Ала миллетибизни ёхтемлигидиле

Халкъыбызда не заманда да болгъандыла, урунууда, илмуда, жашауну башха бёлюмлеринде жетишимли болуп, атларын иги бла айтдыргъанла. Ала миллетибизни ёхтемлигидиле. Биз ала бла махтанабыз, аладан юлгю алыргъа итинебиз. Алай а ёмюрледе жашагъан жерлеринден зор бла къысталып, анда да туугъан жерлерине сюймекликлерин, таза ниетлерин жакълап, киши жеринде махтау алгъанла энчидиле.

Ала къыйын кюнледе Орта Азияны бла Къазахстанны тюрлю-тюрлю мюлклеринде малчылыкъда, жерчиликде да жигер уруннгандыла. Ата журтларына къайтмай къалмазлыкъларына ийнана, урунууну жашау кючюне тюшюнюп, келлик кюнде болумубузну иги жанына тюрлендирирге къаст этип, кеслерин аямай, бар кючлерин, къарыуларын салып ишлегендиле.

Бал туз чюгюндюр, тютюн, мамукъ ёсдюрюрге мычымай юйреннгендиле. Бизни ата-бабаларыбыздан къалгъан усталыгъыбыз малчылыкъ бла да кюрешгендиле. Жигерликлери, таукелликлери, жандауурлукълары, адамлыкълары бла таулула киши жеринде кёп миллетлеге кеслерин сюйдюргендиле.

Аланы асламысыны атлары, этген ишлери эсде къалгъан эсе да, биз кёчгюнчюле болгъаныбыз себепли тийишли махтау алмай къалгъанла асламдыла. Болсада бир-бирлери орденлеге, майдаллагъа, Социалист Урунууну Жигити деген бийик даражагъа окъуна жетишгендиле.

Ма аллай сыйлы адамларыбыз сынау жыллада, аланы ауурлукъларына да къарамай, жандауурсуз къадаргъа бой салмай, халкъыбызны миллетлигин, бирле ётюрюк даула бла тамгъа салыргъа кюрешген сыйлы атын да тазалай сакълагъандыла. Аланы эсгериу мудах кюнлерибизде жюреклерибизни жарытады.

Келеметланы Исмайылны жашы Шохайып 1897 жылда Огъары Чегемде туугъанды. 1935 жылда аны атасын, кулакса деп, юйюрю бла бирге Къазахстанны Джамбул областында Меркеге кёчюргендиле. Шохайып анда трактористге окъугъанды. Арымай-талмай ишлегени бла махтау алгъанды. 1946 жылда «Мерке» совхозда ол энчи, башха бригадалагъа бойсунмагъан механизация звено къурагъанды.

Келемет улу, кюндюз нёгерлери бла бирге чюгюндюр бахчалада ишлесе, кече, адамланы къыйынларын женгиллетир мадарла излей, механизация жаны бла тапхан китапларын окъуп, тамблагъы кюнюне жарарыкъ билим алгъанды.

Аны таматалыкъ эте, техниканы хайырлана билгенини, агротехника жорукъланы кийиргенини себеби уллу болгъанды - чюгюндюрден аны звеносу биринчи жыл окъуна бай тирлик алып башлагъанды. Экинчи жылда уа,1947 жылда, ала, бир гектардан 836 центнер алып, битеу Совет Союзда окъуна биринчиле болгъандыла.

1948 жылда уа Келеметланы Шохайыпха «Социалист Урунууну Жигити» деген сыйлы ат аталгъанды. Дагъыда ол Ленинни орденине тийишли болгъанды.

Улбашланы Исмайылны къызы Зулейха 1938 Хабазда туугъанды. Сюргюнде Къазахстанда Талды-Курган областьны Къаратау элине тюшгенди. Тёрт классдан ары окъургъа онгу болмагъанды. Башха элге школгъа жюрюялмагъанды. Алай бла чюгюндюрге чыкъгъанды. Анда онбир-онекижыллыкъ таулу къызчыкъланы жыйып, бригада къурагъанды. Алагъа тамата болуп, ишлеп башлагъанды. Ол таулу къызчыкъланы хар бири бирер гектар юлюшлеринден 350-400-шер центнер тирлик алгъандыла. Ол кезиуде андан уллу кёрюмдю болмагъанды.

Юч-тёрт жылдан а ол къызчыкъла, ёсюп, комсомол бригада къурагъандыла. Ала ёсдюрген чюгюндюрлени бир-бирлерини ауурлукълары алты килограммдан артыкъ болгъанды. Зулейха Москвада Халкъ мюлкню жетишимлерини кёрмючюнде болуп, андан алтын майдал бла къайтханды.

Ызы бла Москвадан келген алимле, сынау бёлюм къурап, аны таматасына Зулейханы салгъандыла. Бу жол бир гектардан 750 центнер чюгюндюр алыннганды. Зулейханы уа 1955 жылда «Социалист Урунууну Жигити» деген атха тийишли кёргендиле.

Зулейханы юйюрю ата журтха кеч къайтханды– 1964 жылда. 1960 жылда уа Къазахстанны таматасы Динмухамед Кунаев анга саугъагъа машина бергенди. Бери къайтхандан сора Зулейха  солуугъа кетгинчи  Тырныауузда складны таматасы болуп тургъанды.

Чыгырланы Магометни къызы Шамкъыз 1940 жылда Акъ-Сууда туугъанды. Кёчгюнчюлюкде Къыргъызда Иссыккуль областьда Тюп деген элге тюшгенди. Онгу алай болуп,Шамкъыз жаш къызчыкълай школну къоюп, фермагъа ишлерге баргъанды. Ал заманда къыйналса да, бираздан Шамкъыз сют алыуда биринчи жерлеге чыгъа башлагъанды.

1957 жылда онжетижыллыкъ Шамкъызны урунууда жетишимлери ючюн Жаш адамланы бла студентлени Москвада баргъан битеудуния фестивалына жибергендиле. Жыйырма кюн анда туруп  артха къайтханлай а  «Сыйлылыкъны Белгиси» орден бла саугъалагъандыла.

Чыгырланы юйюрлери Кавказгъа 1959 жылда къайтханды. Шамкъыз «Акъ-Суу» колхозну фермасында ишлегенди. 1965 жылда анга «Социалист Урунууну Жигити» деген ат аталгъанды. Ызы бла Ленинни ордени бла «Серп и Молот» деген алтын майдал берилгендиле.

Шамкъыз солуугъа кетгинчи  ферманы таматасы болуп ишлегенди. Къабарты-Малкъар облсовпрофну Президиумуну члени, республиканы Баш советини депутаты, партияны обкомуну ревизия комиссиясыны члени болуп да тургъанды.

Ёзденланы Мариям, Моллаланы Зукайны къызы 1929 жылда Къара-Сууда туугъанды. Кёчгюнчюлюкде Къыргъызстанны Ош областыны Сузакъ районуну Ленин атлы колхозуна тюшгенди. Онбешжыллыкъ Мариям чюгюндюр бахчалада ишлеп башлагъанды. Жигерлигин кёрюп, аны бригадир этгендиле. Сегиз жылны ишлегенди Мариям анда.

Адамгъа болушлукъгъа тракторла келгенде уа, ол ийнек саууучу болгъанды. 1959 жылда бийик жетишимлери ючюн Мариямны эки кере Ленинни ордени, «Сыйлылыкъны Белгиси» орденле бла саугъалагъандыла. 1964 жылда уа анга «Социалист Урунууну Жигити» деген сыйлы ат аталгъанды.

Ол Халкъ мюлкню жетишимлерини кёрмючюнде бир ненча кере болуп, алтын, кюмюш, доммакъ майдаллагъа да тийишли болгъанды. Къыргъызстанны Баш Советине депутатха, Къыргъызстанны компартиясыны обкомуну, Сузакъ район комитетни да членине айырылгъанды. Ата журтха къайтмагъанды. Жашагъан элинде уа къыргъызлыла жигер малкъар тиширыугъа эсгертме сюегендиле.

Геккиланы Чучайны къызы Зухра 1932 жылда Тырныауузда туугъанды. Урунуу жолун онеки жылында Къазахстанны Джамбул областыны Мерке районунда Джамбул атлы колхозну чюгюндюр бахчаларында башлагъанды. Тири, неге да женгил узалгъан къызчыкъны ишчи нёгерлери бек сюйгендиле.

1953 жылда Зухраны Москвагъа Битеусоюз эл мюлк кёрмючге жибергендиле. Анда Зухра Уллу алтын майдалгъа тийишли болгъанды. Таулу къызны уллу суратын этип, кёрмюч баргъан юйню жанында къабыргъасына такъгъан эдиле.

Къырал тамата Никита Хрущёв аны кесине чакъырып, анда аны бла элчи тиширыулагъа жашагъан жерлеринде иш къурауну юсюнден сагъатдан артыкъ ушакъ этгенди. Болсада Никита Сергеевич Зухрагъа тийишли кёрген Урунууну Алтын Жулдузун а анга кёчгюнчю халкъны адамыса деп, бермегенди.

Этезланы Шамкъыз, Уяналаны Цофанны къызы, 1932 жылда Къашхатауда туугъанды. Кёчгюнчюлюкде Къазахстанны Джамбул областыны Мерке районунда Мерке элге тюшгенди. Анда «Новый путь» атлы колхозда онекижыллыкъ Шамкъызны чюгюндюр бахчада ишлегенлеге суу ташыучу этген эдиле. Аны тирилигин кёрген бригадир, жигер къызчыкъны кесини бригадасына алгъанды.

Биринчи жыл окъуна аны жетишимлери эслерча бийик болгъандыла башхаладан. Анга саугъагъа тикген машинка бергенлери уа бютюнда къанат алдыргъанды сабийге. Бир къауум замандан аны звеньевой да этгендиле.

1947 жылда Этезланы Шамкъызгъа Ленинни орденин бергендиле. 1948 жылда уа ол «Жигер уруннганы ючюн», «Уллу Ата журт урушну кезиуюнде 1941-1945 жыллада махтаулу уруннганы ючюн» деген майдалла бла саугъаланнганды.

Диналаны Иссаны къызы Зулейха 1927 жылда Кёнделенде туугъанды. 1935 жылда аны юйюрюн  кулакласыз деп  тутуп, Узбекистанны Ташкент областыны Тёбен Чирчик районуна ашыргъандыла.

Анда таулу къызчыкъ, жете келгенлей, мамукъ сабанлада ишлеп башлагъанды. Ол къыйын жумушха терк окъуна юйренип, кесини нёгерлерин  артда къоюп, урунууда эслерча бийик жетишимле этгенди. Жигер къызны звеньевойгъа айыргъандыла.  

1949 жылда уа бет жарыкълы уруннганы ючюн Зулейханы Ленинни орденине тийишли кёргендиле. Анга ол заманда жаланда жыйырма бла эки жыл бола эди.

Атаккуланы Исмайылны къызы Хафисат 1916 жылда Тёбен Чегемде туугъанды. Эл школдан сора Ленин атлы окъуу городокда устазгъа окъугъанды.  Урунуу жолун туугъан элинде башлагъанды. Бир кесекден аны устазланы комсомол организацияларыны секретарына айыргъандыла. Ызы бла Хафисат агитатор, пропагандист да болуп ишлегенди.

1938 жылда аны Комсомолну Къабарты-Малкъар обкомну секретарына салгъандыла. Ол 1939 жылда Москвада Кремльде СССР-ни Баш Советини Президиумуну Председатели М. И. Калининни къолундан «Жигер урунууу ючюн» деген майдалны алгъанды. Аны партияны Къабарты-Малкъар обкомуну бюросуну членине кандидатха, СССР-ни Баш Советине депутатха да айыргъандыла.

Уруш кезиуде ол партизанда болгъанды. Кёчгюнчюлюкде уа устазлыкъ этип тургъанды. Къыргъыз пединститутну тарых факультетин да тауусханды.

Бери къайтханда, анга партия, совет къуллукъланы ышаннгандыла. Ол Обкомда инструктор, бёлюмню таматасы болуп да тургъанды.

Ол комсомолну Ара Комитетини, республиканы Баш Советини Президиумуну сыйлы грамоталары, «За оборону Кавказа», «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-1945гг.» майдалла бла Халкъ мюлкню жетишимлерини кёрмючюню алтын майдалы бла да саугъаланнганды.

Жарашууланы Зайнаф, Чыпчыкъланы Къоналийни къызы 1923 жылда Булунгуда туугъанды. Жетижыллыкъ школну бошагъанлай, Нальчикде педагогика училищеге кирип, урунуу жолун 1942 жылда Булунгуда башлагъанды. Кёчгюнчюлюкде онюч жылны Къызыл-Къаяда сабийлени окъутуп тургъанды. Ол жыллада «За доблестный труд в ВОВ 1941–1945г.г.» (1947 ж.), «Урунууда айырмалыгъы ючюн» (1951 ж.) майдалла бла саугъаланнганды.

Ата журтха  къайтханда, Зайнаф Булунгуда устазлыкъ этгенди.  1968 жылда  Акъ-Сууда школгъа кёчюп, юч жылны - завуч, онеки жылны уа директор болуп тургъанды. 1984-1990 жыллада Зайнаф Устазланы билимлерин ёсдюрген институтда окъуу китапланы бёлюмюню таматасы, 1990-2002 жыллада уа республикада Билим бериуде миллет проблемаланы лабораториясында илму къуллукъчу болуп ишлегенди.  

Жарашууланы Зайнаф 1960 жылда Устазланы 2-чи Битеуроссей съездлерини делегаты, 1963 жылда КъМАССР-ни Баш Советини депутаты болгъанды. Аны саугъаларына «Сыйлылыкъны белгиси» орден (1971ж.) бла бу майдалла къошулгъандыла: «За трудовую доблесть» (1960 ж.),  Уллу Хорламны тёрт юбилей майдалы, «Ветеран труда» (1983 ж.). Ол Халкъгъа билим бериуню отличниги, РСФСР-ни школуну сыйлы устазы, филология илмуланы кандидаты эди.

Гюлюйланы Габайны жашы Абу, Къазахстанны сыйлы къурулушчусу, 1920 жылда Огъары Бахсанда туугъанды. Устаз курсланы бошап, туугъан элинде школда ишлегенди.

Кёчгюнчюлюкде Къазахстанда Алма-Ата областьны Каскелен районунда ГЭС-8 деген жерде жашагъанды. «Алма-атагэсстрой» биригиуде Мастер, прораб да болуп ишлегенди. 1948 эмда 1956 жыллада Къазах ССР-ни Баш Советини грамоталарына, 1954 жылда СССР-ни электростанцияла эм электропромышленность министерствосуну махтау къагъытына, 1957 жылда «Сыйлылыкъны Белгиси» орденнге тийишли болгъанды.

Ол, жашау онгу алай болуп, ата журтха къайтмагъанды. Анда къурулуш участкаланы, электросетьлени таматасы да болуп ишлегенди. Москвада Битеусоюз къурулушчу инженер институтда окъугъанды. Башындагъыладан сора да, Къазах ССР-ни Баш Советини грамотасына (1959 ж.), Ленинни (1971 ж.), «Урунууну Къызыл Байрагъы» (1974 ж.) орденлеге, Халкъ мюлкню жетишимлерини кёрмючюню доммакъ майдалына эм башха саугъалагъа тийишли болгъанды. Анга 1973 жылда «Къазахстанны сыйлы къурулушчусу» деген ат аталгъанды.

Батырбекланы Адрахманны жашы Магомет Кёнделенде туугъанды. 1940 жылда Къабарты-Малкъар пединститутну бошагъанды. Урунуу жолун Кёнделенде географиядан устаз болуп башлагъанды. Уллу Ата журт урушну аллында школда директорлукъ этип тургъанды.

Кёчгюнчюлюкде Къыргъызстанны Джалал-Абад областында Сакъалды элине тюшгенди. Анда алда колхозну бухгалтери болуп ишлегенди. «За доблестный труд» майдалгъа да ол заманда тийишли болгъанды. 1951 жылдан башлаб а школда устаз, завуч, директор болуп тургъанды.

Таулула ата журтларына жыйылгъанда, ол алгъыннгы ишине къайтханды. Бир кесекден аны Бахсан районну партия комитетине ишге алгъандыла. Ызы бла Бахсан район советни председателине айыргъандыла. Тюз да ол къуллукъгъа Урван районнга кёчюргендиле. Ол жыллада Батырбек улу КъМКъУ-ну эл мюлк факультетини агрономия бёлюмюн бошагъанды.

Озгъан ёмюрню 60-чы жылларында ол республиканы Совет (Черек) районуну партия райкомуну биринчи секретары  болгъанды. 1971 жылда уа Магометни КъМАССР-ни эл мюлк министрини орунбасарыны къуллугъуна тийишли кёргендиле. Андан арысында  солуугъа кетгинчи  Батырбекланы Магомет Къабарты-Малкъарда совхозланы биригиулерине таматалыкъ этгенди.

Будайланы Ахыяны жашы Мустафир 1910 жылда Огъары Бахсанда туугъанды. Орджоникидзе шахарда эл мюлк рабфакда зоотехникге окъуп бошап, анда эл мюлк институтха киргенди. Ючюнчю курсда окъуй тургъанлай, аны чакъырып, Малкъар округну комсомол комитетини секретарына салгъандыла. 1934-1937 жыллада ол «Заготскот» конторагъа таматалыкъ этгенди. Андан ары область исполкомну кадрла бёлюмюнде секторну башчысы болгъанды. Ызы бла Будай улун Госстрах управленияны таматасы этгендиле.  

Душман республикагъа киргенде, анга ара мюлкню Тау-Артына ётдюрюрге буюргъандыла. Бу ишни юсюнде фашистле аны тутуп, кёп къыйнагъандыла. Аладан къутулгъанда, НКВД-ны къолуна тюшгенди. Юйюрю ансыз кёчюп, ол аланы Къыргъызстанда «Кенеш» колхозда тапханды. Будай улун анда тамата зоотехник этгендиле. Ол анда къойланы жангы иничке тюклю къумалыларын  чыгъаргъанды. Ол жангылыгъы ючюн Будайланы Мустафир «Сыйлылыкъны Белгиси» орденнге тийишли болгъанды.

Ата журтха къайтхандан сора ол Курортпродторгну (Акъ-Суу бла Хасанья) совхозуна председательге салыннганды. Солуугъа кетгинчи  1960 жылдан башлап  «Лебедь» пансионатны директору болуп тургъанды.

Солтанланы Мусаны жашы Асхат 1886 жылда Шыкъыда туугъанды. Кязим хажини къолунда къара таныгъанды. Озгъан ёмюрню отузунчу жылларында колхоз председательге айырылгъанды, ара мюлкде ишлегенди. Уллу Ата журт урушну заманында Воронеж тийресинде сермешде жесирликге тюшюп, Польшагъа сюрюлгенди. Анда къачып, кесибизни аскерлеге къошулгъанды. Урушну Кенигсбергде бошагъанды.  

Юйюрюн Къыргъызстанны Иссык-Куль областында Ананьевка элде тапханды. Анда агъач уста болуп, малчылыкъда да ишлегенди.Таулу киши къой къыркъыуда , къозу алыуда да бийик жетишимле этип, Ленинни орденине. Москвада Халкъ мюлкню жетишимлерини кёрмючюнде майдалгъа тийишли болгъанды.  

Асхат Иссык-Куль область советни депутатына айырылгъанды. Къыргъыз ССР-ни Баш Советини Президиумуну сыйлы махтау къагъыты бла саугъаланнганды.

Ата журтха аны юйюрю 1961 жылда къайтханды. Мында Асхат Шалушка колхозда ишлегенди.

Чеченланы Зулкъайны жашы Аллахберди 1911 жылда Къашхатауда туугъанды. Ленин атлы окъуу шахарчыкъда устазгъа окъугъанды. Урунуу жолун башлагъанлай, аны аскерге чакъыргъандыла. Андан къайтханда, аны Холам-Бызынгы райисполкомда нархозучётну инструктору этгендиле. Ызы бла – исполкомну район советини секретарына айыргъандыла, андан сора жер бёлюмню таматасыны къуллугъуна салгъандыла.

Уллу Ата журт урушну заманында Аллахбердини Краснодаргъа аскер курслагъа жибергендиле. Аланы бошап, ол Шимал Кавказны аскер округунда батальонну парторгу болуп уруш этгенди. Кичи командирлени аскер курсларында окъугъанды. 1944 жылда аны Къазанда бийик аскер-политика училищеге ийгендиле. Алай малкъар халкъны кёчюргенлери бла байламлы, чыгъарып, Туркестан аскер округга жибергендиле. Аллахберди Узбекистанда Кашхадарьин областьны Каматин район военкоматында инструктор болуп ишлегенди.

1946 жылда аны Самарканд областьда Катта-Курган инкубатор станциягъа таматагъа салгъандыла. Ишчи хунерин кёргенде, Нур-Ата районда «Коммунизм» атлы каракуль колхозгъа председатель этгендиле. Ол артха къалгъан мюлк эки жылдан миллионер болгъанды. Аллахбердиге уа «Сыйлылыкъны белгиси» орден берилгенди. Андан сора да, бизни жерлешибиз анда СССР-ни партиясыны Ара Комитетини, Узбекистанны Баш Советини, Министрле советини сыйлы махтау къагъытларына тийишли болгъанды.

Аллахберди Ата журтха 1958 жылда къайтханды. Мында Бабугентде «Чирик кёлле», Къашхатауда «Къызыл Малкъар» колхозланы председатели болуп ишлегенди. 1965 жылда уа Совет райисполкомну эл мюлк управлениясыны таматасыны къуллугъуна салыннганды. Анга «РСФСР-ни сыйлы зоотехниги» деген сыйлы ат аталгъанды.

Эфендиланы Ибрагимни жашы Салих 1933 жылда Кёнделенде туугъанды. Кёчгюнчюлюкде Къыргъызстанны Джалал-Абад областында Сузакъ районда Яркишлак элде жашагъанды. Сабий жашлай мамукъ сабанлада ишлегенди. Этген жетишимлери ючюн онючжыллыгъында «Жигер уруннганы ючюн» деген майдал бла саугъаланнганды.

1946 жылда кёчгюнчюлеге окъур эркинлик чыкъгъанда, школгъа жюрюгенди. Ызы бла педучилищени бошагъанды. Урунуу жолун эл школда устаз болуп башлагъанды. Кёп да бармай аны завуч этгендиле. 1953 жылда уа Салих Къыргъыз къырал университетни педагогика факультетине киргенди. Ата журтха ол 1958 жылда къайтханды.

Юч жылны туугъан элинде сабийлени биологиядан бла географиядан окъутуп тургъанды. 1961 жылда уа Бакуда Азербайджан къырал университетни аспирантурасына кирип, 1965 жылда анда философиядан кандидат диссертациясын, 1981 жылда уа доктор ишин къоруулагъанды.

Бюгюн ол табийгъат билимни Россей академиясыны член-корреспондентиди, Халкъла аралы тюрк, Халкъла аралы адыг, Шимал Кавказда халкъ чыгъармачылыкъ, Кавказны илму, культура, билим алыу эм бизнес академияларыны академигиди. Иги кесек китапны авторуду. Бюгюн Эфендиланы Салихни  ишлерин Шимал Кавказны, битеу Россейни да алимлери хайырланадыла.

Локьяланы Маштайны жашы Хаматгерий 1930 жылда Къашхатауда туугъанды. Атасы Уллу Ата журт урушда жоюлгъанды. Кёчгюнчюлюкде аны юйюрю Къыргъызстанда Къызыл-Къаягъа тюшгенди. Анда сабийлени таматалары болуп, ол баш кечиндирир къайгъыгъа киргенди - къурулушда ишлеп башлагъанды.

1952 жылда Жай театрны ишлегенде жигерлиги ючюн Локья улун къурулуш управленияны, 1955 жылда уа Къыргъызстанны Комсомолну ара комитетини сыйлы махтау
къагъытлары бла белгилегендиле. Ызы бла анга «Социалист эришиуню отличниги» деген белги да бергендиле.

Къызыл-Къаяда бу махтаулу жерлешибизни атын жюрютген орам барды.

Ата журтха къайтхандан сора да Хаматгерий элинде, районунда къурулуш биригиуледе ишлегенди. Этген жетишимлери ючюн Урунууну Къызыл Байрагъы орденнге, «РСФСР-ни сыйлы къурулушчусу» деген сыйлы атха да тийишли болгъанды. Аны аты республиканы, Совет (Черек) районну да Сыйлы китапларына жазылгъанды.

Черкесланы Маштайны къызы Мариям Къашхатауда туугъанды. Аны юйюрю Къыргъызстанда  Бирлик элге тюшгенди. Ызы бла Сузакъ район арагъа  кёчгенди. Мариям анда Джалал-Абад пединститутда окъуп, Сузакъ элде Сталин атлы школда  ишлеп башлагъанды. Бир кесекден аны Джалал-Абад  областьда  Албукин районда интернат школгъа директор этип салгъандыла. Ол анда Къыргъызстанны халкъгъа билим бериу министрини орунбасарына дери ёсгенди. Ол жууаплы къуллукъда онжети жыл ишлегенди. Кёп тюрлю саугъагъа, ол санда Къыргъыз ССР-ни школуну сыйлы устазы» деген даражалы атха да тийишли болгъанды.  

Анда бийик билим алгъан таулу жашла бла къызла кёпдюле. Сёз ючюн, Холамдан кулаксыз деп кёчюрюлген Гергъокъланы Исмайылны къызы Сафият  Ашхабадда, Батырбекланы Локъманны жашы Махмут бла Эфендиланы Владимирни жашы Адыхам Алма-Атада медицина институтланы бошагъандыла. Черкесланы Исмайылны къызы Роза бла Таумырзаланы Магометни жашы Далхат медицина училищеледе окъугъандыла.

Чегембайланы Исмайылны къызы Маржан эл мюлк техникумну, ызы бла  Фрунзеде эл мюлк институтну, Акъкъызланы Ачейни къызы Фатимат да анда окъугъанды. Жулабланы Алийни жашы Узейир Къазах къырал университетни филология факультетин бошагъанды. Акъкъызланы Ачейни къызы Айшат, Атаккуланы Хажини жашы Нажмудин, Бабаланы Аскербийни жашы Магомет, Бийнёгерланы Чофанны жашы Хусей бла Жашууланы Узейирни жашы Исмайыл, Холамханланы Абдулланы жашы Боташ –
Къыргъызда, Ахматланы Хасанбийни жашы Нажмудин - Ферганада, Афашокъаланы Мусаны жашы Муталип - Семипалатинскде, Будайланы Магометни къызы Нюржаннет - Чимкентде, Журтубайланы Гуаны жашы Юсуп - Къазахстанда, Жантууланы Таукъанны жашы Рамазан - Узбекистанда,  Каркаланы Магометни жашы Татаркъан - Ошда, Черкесланы Маштайны жашы Аскербий а Джалал-Абадда педагогика институтлада, Холаланы Хусейни жашы Якуб а Алма-Атада къырал университетде энергетика факультетде бийик билим алгъандыла.

Къыргъызда Къара-Сууда Шауаланы Чарыуну къызы Миналдан,  Красный Востокда Атаккуланы Нажмудин, Молотов атлы колхозда Ахметланы Хасанбийни жашы Локъман, Киров элде  Ксаналаны Харунну жашы Ибрагим школланы директорлары болуп ишлегендиле.

Къазакъланы Къыденни къызы Сафият а Южный Къазахстанда Киров атлы винзавод деген жерде онеки жылны ичинде ёксюз сабийле тургъан юйню директору болуп тургъанды.

Къарчаланы Абдулланы жашы Хадис анда жау-бишлакъ заводха, Мусукаланы Туугъанны жашы Исмайыл Джалал-Абадда ипподромгъа  таматалыкъ этгендиле.