле. Чечен улун разведкагъа взводну командирине салгъандыла. Ол кюнден арысында Шамил уруш бошалгъынчы окопладан чыкъмагъанды. «Тил» алыргъа  баргъаныны санап саны жокъ эди.  Кёп кере сермешге кирирге да тюшгенди.

Одерден ётген кюню аны эсинде артыкъда бек къалгъанды. «Бир кере черекни ары жанына къутулуп, плацдармда бегинирге умут этебиз, алай болалмайбыз,-деп эсгергенди Шамил. - Гитлерчилени къаты чабыууллукъларына чыдаялмай, артха айланабыз. Хаух ишленнген агъач кёпюр бла сууну бу жанына ётюп келе   аууп тургъан бир жаралы солдатны кёрюп, къатында тохтайма. Ол кимге эсе да дунияны аманын тёге эди.

 Сёлешгенинден къабартылы болгъанын билдим. Аны сюйреп жагъагъа чыгъарама. Ол а  Катанчиланы Таля болгъанды».
Алай бла  Шамилге Одерден эки кере ётерге тюшгенди. Рейхстагны къабыргъасында атын жазгъанды. Къазауатны ахыр кезиуюнде гвардияны тамата лейтенанты Чеченланы Шамил разведка ротаны командири эди.
Аскерден ол ёшюнюнде Къызыл Жулдузну эки, Ата журт урушну 1-чи эм 2-чи даражалы орденлери, «За отвагу», «За заслуги», «За взятие Берлина» майдаллары бла къайтханды. 

 

Текуланы Хауа.
Поделиться: