«Энергетикледен» саулукъгъа заран бармыды?

Энергетик суула тюз наркотиклеге ушаш аллайдыла, ала бюйреклени бузадыла, адамны бек арыкъ этедиле… Бу затны юслеринден не зат окъуна эшитмезсе. Ол тюзмюдю огъесе угъай – Роскачествогъа аны юсюнден экспертле айтхандыла.

Мардасы неллай бирди?

Союзнапитки биригиуню билдириуюне кёре, алай кёрюннгенликге энергетикле артыкъ кенг жайылмагъандыла. Бизни къыралда аланы дайым хайырланыучуланы саны жаланда 3,5 процентди. Къалгъанла уа чайны, кофени, жемиш сууланы, лимондланы сайлайдыла. Адамны тири этген суулада битимледен сыгъылып алыннган абериле болуучудула, алай асламысында аланы орунуна кофеин къошуп къоядыла.

Сагъынылгъан биригиуню келечиси Людмила Хомич айтханнга кёре, шёндюгю ГОСТ-ха тийишлиликде быллай суулада адамны тири этген экиден кёп зат болургъа жарамайды. Кёбюсюнде ол кофеинди. Аны бла бирге женьшень, элеутерококк эм башха хансладан сыгъып чыгъаргъан абериле къошаргъа боллукъдула. Кофеинни мардасы 100 миллилитрге 40 миллиграмм бла чекленеди. Адамгъа уа бир суткагъа аны 150 (спортчулагъа - 200) миллиграммдан оздурургъа жарамайды.

Къурамы

Энергетикни къурамы асламысында быллайды: кофеин, таурин, бал туз, глюкуронолактон эм витаминле. Къайсы не зат болгъанын химия илмуланы доктору, профессор Константин Эллер ангылатханды.

- Кофеинни барыгъыз да биле болурсуз. Ол эрттеден да белгили затды, ара нерва системаны тирилтеди кеси да. Энергетикледе бу затны мардасы чайдан неда кофеден артыкъ тюйюлдю. Аны ючюн кофеини барды деп энергетикни харам этиуню тюзге санамайма. Ол анда чайдан неда кофеден эсе кючлюдю дегеннге да шагъат клиника неда биохимия тинтиуле бардырылмагъандыла.

Экинчиси – таурин, ол табийгъатда тюбеген затды (аминосульфокислота), адамны ичинде ансыз да болгъанлай (70 граммгъа дери жетеди) турады. Аны дагъыда сютден этилген сабий ашлагъа къошуучудула.

Глюкуронолактон а глюкозадан чыгъады, ол организмде ансыз да барды. Бу зат эмда таурин адамны саулугъуна себеплик этедиле.

Энергияны бал туз береди, ол къайсы энергетикде да болады, ёлчеми ондан бирине жетерге боллукъду. Арт кезиуледе бир-бир предприятияла аны азайтыргъа кюрешедиле. ВОЗ-ну рекомендациясына кёре суткагъа 50 граммдан кёп бал туз хайырланыргъа керекмейди. Ёлчеми 200-250 миллилитр болгъан орунда энергетикде уа 20-25 граммы бал тузду.

Хатасы уа бармыды?

Аны юсюнден кёп тюрлю хапар жюрюйдю. Бу суула жюрекге, бюйреклеге заран саладыла, адамны тозуратадыла, деп айтадыла. Илму аланы бирини да тюзлюгюн тохташдырмагъанды. Энергетик адамны аурутхан шартла болсала эди, аланы сатаргъа не бизде, не башха къыраллада бир киши да къоярыкъ тюйюл эди.

Аракъы бла къатыш этсе уа?

Энергетикни спирт къошулгъан ичгиле бла къатыш этерге керекмейди. Ол къоркъуулуду, саулукъгъа бек уллу хата салыргъа боллукъду.

Энергетик кимге жарашмайды?

Кофеин кимге жарашмай эсе да – анга. Сёз ючюн, бюйреклери ауругъанлагъа. Дагъыда къан басымы уллу болгъанлагъа. Бал тузу ючюн диабетден къыйналгъанла да аны ичмесинле. Акъылбалыкъ болмагъанлагъа да ол керек зат тюйюлдю.

Неллай бир жарайды?

Аны мардасын бал тузну эмда кофеинни ёлчеми бла тохташдырыргъа боллукъду. Роспотребнадзорну буйругъу бла хар энергетикни юсюнде быллай эсгертиу жазылыргъа керекди: «Бир суткагъа бир орун (0,25-0,45 л) ичген бла къалса игиди». Дагъыда акъылбалыкъ болмагъанла, ауурлукълары болгъан эмда сабийлерин бакъгъан тиширыула, нервалары къозгъалгъанла, жукъулары осал болгъанла, къан басымлары уллу болгъанла энергетик ичмеселе кеслерине игиди деп жазылады.