Ётюрюкню багъасы

Бекирбий эрттеден бери да малда ишлеген кишиди. Къойчу къош да ата юйю болуп къалгъанды. Къойланы бир кюн гелеу сыртда отлатады, эки-юч кюнден а тауну ары этегинде кёрюрле аны.Кёпден бери бу тийреледе ишлегени себепли тауун, тёшюн, сыртын,  терен къолда жаныуар жолчукълагъа дери ол билмеген ташы-агъачы окъуна жокъду.

Малгъа да бек сакъды. Ара мюлкнюкюле болгъанлыкъгъа, тюз да атасындан кесине къалгъанча къарайды. Кеси уа чамгъа, масхарагъа да устады. Ингир ала, малланы ыстауатха жыйып бошагъандан сора, ушхууур этерле, бирле тапчанлагъа таянырла, нарт жырла жырларла, таурухла, жомакъла айтырла. От жагъа аллында сыгын отха кеслерин къыздыргъанла да табылырла. Арада уа бири: «Аланла, энди ётюрюк айтып да сынашайыкъ»,- дер.

Кезиу Бекирбийге жетип, ол хапарын башласа уа, алай ушашдырып айтып тебирер, керти, ётюрюк болгъанын билалмай турурча.Ол заманда радио, телевизорму бар эди. Къошда ишлегенле кечелерин алай ётдюре тургъандыла. Бекирбийни сёзге уста болгъаны къоншу къошлагъа да жайылгъанды. Аладан биринде Хасым деп, ол да сёз устасы, кесинден кёп билген адам жокъ суннган биреу болгъанды. Бир кере ол: «Ётюрюк айтып Бекирбий мени хорласа, сиз шагъатымсыз, жетижыллыкъ кёк ёгюзюмю берликме», - дейди. Хапар Бекирбийге жетеди. Бир ингирде ол, нёгер да алып, аны къошуна барады. Сора айтады Хасымгъа: «Былтыр, экинчи жыл жайда къайтарырма деп, жыйырма беш минг сом ахчамы алгъанса. Борчну къайтарыр кезиую жетди. Аны алыргъа келгенме. Ол заманда аллай бир ахча уа уллу байлыкъ эди. Хасым сагъыш этди. «Мен нек алыргъа къалгъан эдим ёнкюч». Бир да эсине келтиралмады. Сора, Бекирбийге бурулуп: «Сен, ётюрюкден тюбю болмагъан бетсиз адам, манга не ахча дау этип келесе? Малым-мюлкюм эсе сенден кёп. Ахчам эсе алай. Бу айтханынг чиппе-чий ётюрюкдю», - деди.

- Да ётюрюк айтханыма женгдирдинг эсе, ёгюз меникиди», - деди Бекирбий да.
Аны эшитгенде, Хасым хорлатханын ангылады. Не этерик эди. Бетим жоюлмасын деди да, малны берди.

Хасым малы кёп болгъанлыкъгъа, ёгюзню алай кетгенине бек жарсыды. «Ауузунгу къачан тыярыкъ болурса», - деп, кеси кесине тырман этди. Бекирбийге хорлатханына жарсыды эм дерт жетдирирге акъыл этди.

Жай ётдю. Кюзню къарангы кечелери жетдиле. Энди малланы таудан элге жыяр заман жетди деген кечелени биринде Хасым, Масхутну  да нёгер этип, кече ортасында Бекирбийни къошуна барады. Аз-маз шулпу этеди. Аны ючюн болур, ишчиле да, ууакъ себелеген жауундан къачып, орунларында букъгъандыла.

Эки гудучу да маллагъа жууукъ жанлагъандыла. Къалай не этерге оноулашадыла. Къайдан билсинле Бекирбийни дагъыда бир къылыгъы болгъанын. Кече ортасында къошдан чыгъып: «Эй къайсыларысыз ол алайдагъыла?» - деп къычырып болгъанды. Бу жол да тёресин этди. Къошдан тышына чыкъды, тёгерек-башха тюрслеп къарады. Сора: «Не тураса алайда. Къайсысыса?» - деди.

Аны эшитген Масхут, къойчу аны кёрюп къойгъан сунуп: «Менме, Масхутма», - деди.
Аны эшитген Бекирбий бираз абызырагъан да этди, алай терк окъуна кесине келип: «Жанынгдагъы уа кимди», - деп, экинчи да сёлешди. Къарангыдан дагъыда жууап келди: «Ол а Хасымды», - дейди. Хасым, нёгерине ачыулу къарап: «Энди атамы атын да айт», - деди.

Бекирбий кечеги къонакъла кимле болгъанларын, нек келгенлерин ангылады. Сора бери келигиз деп, къошха чыкъырды. Алларына бирер гоппан айран, сууугъан этле салды. Хапар а сормады. Ала да тынгылауну басып ашадыла.

Сора Бекирбий былай деди: «Бюгюн малланы асламысын элге ашыргъанбыз. Сени ёгюзюнгю да. Тёрт жаш болуп сюрюп кетгендиле. Аллах айтса, тамбла жетерикдиле. Сени малынгы да юйюнге элтирикдиле. Къоюм, тууарым да бардыла. Аланы да къууанчха жояйым», – деди.

Аны эшитгенде Хасым, асыры уялгъандан, жерге кирлик болду, от жагъада мыдыхча къызарды. Эрттенликге дери къалыргъа унамай, нёгерин да алып, къошдан чыгъып кетди.

Османланы Хыйса.
Поделиться: