Композит материалла кёп жерледе хайырланылырчадыла

Къабарты-Малкъар къырал университетни алимлери «Роскосмос» къырал корпорацияны  «Композит»  предприятиясы бла бирге гитче объёмда композит материалланы производствосун  башларгъа умутлудула. Аны юсюнден  университетни прогрессив материалла эм аддитив технологияла жаны бла арасыны таматасы Светлана Хаширова билдиргенди.

- Биз  Къыйматлы тинтиулени фонду эм «Композит» биригиу бла байламлыкъда  3D  принтерге полимер материалла чыгъарыргъа келишгенбиз. Андан сора да,  ВИАМ бла бирге   4D принтерде хайырланырча  материалланы хазырлап,  Россейни илму фонду бардыргъан конкурсха къатышырча  заявка бергенбиз,-дейди Светлана Юрьевна. 

Материалланы къурамларыны юсюнден айтханда,  аланы къатылыкълары темирден артха къалмайды, ауурлукълары да андан юч кере женгилди, иссиге, сууукъгъа да чыдайдыла эм жанмайдыла. Ол себепден аланы тюрлю-тюрлю бёлюмледе, ол санда авиацияда, космосда, Арктикада эм нефть  отрасльде  да хайырланыргъа жарарыкъды. Аны дагъыда бир игилиги - ол темирден юч кереге женгилди, аныча кючлюдю эм тот этмейди. 

Буруннгу жылда  РФ-ни Билим бериу эм илму министерствосу бардыргъан «Россейни 2014-2020 жыллагъа дери илму-технология комплексин айнытыу» деген конкурсда   КъМКъУ-ну  эки проекти да хорламгъа тийишли болгъанды.  Аны бла бирге  2017-2019 жыллада  жангы полимер композитле хазырларгъа вузну химия эм биология институтуна  216 миллион сом берилгенди. 

КъМКъУ-ну келечилери ЗD принтерде хайырланырча  полифениленсульфон эм полиэфиримидни къошуп, дунияда биринчи эм къаты   онеки  тюрлю композит къурагъандыла. Анга шагъатлыкъ этген 25 потент да берилгенди.  Аланы юсюнден  элли илму статья басмаланнганды эм отуз кандидат  диссертация  къорууланнганды. Жаш алимле аллай уллу жетишимлеге  жалан эки жылны ичинде жеталгъанлары да энчи белгилерчады.