Батырлыгъы ючюн – юч даражалы саугъа

Уллу  Хорламны 75-жыллыгъына

Уллу Ата журт урушну жылларында «За отвагу», «За боевые заслуги» деген майдалла бла саугъаланнганла миллионла бла саналгъандыла. Аланы рядовой солдатла эм офицерле да бек сыйлы кёргендиле. Алай алагъа юч кере тийишли болгъанла уа бек аз эдиле. Аллай жигитледен бири Бечелланы Борис болгъанды.

Ол Чегем ауузда Акътопуракъ элде 1921 жылда туугъанды. Школну бошагъанлай, 1941 жылда мартда 19-жыллыкъ жашны  Къызыл Аскерге къуллукъ этерге чакъырадыла. Кёп да бармай а уруш да башланды. Борис 115-чи кавдивизияны 147-чи артиллерист-миномет полкуна  тюшгенди эмда къаты сермешледе батырлыгъын,кишилигин да кёргюзтгенди. Ёлюм бла бетден-бетге тюбеширге анга аз тюшмегенди. Полкну командирлери аны жигитлигин юлгюге келтиргендиле, кёп кере саугъалагъан да этгендиле.

Бечел улу Воронежни тийрелеринде баргъан къорууланыу сермешлеге, Сталинград къазауатха, Украинаны сол жанын, Белоруссияны кюнчыгъыш районларын азатлаугъа, Варшава-Познань эмда Берлин операциялагъа тири къатышханды. Фронтда жигитча сермешгенине аны Россейни Къорууланыу министерствосуну Ара архивинде сакъланнган саугъалау документлери шагъатлыкъ этедиле. 1944 жылда 2-чи июньда ол «… Дольск элни тийресинде минометну къатында къазауат этип кюрешгени, кесини батырлыгъы бла душманны артха атаргъа себеплик этгени ючюн» «За боевые заслуги» деген майдал бла саугъаланады.

  1945 жылда январьда жигит солдат Польшаны Калиш шахарыны къатында, Просна сууну тийресинде сермешледе айырмалы болгъанды. Аны юсюнден гвардиячы подполковник Саварский  1945 жылда 31-чи январьда къол салгъан буйрукъда былай айтылады: «Душман бегиннген жерни тапханды. Аны хайырындан немисли аскерни батареясы чачдырылып,гунч этилгенди». Батыр аскерчи «За отвагу» майдал бла саугъаланнганды.

 Урушну ахырында Бечелланы Борис Ораниенбург шахар ючюн сермешледе биягъы гиртчилигин кёргюзтгенди. Душманны эки пулемётун ачыкълап, ала къурутулурча этгенди. Аны ючюн «За отвагу» деген дагъыда бир майдал бла саугъаланады. Берлин ючюн сермешлени юслеринден ол былай эсгергенди: «1945 жылны апрель айында алты кюнню бла кечени Берлин ючюн къаты кюрешгенбиз. Фашистле да къара-къазауат этгендиле. Орамла дотла, трамвай вагонла, ташла бла бегитилип эдиле. Юйлени къабыргъаларында бла бурууларында Геббельсни «Берлин немислиленики болгъанлай къаллыкъды!» деген чакъырыулары жазылып тура эдиле. Жазыула немис тилде этилгендиле, алай бизге аны кёчюргенлеринде, биз «Фашистленики уа болмаз!»,-деп къошханбыз».

Бечелланы Борис урушну башындан аягъына дери къазауат этип чыкъгъанды. Аны хорлатхан Германияны жеринде бошагъанды. Аскер къуллугъун бет жарыкълы бардыргъаны, жигитлиги эм батырлыгъы ючюн ол Уллу Ата журт урушну 2-чи даражалы ордени, «Варшаваны азатлагъаны ючюн», «Берлинни алгъаны ючюн», «Германияны хорлагъаны ючюн» эм кёп башха майдалла бла саугъаланнганды.

Аскерден  1946 жылда мартда эркин этилгенди эмда олсагъат Къазах ССР-ни Жамбул областына жууукъларын излей кетгенди. Аланы тапханлай, мамыр жашауну къураугъа тири киришгенди эмда 1957 жылгъа дери фермагъа таматалыкъ этип тургъанды.

Орта Азиядан туугъан жерине къайтхандан сора, ол тюз да фронтдача, мамыр жашауда да халкъ мюлкню аягъы юсюне салыр ючюн кючюн,къарыуун аямай кюрешгенди. Жыйырма жылны Каменка элде связь бёлюмню таматасы болуп ишлегенди.

Бечелланы Борис сабийлерин да халкъны адет-тёрелерине сакъ болургъа, ишден къачмазгъа, таматагъа намыс этерге, Ата журтха кертичи болургъа юйретгенди. Чынтты кишича, юй сюегенди, ариу терек бахча салгъанды, ахшы жашла ёсдюргенди.