Сормай келген насып

Лариса онжетижыллыгъына битеу тенглерин рестораннга жыяды. Света: «Къайдан чыкъды санга ахча?» - деп, сейир этгенинде: «Артда айтырма», - деп къойду. Ахчаны уа Аскер берген эди, наркотикле сатып. Лариса, анасы, онжыллыкъ эгешчиги Катя бла бир отоулу фатарда жашай эдиле. Анасы диабетден ауруп, инвалид болгъандан сора  жарлылыкъ къысады юйюрню. Ол заманда Аскер, Ларисаны ючге айланнган къарындашы: «Наркокурьер болсанг, ахча кёкден тёгюлюр», - дейди. Ма алай  биринчи кере  къыз алданып къалады. Кертисин айтханда, сайлауу болуп ажашды дерча да тюйюл эди. Эки-юч дипломлары болгъанла окъуна тапмай эдиле иш, Лариса уа, тюз школну бошагъанлай, кимге керек эди? 

Юйюнде сакъат анасы, гитче эгешчиги. Ахча уа, Аскер айтханча, кёкден тюше эди. Мингле, мингле, мингле. Бек алгъа Лариса анасына бла эгечине ариу кийимле алды, ызындан телевизор, компьютер, холодильник. Юйде болгъан техниканы толусунлай жангыртды. Къалай къууана эди ол жангы жашаууна! Биреуленлени юйлерине къан жаудура турама  деген акъыл аны башына келмей эди. Анасы уа  аурууу асыры къыйнагъандан  къызыны ишлерин сюзерге къарыу тапмай эди.

Ма алай сау жылны жашады Лариса: Нальчик - Москва –Нальчик, Нальчик - Пермь -Нальчик… ненча шахарда болгъан эсе да, барысында да бир жумушну тындыргъанды: наркотиклени не алгъан, не сатхан эте эди.

Алай бир кюн аны кесин ким эсе да сатды. Ким? Светадан сора бир жан билмей эди сагъат онда аны юйюне алыучу келлигин. Къолдан къолгъа товарны алыучугъа бергенлей, милиция жетди. Элгеннген анасыны кёзлерин, эгешчигини жилягъанын артда Лариса тюшлеринде кёрюп турду. Тутмакъда тюшлеринде. 

Лариса Светаны сатхычлыгъыны юсюнден артда кёп сагъыш этген эди. Ол аны не сюйген жашын сыйырмагъанды, не алдамагъанды, не ётюрюк айтмагъанды. Да сора нек сатды Света тенгин? Не ючюн дерт жетдире эди? Зарлыкъ эди сатхычлыкъны жангыз сылтауу. Ларисаны ахчасы кёп болгъанын тенги кётюралмады. Света жашауда жаланда ахчаны багъалай эди, ахча  аны башына угъай, Ларисагъа жаугъанын кётюралмады. Ол ангыламай эди Лариса наркокурьер амалсыздан болгъанын.

Жети жыл бердиле насыпсыз къызгъа. Жети жыл - колонияда: жети жыл – хар кече къыркъ тиширыу жукълагъан отоуда, жети жыл - хар атламынгы юсюнде формасы болгъан адам тинтип, сюрюп. Лариса жиляялмай эди, жюреги кюйгенде, жилямукълары да къуруп кетгенлей. Сау айны колонияда тургъандан сора  биринчи кере жиляды. Алай ол кюн окъуна къадарыны жиляуун этмезге кеси кесине сёз берди. «Алыкъа мени жашауум тюрленирикди. Мындан жыйырмабешжыллыгъымда чыгъарыкъма, ол а къартлыкъ тюйюлдю», - деди.

Колонияны училищесинде «оператор ЭВМ» деген усталыкъгъа юйренип башлады. Устазы къатында тургъанлай, андан эркинлик алып, бир жол Интернетде танышыу сайтха кирди. Ойнап, бир жашха письмо жазды. Устазы: «Былай къарагъанда уа, бек тап адамды, алай аны ичин ким билсин ансы. Сен да тапса къарагъанда, ким айтырыкъды наркокурьер болуп тургъанса деп?» -деди. Экиси да кюлдюле. Ларисаны колонияда тутмакъла да, администрация да бек сюе эдиле.

Ачыкъ, жарыкъ кёллю адам, ол тёгерегине къууанч жая эди. Колониядагъы халкъны жаланда Лариса кюлдюралгъанды. Баям, бу адамда артистни фахмусу болур эди: кимге да пародияны бир минутну ичинде къурап къойгъанды. Сабийлеринден, юйюрлеринден айырылып, жунчугъан тиширыула Лариса башхаланы эриклегенине къарасала, къайгъылары чачылгъанды.

Операторгъа окъутхан курслагъа Лариса экинчи кюн барса  анда уа ол письмо жазгъан жашдан жууап! Ол кюнден башланады интернет-роман. Иналгъа отуз жыл бола эди, ол компьютерле сатхан фирмада ишлейди. Нени юсюнден бара эдиле интернет ушакъла тутмакъ къыз бла? Китапланы, жашауну, сюймекликни юсюнден. Инал Ларисагъа: «Сени терс жолгъа анангы, эгешчигинги къайгъылары элтгендиле. Кесинге угъай, алагъа излегенсе игилик! Аны себепли, урушуп, кесинги къыйнама. Хар кюнюнге къууан. Колонияда болгъанлыкъгъа, ол сени кюнюнгдю! Кюнню жарыкълыгъын кёре эсенг, саулугъунг, жашлыгъынг да къолунгда эсе  не керекди санга?! Насыплы бол! Училищегизде битеу окъутхан усталыкъларына - операторгъа, тигиучюге, ётмек бишириучюге - барына да юйрен. Бек башы уа - китапла окъу! Библиотекагъыз, сен айтханнга кёре, уллуду. Окъугъанлай тур! Колонияда да жанны сакъларгъа бардыла амалла», - деп жаза эди.

Лариса Инал айтханча этди. Ызы бла университетни экономика факультетине заочно кирди. Жаланда Интернет бла угъай, конвертледе да келе эдиле Иналдан письмола. Аланы биринде ол Ларисагъа: «Мен сени сюеме, ийнан манга. Колониядан чыгъарынгы бек ашыгъып сакълайма. Экибиз юйюр къурасакъ, насыплы, тынч-ырахат жашарыкъ сунама. Мен сени бир заманда да сатарыкъ тюйюлме.Жаланда санга угъай, ананга, эгешчигинге да билек болурма», - деп жазды.

Ларисаны анасы, колонияда ачыкъ эшиклени кюню болгъанда, къызына келди. «Инал аш-азыкъ да, ахча да келтирип турады бизге», - деди. Лариса уа:«Анам, мен мында аны письмолары болмасала, эртте тюнгюлюп, ёллюк эдим. Энди уа алай жашарыгъым келеди, ийнанамыса, ичим къууанчдан толуду! Алай къоркъгъан да этеме. Ол мени жаланда компьютерни экранында, сора юйде суратлада кёргенди. Жашауда тюбешсек, манга бюсюремей къалса уа», - деп  жарсыды. Анасы: «Къызым, сен алыкъа къаллай теличиксе. Сиз бир биригизни ангылайсыз – олду ишни башы. Билеме мен: сюзюллюкдю бозагъыз», - деп
ышарды.
Жети жыл олтурмады Лариса. Юлгюлю къылыгъы ючюн аны беш жылдан башына эркин этдиле. Колонияны эшиклеринден чыкъгъанлай, ол Инал бла бетден бетге тюбеди. Аны машинасына  олтуруп, юйюне келди. Жолда бир сёз да айтмагъан эдиле. Анасы къарт болгъанды беш жылны ичинде, эгешчиги - жетген къыз. Лариса, диваннга олтуруп, жиляды. Инал, зат да айтмай, тышына чыгъып кетди. Экинчи кюн а байрам этдиле бу тёрт адам: Лариса, анасы, эгешчиги эм Инал. Жууукъланы,  тенглени жыймадыла, кеслери олтурдула. Инал сюйгенине  ол кюн: «Экинчи ыйыкъда той этейик. Лариса, сенден жаланда бир зат тилерик эдим: жиляма, не болса да, жиляма», - деди.

Жангы жашауунда Лариса Инал ишлеген фирманы экономистиди. Къызчыкъ ёсдюреди. Къайын анасы: «Мени келиними ариулугъуна, адамлыгъына жетген дунияда бир инсан жокъду», - дейди. Ма алай  насып да, къыйынлыкъча, сормай келип къалады.