Чыммагъакъ ариу насыбымы къап–къара боран сюйрейди…

Чалбаш адам айтады хапарын…жарсыугъа, заманны артха бурургъа онг жокъду. Биреу жутлукъдан насыбынгы оюп кетсе, бир – бирде не кесинги къорууларгъа, не къадарынгы игиге бурургъа табалмайса кюч. Жаланда чыммакъ ариу насыбынгы къап–къара боран элтип кетгенине, малтагъанына жюрегинг сынсый жашайса. Кюнден кюннге насыпсызлыгъынгы сезе… 

-Институтдан сора мени уллу тау элге ишлерге иедиле. Шахарда сюе эдим къалыргъа, алай онг болмай, сюйсюнмей бардым ары. Жашаргъа уа къарт аппабызда тохтадым. Халыма ыразы болмай, ишге да кючден жюрюйме. Хар кюнден айта эдим кеси кесиме: «Баш кюн заявление жазып, ишден кетеме».

Алай къайры барлыкъ эдим? Ахчанг, иги танышларынг да болмай, тап жерге тохташхан бек къыйынды. Бютюнда шёндюгю къыйын заманда. Аны себепли соза эдим заявлениям бла. Юч ай ишлегенимден сора уа мен бу элли бла танышдым. Тюз да мен сюйгенча, аллай эди Фатимат. Кокаланмай, телефон номерин берди. Университетни ахыр курсунда болгъанын да билдим.

Бир-эки кере тюбешгенибизлей окъуна,  элде хапар жайылды. Атамы къарындашы уа ыразы болмагъанын айтды. «Анасы саякъ тиширыуду, къызы да анга ушарыкъды, къой аны, биз санга бек аламат къыз табарыкъбыз»,-деп кюрешди. Тынгыламадым. Бу эл да манга энди бек хычыуун кёрюне эди. Фатиматны къарт аппама къачырып келдим.

«Мени сыйырабыз деп келселе, ийме, анам биледи хар атламымы да. Анга айтханма, ыразыды»,-деп шыбырдады Фатимат, нёгерлерибизге эшитдирмей.

 Фатимат бла мен а кесибизден насыплы адам жокъ суна эдик бу дунияда. Кече экиде уа Фатиматны анасы кесини эгечи бла чабып кирди отоуубузгъа. Биргелерине да эки жаш.

- Къызым, билесе, ыразы эдим, алай сен мындан кетерге керексе. Хар нени юйде айтып ангылатырма,-деди анасы, солууун кючден ала.

Фатимат уа унамады. Сора анасы бизни барыбызны да отоудан  чыгъарыбызны тиледи. Билмейме, не зат айтханын ол анга. Биз киргенде, Фатиматны бети чыммакъ эди, тюз да анасыныча.

- Кеч мени, кетерге керекме. Артда  бир заманда айтып ангылатырма,- деди  Фатимат кючден-бутдан.

- Бусагъатда айтыгъыз манга, нек этесиз былай?- деп кюрешдим. Унамадыла.

Болушлукъгъа ата къарындашымы изледим, алай ол къайда эсе да жокъ эди. Бир талай жыл озгъандан сора ангыладым аны нек «тас» болгъанын.

Манга ол заманда жаланда жыйырма бла юч жыл бола эди. Жашауумда ол бек къыйын кечем эди - сюйгеними сыйырып кетгенлери, хапарлыкъ болгъаным да. Ата къарындашым Мурат: «Сени тоюнгу мен кесим этерикме», - деучюсю мени таукел этген эди.Алай аны кесини башха умуту бар кёре эдим!

Фатиматны алып кетгенлеринден сора Мурат олсагъат табылды. Бек жарсыды. Дунияны сылтауун тапды, ариу айтды. Аллай-быллайла, ала
сени бедишли этерге сюйгендиле. Санга угъай дерик бир къыз да жокъду. Мен санга бек жаш, ариу, бай да къыз табайым, бу хапар элге жайылгъынчы, деди. Ийнандым, ачыуумдан «охо» дедим. Бек башы уа – Фатиматха ачыугъа не да этерге хазыр эдим.

Алай бла экинчи кюн ингирде Анжеланы келтирдик. Ол школну тауусхан онжетижыллыкъ къызчыкъ эди. Анстан тюбеп къалыучу эди элде, кёзлерин ойната, кеси биринчи сёлеше. Кючден айырылыучу эдим, мырхык кибик асыры жабышхандан. Ол мени сюйгенин экиге айланнган къарындашы да айтыучу эди (биз бир жерде ишлегенбиз), алай мен а Анжелагъа сабийгеча къарагъанма. Мурат а аны манга женгил мажарды.

...Жылла оздула. Бюгюнлюкде эки сабийим да барды. Анжела уа, жашлыгъына да къарамай, жарсыугъа, бичакъ тиллиди. Кёп тюйюшебиз, айырыла-къошула турабыз. Къызчыкъ быйыл школгъа жюрюп башлагъанды, жаш а алыкъа гитчечикди.

Алгъаракълада уа Нальчикде Фатиматны анасына тюбеп къалама.

- Былай кел,  ашыкъмай эсенг, айтырым барды,- деди ол. - Къабырым жарылыр, санга ичимдегин айтмай ёлсем. Фатимат мени жангыз сабийимди, санга къачхан кече мен да насыплы эдим сизни бла. Алай атангы къарындашы Мурат бла эгечлери, манга кече узуну къыжырыкълап, къоркъутуп сёлеше эдиле. «Кече ючге дери къызынгы алып кетмесенг, ол саякъ къызды деп къыстарыкъбыз.

Андан сора сизге элде кёз ачдырмазла, ариу бла кетер къызынгы»,-дей эдиле. Не этерик эдим? Айтханларына бойсундум. Фатимат да  эрге чыкъгъанды, алай насыбы уа жокъду – сени сюеди. Билемисе, атангы къарындашы сизни насыбыгъызны нек бузгъанын? Билесе. Аны юсюнден сагъыш этмегенсе ансы. Анжеланы атасы уллу къуллукъдады, Мурат а, эки тюкенни иеси, аны хайырындан налог тёлемейди. Ма аны ючюн керек эди алагъа Анжела, мени къызымы уа ол сатыу-алыулары иги барыр ючюн къыстагъандыла.

…Элге келгенимде, олсагъат Муратха тюбедим, айтмагъаным къалмады. «Мындан ары акъыллы бол, хар ким да файда излейди жанына»,- деп къойду. Ол жаланда байлыгъына къууанады, мени жашауум а шау болгъанды.

Ол кюн окъуна ишден кетдим, башха жердеме, узакъда. Жюрегими уа тынчлыгъы жокъду. Юч жыл болады мен кенгде жашагъанлы. Кёп болмай а Фатиматны анасы ауушханды, алыкъа ол жаш эди. Къызына кюйгенден болур, баям. Энди  Фатимат,  кертиси бла да, жангызлай къалды.

Мен а Муратны, аны эгечлерин да кёрюп болмайма. Сёлешмейме. Аланы умутлары толду-байыкъдыла. Алай ненча адамны насыпсыз этдиле ала. Жюрегимден, эсимден да кетералмайма ол ауур сагъышланы. Къалай хайырлы сатдыла мени! Къалай къыйынды къаршы жууукъларынгы кёрюп болмау! Къалай жашайым аллай ауур жюгюм бла? Къалай?

…Билмей тургъанлай бек жууукъ адамларынг сыртынга бичакъ урсала, сен а ала кесингикиле болгъанларын билмей жашап турсанг, сора артда, кюнлени бир кюнюнде кертини билип къойсанг, къыйынды алгъын ызынгда жашау бардырыргъа. Бу чалбаш адам юйюрюн да алып, элинден–жеринден чыгъып кетгенди. Бусагъатда туугъан жерине тансыкъ болгъанын женгдиреди, алай аны сатхан жууукъларын а кёрюрге да, билирге да сюймейди.