Сабийлени жай солуулары къалай къуралгъанын, отдан сакъланыу не халда болгъанын сюзгендиле

Бу кюнледе КъМР-ни Жарыкъландырыу, илму эм жаш тёлюню ишлери жаны бла министерствосунда Акъылбалыкъ болмагъанланы ишлери эмда аланы эркинликлерин къоруулау жаны бла  правительстволу комиссияны  жыйылыуу болгъанды. Анда  сабийлени  жай солуулары, аланы иш бла жалчытыу къалай къуралгъанына, право бузукълукъладан тыяр,  отдан сакълар ючюн не мадарла этилгенлерине, аланы эркинликлери къалай къорууланнганына къаралгъанды.   

Кенгешге  КъМР-ни Башчысында сабийни эркинликлери жаны бла уполномоченный Светлана Тлинова,  КъМР-ни прокуратурасыны  федерал законодательство къалай толтурулгъанына надзор этген управлениясыны  бёлюмюню прокурору Тимур Абазов, КъМР-ни урунуу эмда  социал къоруулау министри Асанланы Алим, башха жууаплы министерстволаны бла ведомстволаны,  акъылбалыкъ болмагъанланы ишлери жаны бла  комиссияланы  келечилери да къатышхандыла.

Жыйылыуну КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эм жаш тёлюню ишлери жаны бла министрини  къуллугъун толтургъан Ауес Кумыков ачханды эм бардыргъанды. Быйыл  жайда сабийлени солууларын къурау эмда саулукъларын кючлендириу кезиу къалай ётгенини  юсюнден КъМР-ни  урунуу эм социал къоруулау министрини орунбасары Елена Романова  билдиргенди.  Ол туура этген шартлагъа кёре, 2019 жылны жай солуу кезиуюнде  битеу да 9500 жашчыкъ бла къызчыкъ солугъандыла  (2018 жылда уа – 8684). Аладан  жети минги къыйын жашау болумгъа тюшгенледиле.   Профилактика эсепледе болгъан  247  сабийден  100-сюне солургъа, саулукъларын кючлендирирге да онг берилгенди. «Лагерьледе, турист базалада, санаторийледе болгъанланы 94 процентини саулугъу биле-биле игиленнгенин белгилерге сюеме»,-дегенди докладчы.

Ол айтханнга кёре, акъылбалыкъ болмагъанланы солугъан кезиулеринде иш бла жалчытыуну къайгъысы да этилгенди. Анга  республикалы бюджетден 2,5 миллион сом бёлюннгенди.  1 сентябрьге   14-18-жыллыкъладан  2400-сю  къарыуларындан келген иш бла кюрешгендиле.

-Къарар адамлары болмай  къалгъанла кёз туурада болурча, акъылбалыкъ болмагъанланы  правогъа бузукълукъла этиуден тыярча мадарла да этилгендиле. Ол мурат бла профилактика эсепде тургъан  100 сабийге профильли смен, уллу эмда къолайсыз юйюрледен 120 балагъа  «Юнармия» аскер-патриот лагерь, дагъыда 100 ёксюзге «Къоркъуусуз сабийлик» деген битеуроссей акцияны чеклеринде энчи смен  къуралгъанды,-деп билдиргенди ведомствону къуллукъчусу. 

Ол айтханнга кёре, жай солуу эмда саулукъну кючлендириу кампания 6 сентябрьде бир тюрлю чып тюшмей  бошалгъанды. Сабийле  жукъгъан  ауруугъа жагъылгъан неда ууланнган кезиуле болмагъандыла.

Андан сора КъМР-ни саулукъ сакълау министрини орунбасары Татьяна Аникушина сёлешгенди. Ол  къыйын жашау болумгъа тюшген сабийлеге медицина-социал болушлукъ этиуде ведомстволаны  бирге ишлеулери къалай къуралгъаныны, бу сферада законодательство къалай толтурулгъаныны юсюнден  билдириу этгенди. Окъуучуланы бла студентлени араларында медицина эм профилактика тинтиуле бардырыугъа энчи эс бурулгъанын эсгертгенди.

-Нек дегенде аланы кезиуюнде  наркотикли эмда психотроп затланы хайырланнганла ачыкъланадыла. Ол иш 2017 жылда башланнганды. Озгъан юч жылны ичинде  сабийлени, ата-аналаны  араларында да уллу ангылатыу иш бардырылгъанды. Абаданла балаларын окъугъан жерлеринде  тинте туруугъа угъай демейдиле. Бу иш башланнганда,  жаланда 50 проценти ыразылыгъын билдирген эселе, бусагъатда  аллайла 90 процентге жетгендиле. Быйылны тогъуз айыны ичинде тинтиуледен 14 минг акъылбалыкъ болмагъан ётгенди,-дегенди докладчы.

Аны бла бирге ол наркотиклени хайырланнганлагъа болушлукъ этиуде кемчиликле кёп болгъанларын белгилегенди.  Республиканы  битеу районларында  психиатрла, наркологла жокъну орунундадыла,  ичгиге, наркотиклеге алданнганланы, осал къылыкълы  юйюрлени  ачыкълауда МВД-ны инспекторлары, билим берген организацияланы башчылары бла да  байламлыкъла жокъдула.

Жер-жерледе болумну юсюнден а Черек эмда Бахсан районланы  администрацияларыны  башчыларыны орунбасарлары Глашланы Артур бла  Заур Казанов тынгылы айтхандыла.

Къабарты-Малкъарда  отдан сакъланыу эмда аны ёчюлтюу ишни къурау жаны бла бёлюмню таматасы  Руслан Альборов а профилактика иш не халда болгъанын билдиргенди. Ол айтханнга кёре, 2019 жылда  окъуучуланы араларында ачыкъ дерсле, класс сагъатла, тюрлю-тюрлю викторинала, семинарла, экскурсияла къуралгъандыла. «Биз 85530 сабий, тюрлю-тюрлю учреждениялада  ишлеген 27606 адам бла да тюбешип, ушакъ этгенбиз»,- деп, докладчы  жылны озгъан айларында  отдан бир  сабийге да хата жетмегенин ыразы болуп къошханды.

Жыйылыугъа къатышханла  от тюшюуден сакъланыу жаны бла   иш тынгылы бардырылгъанын белгилегендиле. Битеу сюзюлген жумушлагъа кёре протоколла жарашдырылгъандыла. 

 

Холаланы Марзият
Поделиться: