Энди тап юйюр болуп жашайдыла

Лейля, шахар тауушдан, гузабадан къачып, элде юйчюгюне бир-эки кюннге кетерге сюйюучюдю. Анда уа тёгерекни-башны тизгинин жыйып  къайтыучуду. Орамгъа чыкъгъан адети болмаучуду, ол себепден къоншуларын окъуна танымайды. Энди уа, нек эсе да, ары кёчюп жашаргъа  эсине тюшгенди. «Таза хауа бла да солуп, тахта кёгетле да ёсдюрюп турсам, саулугъума да ол игиди. Тауукъчукъла, бир эчки да алама», - деп оюмлайды.  

Къызы бла киеую а къазауат этдиле: «Не тюшгенди эсинге, барып, бир-эки кюн туруп къайтханча тюйюлдю элни  жашауу, сен анга юйренмегенсе», - деп кюрешдиле. Лейля бой салмады, элге кёчдю... Кюнлени биринде тийре бла да бир танышайым деп, жууукъдагъы къоншуларындан бирини арбазына кирди.

- Юйге да игилик!  Мени атым Лейляды, сизни жангы къоншугъузма, бир бирибизни таныйыкъ, деп келгенме.

- Мен а Асяма... Сен былай тура турчу, мен... мен бусагъат… Почтагъа барып келеме... Терк къайтырыкъма, андан келгенлей сёлеширбиз..., - деп къоншу тиширыу, башында жаулугъун да жолда теше, къазауат этип, арбаздан чыгъып кетди. Лейля да, аны ызындан къарап, аралып къалды. Сора бир кесекден эс жыйып, тёгерекге-башха къарайды. Болгъан къара-къатыш, анда-мында багуш тёгюлюп,алагъа да чибинле басынып, бир аман ийис этип. Арлакъда уа уллу резин сапохлары бла бир жашчыкъ ойнайды, юсю-башы да кир, кёнчегин да сакъал тюбюне дери тартып. Лейля къатына барады.

- Атынг къалайды?

- Арсен!

- Кесингмисе юйде?

- Угъай, атам, эсирип, халжарда жукълап турады, гитче къарындашчыгъым да, жиляй кетип, аны къатында къалкъып къалгъанды…

Жашчыкъ арбазда кир сууда секирип, аны да тёгерекге чачылтып, чабып кетди. Лейля да артха тебирегенлей: «Къарайма да, Арсен кесин танытды,бек сиркиу сабийди, болмагъанча къылыкъсыз,-деди, аны къатына келип, бир тиширыу. - Мен бу жанындагъы къоншунгма, атым да Аминатды».

- Хау, жашчыкъ кёрюнюп турады сиркиу болгъанчыгъы. Анасына келген эдим да, почтагъа жетип келейим, деп кетгенди.

- Аталары уа, къылыгъын этип, дуу болуп, жукълай болур, сын къатарыкъ. Мен была бла тюйюшгенми этмедим, ариуму айтмадым, бир зат башларына кирмейди, ичгиден башха  сагъышлары жокъду, - деп, Аминат халжар ичине кирип кетди да, кеси аллына бир затла мурулдай, къоюнунда да къагъанакъ сабий бла чыкъды. Ол балачыкъны уа юсю-башы  асыры кирден, кёмюр жакъгъан сунарса.

- Ма быланы аналары сени кёргенлей, сабийлени къоюп кетмез деп, ташайып кетгенди  уртлар зат излеп, - деди Аминат. - Алайды быланы жашаулары, сабийле уа ким не берсе, аны бла кечинедиле. Башха элде жашагъан жууукълары кёрюне туруучу эдиле да, энди ала да жокъ болгъандыла. Аталары уа кече ичеди да, кюнню узуну жукълайды, ингир алагъа аязады, тийрени хахайгъа алдырады, санга-манга келеди, шеша сурап. Жокъду деб а  бир айт, тюйюш ачар. Ася кеси да алайды… Бир бирлерин талагъанларын а бир да сурама.

- Аминат, мен юйге бир кирсем, андан башымы эшикге къаратмайма , бир зат эшитмейме, кёрмейме...

- Мындан ары да эшитмегенинг, кёрмегенинг игиди бу затланы.

… Лейляны кёзюне жукъу кирмей тангын атдырды. Къачан тюйюшюп, къычырып башлайдыла деп, сагъайып турду. Эрттен бла уа биринчи автобус бла шахаргъа кетеме деп, быстырларын жыйышдыра тургъанлай, ток ургъанлай болуп, Аминатха чабып жетди.

- Не болса да болсун, деп къоймай, сабийлеге жан аурутуп, экибиз да къоншуларыбызны къолгъа алайыкъ, - дейди.

- Къалайлыкъ бла?

- Эсиме бир зат тюшгенди, сен болушмасанг, кесим болаллыкъ тюйюлме…

Экинчи кюн эрттенликде Аминат  хахайы бла арбазгъа кирди.

- Ася, ой Ася, къайдаса, къорарыкъ, чыкъ бери терк, - деп, тёгерекни гузабагъа алдырды.

- Не болгъанды, не этесиз танг атмай, - деп, Ася  юйден эсней-эсней  чыкъды.

- Ах кюнюм, ичген этедиле аналары, аталары да, сабийлеге  къарамайдыла деп, сизге энишгеден комиссия келеди, дейдиле. Кыртысыз, балачыкъларыгъызны  сыйырып,сени бла эринги уа тутмакъгъа олтуртурукъдула, деп эшитгенме, - дейди Аминат.

Аны эшитгенлей, Ася, адыргыгъа къалып, халжар таба чабып кетди. Юч кюн бла юч кече тёгерекни жыйдыла, юслерин-башларын жуудула, къабыргъаланы сюртдюле, терезелени боядыла.Тёртюнчю кюн тёртеулен Асялагъа кирип, болумгъа къарадыла. Сабийле - таза, тёгерекде - тизгин жыйылып. Ол арбазды демез эдинг.

- Келигиз, юйге жууукъ болугъуз, - деп, Ася эшикни кенг ачды. Юйню къабыргъалары акъ тытыр бла сюртюлюп,полу, терезеси, эшиги боялып - хар зат жеринде…

 - Сабийлени аталары уа къайдады? - деп сорду келгенледен бири бир кесек хыны ауаз бла.

 - Ишге кирирге кетгенди, аны къолундан келмеген бир зат жокъду, - дерге ашыкъды Ася.

- Алай эсе, игиди, къолдан  устаны къайры да аллыкъдыла, ишсиз боллукъ тюйюлдю. Бизге сизни юсюгюзден бир тапсыз хапарла билдиргендиле да, къарайбыз да, ала ётюрюк болурла, алай энтта да келе турлукъбуз, - деп, чакъырылмагъан къонакъла чыгъып кетдиле.

Ол кюнден сора Ася, баш иеси да, ичгенлерин къоюп, тап юйюрчюк болуп, жашап къалдыла. Аминат а: «Лейля, киеуюнг да, аны биргесине келгенле да бир тап адамла кёре эдим. Ала Асялагъа кирип баргъанларында, сен аны бетин бир кёргю эдинг», - деп кюледи.

- Къой, жарлы, аланы кёргенимде, кесим да апчыгъан эдим. Киеу - гёжефди, биргесине жарау этген жашланы жыйып келгенди.

- Къалай да келгенди ол эсинге?

- Сабийлеге бир бек жаным ауругъан эди.

Экиси да аямай кюлдюле.