Жашауу жулдуз учханлай къысха эди

Эсгериу

Жеккеланы Махмутну жашы Алим ишлеп, спорт бла да кюрешип бек жашлай башлагъан эди. «Ёмюрю къысха боллугъун билгенча, жашаргъа ашыкъгъанча эди аны хар атламы,-дейди  анасы Ляжинка, Шаулухланы Хасанны къызы. - Бу машиналаны, техниканы асыры сюйгенден, акъылбалыкъ болгъунчу окъуна тракторгъа олтуруп, колхозда ишлегенди. Сизни газетигизде да эртте бир чыкъгъан эди аны тракторну жюрютюп баргъан кезиуде алыннган сураты. 

Сегизинчи классны бошагъан жаш колхозда къойчу болуп да ишлегенди. Фермада ийнек сауучу керекди дегенлеринде, кёп тилете турмай, ары баргъанды. «Танг жарыгъы бла туруп, юйге ингир къарангысында къайтыучу эди. Эринмеклик деген не болгъанын билмей эди. Аны терслигинден ийнекле заманында сауулмай бир кере да къалмагъандыла. Аны ючюн болур, фермада да Алимни ариу кёргендиле»,-деп эсгереди анасы.

Жашны спортха сюймеклиги да кёп махтаула келтиртгенди анга. 1979 жылда стол теннисден Черек районну чемпиону болады. Ол жыл Алим окъугъан орта школну волейбол командасы районну школларыны араларында бардырылгъан турнирде барын да хорлап чыгъады. Жаш  команданы бек иги волейболчуларындан бири эди. 1980 жылда классика тутушуудан бардырылгъан район эришиуледе  биринчи жерни алады.1985 жылда уа Бабугентни орта школуну футбол командасы районда бек игиге саналгъанды. Анда бек иги ойнагъан уста футболчуладан бири да Алим болгъанды.

Футбол ойнагъандан сора да, школчу жаш классика, эркин тутушуу, дзюдо бла да къаты кюрешгенди. Дзюдодан Къабарты-Малкъарны агромелиоратив институтунда Уллу Хорламны 40-жыллыгъына аталып бардырылгъан эришиулеге къатышып, 78 килограмм ауурлукъда алчы жерге чыкъгъанды.

Ишден албугъартыу, бир тюрлю сылтау этиу дегенни билмеген, алай этерге да сюймеген жашны мюлкню башчылары эслемей къоймагъандыла. Ишде жетишимлери ючюн «Чирик кёл» колхозну правлени Сыйлы грамота, ахча бла да саугъалагъанды. 1988 жылда уа урунууда болдургъан ахшы кёрюмдюлери ючюн районну жаш адамларыны арасында Жеккеланы Алим да комсомолну Совет райкомуну саугъасына тийишли болгъанды. «Анга  ол заманда тюгел онжети жыл да болмай эди. Алим ол жыл санында окъуна абаданла бла тенг къармашханды, не къыйын жумушдан да артха турмагъанды»,-дейди Ляжинка. 

1989 жылда ДОСААФ-ны район комитети аскерге барлыкъ жашланы араларында илишан атыудан эришиуле бардырады. Жекке улу, мында да хорлап, грамота бла саугъаланнганды. Къыралны аллында граждан борчун толтурур заман жетгенде уа аскерге кетеди. Темир жоллада къуллукъ этген аскерчилени бёлюмюне тюшеди. Алгъа Львов шахарда окъуу-юйретиу арада жаш аскерчилени курсларын бошайды. Сержант чыны бла аны Черниговха, артда уа Киевге жибередиле. Мында да ол кесин терк окъуна танытады, атын иги бла айтдырады. 

- Энди юйге жыйышады деп сакълап турсакъ, анга аскер бёлюмню таматаларыны тилеклери бла бир бёлек заманны мычыргъа тюшеди. Анга окъургъа киририне болушурча аламат характеристика бла бирге рекомендация да жазып бередиле. Алай бла ол Москвада экономика эм право институтха заочно окъургъа киреди,-деп эсгереди анасы. 

Ол жыллада къыралны халкъы рынок болумлада жашау этерге къыстау кёче эди. Жекке улу да Черкесск шахарда предприниматель иш бла кюрешип башлагъанды. Синтетика халыла чыгъаргъан «ЖЭТОС» производство фирманы къурайды. Юч жылдан сора уа аны «Защита» деген Битеуроссей фондну филиалыны директоруну экинчисине саладыла. Жаш кесини билимин андан ары ёсдюрюр муратда Саратовда юристле хазырлагъан университетге заочно окъургъа киреди. 1998 жылда уа Алимни Къарачай-Черкес Республиканы налог полициясында ишлерге чакъырадыла. Мында да, иги ишлегенине эс буруп, кезиулю чынын болжалдан алгъа кётюргендиле.     

-Кеси уа асыры халалдан, кимге да болушургъа, эс тапдырыргъа хазыр эди,-деп хапарлайды Ляжинка. -Бабугентде межгит ишленип башланнганда, анга юлюшюн къошханды. Элде спорт бла кюрешген жашлагъа эришиулеге барыргъа болушханды,артистлерибиз Къарачайгъа барсала,алагъа тюбеп,къонакъбайлыкъ этмей къоймагъанды. Жууукъларына, тенглерине да бек сакъ болуучу эди. Барысыны да туугъан кюнлерин эсинде тутханды, алгъышларгъа бир заманда да унутмагъанды.

Ахшы тенглик,нёгерлик эте билгенине уа ма бу шарт толу шагъатлыкъ этеди. Бир жол предприниматель нёгери Семенланы Юрий бла Тюркге учуп бара, аны онгсуз болгъанын кёрюп, Алим самолётну экипажындан Тбилисини аэропортунда къондурурларын тилейди. Сора, жерге сёлешип, терк болушлукъ этген машина, врачла да келип, сакълап турурча этгенди. Жюреги тутхан нёгерине тийишли болушлукъ этгенлеринден сора врачлагъа да, тау адетдеча, ыспас этип, жангыдан кёкге кётюрюлгенлеринде, самолётдагъыла Жекке улуну тирилигине, адамлыгъына да сейир эте эдиле. 

Кимге да игилик этерге, жашаргъа да бек сюйген жаш адамны жашауу замансыз юзюлюр деп кимни эсинде бар эди. 2000 жылда Москвадан келген къонакълагъа Къарачайны аламат жерлерин кёргюзтюп, артха айланып, къайтып келе, авариягъа тюшедиле. Алимни жарыкъ да, къысха да жашауу кечеги жулдуз учуп тюшгенлей, алайда юзюледи. Эки журтда да атын айтдыргъан, андан да бек айтдыра барлыкъ жашны ахыр жолуна ашыргъан кюн Къарачайдан, Малкъардан да кёп халкъ жыйылгъан эди.