Банк картагъызны юсюнден шартланы бир адамгъа да айтмагъыз

Интернетни, мобильный телефонланы хайырланып, адамланы алдагъан кезиуле республикада 41 процентге кёбейгендиле Аны бла бирге уа банк карталадан ахча урлау бла байламлы аманлыкъла 84 процентге ёсгендиле.  Аны юсюнден КъМР-де МВД-да бардырылгъан брифингде айтылгъанды.

Министерствону Уголовный розыск жаны бла  управлениясыны  бёлюмюню башчысыны орунбасары Мурат Хажнагоевни айтханына кёре, Интернет эм мобильный телефонла кенг жайылгъанлары бла бирге хыйлалыкъла да аслам болгъандыла. «Быллай бузукълукъланы тинтген къыйынды, асламында аманлыкъчыла башха регионлада жашайдыла. Битеу къыралда да орта эсеп бла быллай бузукълукъланы саны 2,5 кереге ёсгенди»,-дегенди полициячы.

Хыйлачыланы «ыргъакъларына» тамата тёлюню келечилери тюшедиле асламында. Алданнганланы арасында сатыу-алыу бла кюрешгенле, банкдан кредит алыргъа сюйгенле да бардыла. «Машина, фатар, башха ырысхы сатханларыны, арендагъа бергенлерини юслеринден билдириуле басмалайдыла. Сёз ючюн, машина миллион сом тургъанын билгенлей,  аны жарым багъасына нек сата болурла деп  ишекли адам да болмайды. Хыйлачы уа  ахчаны бир кесегин шёндю бер да, машинаны санга ашырайым, къалгъанын а артда жиберирсе деп, ышандырады. Ахча картасына тюшгенлей а тас болуп къалады»,-деп ангылатханды полициячы.

Аны айтханына кёре, арт кезиуде банк кредитлени жарашдырыу бла байламлы аманлыкъла кёбейгендиле. Телефоннга бир белгисиз адам сёлешип, ол неда бу банкда ишлейме, аз процентли кредит ал, деп ушакъны башлайды. Аны энчиликлерин ангылатхан кибик этип, инсанны банк картасыны номерин, аны пин эм вин кодларын сурайды. Аланы билгенлей а, ахчаны урларгъа бир тюрлю чырмау болмай къалады.

Алай республиканы полициячыларыны быллай аманлыкъланы тинтиу    жаны бла сынаулары барды. Былтыр бла быйыл право низамны сакълаучула башха регионлада оператив-тинтиу жумушла толтургъандыла, ол санда Новосибирск, Ростов, Челябинск, Белгород  областьлада, Краснодар крайда, Кърым республикада. «Тамамланнган мадарланы хайырындан аманлыкъчыла  ачыкъланнгандыла, сим-картала, телефонла сыйырылгъандыла. Ала алдагъан адамлагъа ахчалары къайтарылгъанды»,-дегенди ол.

Сёз ючюн, Волгоградда тутулгъанла 18 бузукълукъ этгенлерине ишеклик барды. Неда Челябинскден биреулен республиканы беш инсанын алдагъаны ючюн терсленеди, къоранч 350 минг сомгъа жетгенди, андан 200 минги къайтарылгъанды.

Быллай жарсыулу болумгъа тюшмез, ахчасыз къалмаз ючюн а сакъ болургъа, Интернет тюкенден жукъ сатып алырдан алгъа сайтны юсюнден толу информация жыяргъа тийишлиди. «Биз башха органлада коллегаларыбыз бла бирге профилактика ишни бардырабыз. Хыйлачылыкъланы тюрлюлерин ангылатып,  энчи брошюрала да чыгъарып, инсанла бла тюбешиуледе аланы юлешгенбиз. Бир жол а бизге тарыгъып келгенни къолунда аллай китапчыкъ бар эди. Жарсыугъа, адамларыбыз уллу кёллюдюле, мени уа ким алдаяллыкъды деп, кеслерине бек базынадыла. Алай  къайтарып айтыргъа сюеме –банк картагъызны номерин, аны пин эм вин кодларын бир адамгъа да айтмагъыз!»,-дегенди Хажнагоев.

Журналистлени сорууларына жууапла бере, ол хыйлачыла хайырланнган телефон номерлени, банк карталаны жыйышдырып, энчи база къуралгъанын чертгенди.   Бюгюнлюкде уа Интернет хыйлачылыкъ бла байламлы 21 уголовный иш ахырына жетдирилгендиле,   шёндю терсленнгенле документлени сюзе турадыла. Ызы бла материалла прокуратурагъа берилликдиле.

Брифингде сёз  талауурланы юслеринден да баргъанды. КъМР-де МВД-ны Уголовный розыск жаны бла управлениясыны башчысы Рашид Лавренович белгили этгенича, ахыр юч жылда быллай аманлыкъланы саны юч кереге азайгъанды. Бюгюнлюкде полициячыла оналты уголовный ишни тинтедиле, ол санда бешиси сюдге берилгендиле.

Аланы азайгъанларына уа  къуралгъан аманлыкъчы къауумла тутулгъанлары себеплик этгенди. Аладан бирлери Урван эм аны тийресинде районлада, экинчилери уа Бахсанда, Нальчикде «ишлегендиле». «Къауумгъа киргенле бек кюйсюзледиле. Ала адамланы байлап, тюйюп, зорлукъ сынатып тургъандыла. Биреуленни уа саулугъуна ауур заран да жетдиргендиле»,-деп билдиргенди ол.

Полициячыла тамамлагъан ишни юсюнден кесини оюмун КъМР-де МВД-да Жамауат советини башчысы Валерий Балкизов да белгили этгенди.