Чыгъармачылыкъ къолайлыкъны эм илму ишге сейирни айнытыргъа себеплик

Бу кюнледе  Школчуланы «Высшая проба»  Битеуроссей олимпиадаларына  регистрация этиу ахырына жетгенди.  Интеллектуал эришиу жаланда Россейде угъай, тыш къыраллада да эм даражалыладан бирине саналады.  Анда кеслерини  билимлерин 7-11 классланы окъуучулары сынаргъа боллукъдула. Хорлагъанла бла призёрла льгота халда вузлагъа кираллыкъдыла, Россей Федерацияны Президентини грантларын алыргъа да боллукъдула.

2018/19 окъуу жылда школчуланы олимпиадасында Россейни 84 субъектинден эмда 21 къыралдан 88 минг адам къошулгъандыла. Алчыла бла призёрла юч мингден артыкъ сабий болгъандыла, деп билдиредиле бизге ВШЭ НИУ-ну пресс-службасындан.

Айтханда, былтыргъы окъуу жылда  «Высшая пробада» Къабарты-Малкъардан юч школчу призёрла болгъандыла. Аланы бир дипломлары экинчи даражалы эди, экиси – ючюнчю даражалы. Республикада олимпиадагъа , битеу бирге айтханда, жетмиш адам къатышханды.  Фахмулу сабийлени «Кюн шахар» лицейини сохталары айырмалы  эдиле. Ала обществознаниядан, праводан эм социологиядан билимлерин кёргюзтгендиле.

«Высшая пробаны» тизмесинде, тёредеча,  школ программаны тышындан да аслам предмет барды.  Жетинчи классха баргъанла тыш къыраллы тилледен, тарыхдан, филологиядан, математикадан, орус тилден къарыуларын сынарыкъдыла. Сегизинчиклассчыла экономиканы, обществону да сайларгъа боллукъдула. Бирсиле уа жыйырма беш дисциплинада – тёрели школ «математикадан» бла «орус тилден» башлап профессионал  «востоковедение» бла «дизайннге» дери. 

Былтыр «Высшая пробаны» олимпиадалары биринчи кере  биологиядан, химиядан эм культурологиядан бардырылгъандыла, энди ала, Школчуланы олимпиадаларыны Россей советини  экспертизаларын жетишимли ётюп, 2019/20 жылланы тизмесине къошулгъандыла.  Культурологиядан олимпиадагъа уа алгъындан окъуна бийик биринчи даража берилгенди. Информатикадан бла политологиядан олимпиадаланы даражалары экинчиден биринчиге кётюрюлгенди, психология бла электроникадан  а – ючюнчюден экинчиге.

Олимпиаданы даражасы – аны заданияларыны къыйынлыкълары эм качестволарыдыла.  Эришиуню алчысыны эм призёруну биринчи даражалы дипломлары  экинчи эм ючюнчю даражалы жетишимледен эсе бийигиреклеге саналадыла. Эришиуню тизмеге къошулгъан жыйырма беш профилинден  онбешисине эм бийик биринчи даража берилипди, алтысына – экинчи, тёрт профилине (араларында эки жангысы барды – биология бла химия) – ючюнчю даража.

Олимпиада эки урумдан къуралады: сайлау (2019 жылны 9-24 ноябрине дери), ол заочно онлайн-тестирование халда (заданиялагъа  хар Интернетге къошулгъан компьютерден къараргъа онг барды) бардырылады. Ахыр уруму (2020 жылны 29 январындан – 6 февралына дери) очно халда  РФ-ни, СНГ эм Балтика къыралланы отуздан артыкъ къыралында ётеди. Сайлау урумну алчылары бла призёрлары декабрьни ахырында белгиленирикдиле,  эсеп урумнукъула уа – мартны  ахырында.    

Школчуланы «Высшая проба»  битеуроссей олимпиадаларын 2010 жылдан бери ВШЭ НИУ россейли алчы университетле бла байламлыкъда бардырады. Ол чыгъармачылыкъ къолайлыкъны эм илму ишге сейирни  айнытыргъа болушады, андан сора да,  сайларыкъ усталыкъны жашырынлыкъларына тюшюнюрге себеплик этеди. 2019 жылдан олимпиада Битеуроссей даражалыды.