Къышда алыннган кондиционер жайда жарар

Жайда кондиционер алыргъа умут этип, тюкеннге кирсенг, багъалары элгендиреди. Бусагъатда сайлагъан тынчыракъды. Болсада, былайда бир соруу барды: къызыугъа тёзгенликге не болады, ол бизни саулугъубузгъа хата келтиремиди? Аны юсюнден врач Жарашыуланы Лиза бла ушакъ этгенбиз

- Кюнде неда  хауа айланмагъан  жерде туруу адамны санына-чархына мардадан бек къызаргъа къоркъуу чыгъарады. Алай бир-бирде, сюйсенг-сюймесенг да, кюнде турургъа да, юйде иссиликге да чыдаргъа тюшеди.

- Бек игиси, бусагъатда, алыкъа багъала кётюрюлгюнчю, кондиционер сатып алыуду. Бютюнда сабийлери болгъан юйюрле бу соруугъа аслам эс бурургъа тийишлидиле. Тамата класслада   школчуланы  окъуудан бош заманлары хазна болмайды. Да сора ала адам чыдамазча исси отоуда китап къалай окъуяллыкъдыла? Кюзде да, алыкъа батарейле жылыннгынчы, юч-тёрт сагъат юй ишин къалай этсин сууукъ юйде?  

Къызыу кюнледе уа сиз чыдамагъан къызыуну къалай билаллыкъсыз? Ол халны ышанларына башыгъызны тёгерек айланнганын, ауругъанын, къусаргъа тартыннганыгъызны санаргъа боллукъду. Ауругъанны терисин  мылы  басып,  солууу  терен болмай,  жюрегини урууу уа  къарыусуз эм къыстау болгъаны сезиледи, бет къаны да тюрленеди.

Бу жаны бла къыйналгъаннга болушур  ючюн,  аны  салкъын жерге элтигиз,  бузу болмагъан бираз тузлуракъ сууну (стакан суугъа чай къашыкъны тертден бири бла туз), кёгет сууну неда глюкозасы болгъан ичгини беригиз.

Андан да бек къоркъурча уа башына кюн ётген  (тепловой удар) деген болум саналады.  Ол билмей тургъанлай башланып, санны-чархны температурасын  эки жыйырма градусха дери кётюреди. Сора ауругъанны башы тёгерек айланады, къусуу, эсин ташлау да жерлерин табадыла.  Алай эсе уа, сагъыш эте турмагъанлай,  врачны чакъырыгъыз.  Ол келгинчиге дери уа къыйналгъанны  тешиндирип, юсюне мылыракъ женгил жабыу жабыгъыз.

- Бир-бир врачла кондиционер хаталыды, кёпле аны хатасындан ёпке ауруулу боладыла, дейдиле. Ол алаймыды?

- Тюз кондиционер тюбюне кирип турургъа керекмейди. Прихожийде салып, отоуланы уа эшиклерин ачсагъыз болады. Ансы юйде салкъынлыкъдан орамда иссликге чыкъсагъыз, чыдамазгъа боллукъсуз.

- Бусагъатда, къышны сууукъ айында, температураланы башхалыкъларына тёзюмюбюзню кючлендираллыкъбызмы?

- Тёзюу – ол иммунитетни ышаныды. Къышда да, тюз жаздача, кюн сайын паркгга барып, ариу хауа бла солургъа керекди. Бизде  адамла толусунлай ангылаялмайдыла къаллай сейирлик жерде жашагъаныбызны! Хауабыз кюч, къарыу, саулукъ береди.

- Кондиционер алгъандан сора, бусагъатда юйде не затны тюрлендирсек игиди жаз башыны аллында?

- Терезелеге  къалын  жабыула тагъыгъыз . Ала артыкъ   жарыкълыкъны  жиберлик тюйюлдюле, юйде мебельни да кюн таякъладан сакълайдыла. Бютюнда агъачдан этилгенни.

Кюйюзлени бир жанына кетерсегиз, ол хауаны игирек айланнганына себеплик этерикди. Кёпле кюйюзлени толусунлай юйлеринден кетергендиле. Ол тюздю. Кюн сайын полланы жууа турургъа, терезелени ачып, юйге таза хауа кийирирге керекди. Таза тау хауа бла солургъа онгубуз болуп тургъанлай, кюйюзлени букъулары бла нек солургъа къалгъанбыз?

Тёрели чыракъланы светодиодныйлеге алышындырыгъыз. Ала  жылыуну сексен процентге аз чыгъарадыла.

Байсыланы Марзият.
Поделиться: