БИЙИК ДАРАЖАЛЫ КЪОНАКЪБАЙЛЫКЪ

Бу жол а мени жолгъа атландыргъан къарындашымы жашы Ибрагим эди. Ол юй бийчеси, юч къызы бла да бара, мени да биргелерине чакъыргъанды.

Минеральные Водыден Анталиягъа учхан самолёт шахарны аэропортунда къонады. Стюардессаны ариу ауазы алгъа орус, ызы бла тюрк эм ингилиз тилледе бизге «Хош келигиз», дейди. Андан сора уа, тёреде болуучусуча, хауаны температурасы 35 градусха жетгенин билдиреди. Терминал бла ётюп, ариу, тап ишленнген, тизгинли аэропортха киребиз. Алайда «TESTOUR-ну» келечиси, гид Айтен тюбейди эмда гитче автобусха миндирип, биз турлукъ къонакъ юйге ашырады.

Тюрклю къыз бла биз ана тилибизде сёлешебиз. Бир бирибизни ангылаялабыз. Ол да бизни тилибиз аланыкъына ушагъанына сейир этеди, кимле болгъаныбызны, къайдан келгенибизни да сорады.

Жолну онг жанында атлары айтылгъан бешжулдузлу отельле, сол жанында уа кёп къатлы, бирге ушаш ишленнген жашау юйле. Бизге айтханларына кёре, анда фатарла Нальчикден эсе учуздула. Къурулушлары баргъан мекямланы къатында уа, не аламат, не сейир, кир-кипчик, къурулуш материалла да кёрлюк тюйюлсе. Жарымсагъатлыкъ жолдан сора биз турлукъ Лара шахарда бешжулдузлу «SHERWOOD» отельге да жетдик. Ол ишленип хайырланыргъа берилгенли жаланда юч жыл болады. Тогъуз къатлы, архитектура жаны бла сейирлик юйдю. Тёгерегинде пальмала, гюлле, юлкюле да сюеледиле. Бу къызыу къыралны къызыл топурагъында быллай сейирлик битимлени къалай ёсдюре болурла деригинг келеди.

Отельни арбазында уа, теренлиги отуз сантиметрден башлап, 140-гъа дери жетген кёксюлдюм бассейнле. Аквопарк, горкала. Башлары къамиш бла жабылгъан гитче жапмала, алада уа таулу хычинле этип бередиле. Сюйсенг бишлакъ, эт бла, чюгюндюр башла бла да. Алай ала биз этгенча тёгерекле угъай, тёртгюлледиле. Татыуларыны уа бир башхалыгъы жокъду.

Тюрклю къарындашларыбыз, бизге жарыкъ тюбеп, саламлашып, къолубузда чемоданларыбызны алдыла. Хар не жумушну да мында эр кишиле тамамлайдыла. Жаланда отоулада тизгиннге тиширыула къарайдыла. Тюзюн айтханда уа, андан сора тиширыула ишлеген бир жер да кёрмегенме. Тюкенчиле, къонакъ юйледе, аш этгенле, бергенле, башха жумушланы тамамлагъанла да эр кишиледиле. «Тиширыуларыгъыз а не ишлейдиле?» – деп соргъанымда: «Сабийлени ёсдюредиле, биз аланы ахча бла жетер чакълы жалчытабыз», – дедиле.

Тюркдеги къонакъбайлыкъларын айтып тауусмазчады. Къайры барсанг, къайда айлансанг да, ышарып, хош келигиз, кофеми, чаймы, коламы, гара сууму ичесиз деп, жарыкъ боладыла. Хыны этген, терс къарагъан жокъду. Аланы келгенлеге къонакъбайлыкъларын кёрсенг, путёвка ючюн тёлеген ахчанг кёзюнге кёрюнмей къалады. Он кюнню ичинде полициячыланы жаланда эки кере кёргенбиз. Ала орамлада айланмайдыла, жол жанларында бугъуп, кёрюнюп да сюелмейдиле.

Эрттенликде, танг белги бере башлагъанлай, ишчи кюн башланады. Кими къонакъ юйню тёгерегинде кырдыкны, ёсген гюллени, тереклени, юлкюлени сугъарады, башхасы арбазны сыйпайды, ючюнчюлери ачыкъ жерлеге гюлле орнатадыла. Бассейнледе суугъа уа хар сагъатдан бир анализ этиледи. Ол сени ишингди, бу уа мени деген жокъду. Сабий конфет къагъытны атып кетди эсе, аны ызындан олсагъат жетип алырла. Былай этме деген да жокъду.

Аш-суу ашагъан жерде уа кёп тюрлю азыкъла, аланы ичинде салатла, татлы ашарыкъла, cvyла, кофеле, чайла, сокла, жемишле да кёпдюле,жюрегинг жаратханны ал, ашаялгъанынг тенгли аша. Сюйсенг тюрклюлени, италиялыланы, кавказлыланы, оруслуланы ашарыкълары да бардыла. Анда жокъду, тауусулду деген сёзле айланмайды­ла. Номерингде уа кондиционер, телевизор, холодильникде хар кюн сайын суусап сууланы алты тюрлюсю. Тюркде жашап, Россейде бола тургъан ишлени юсюнден да хапарлы боллукъса. Биринчи канал, РТР да ишлейдиле, жангылыкълагъа, концерт программалагъа, кёп сериялы фильмлеге да къара.

Биз анда тургъан он кюнню ичинде бир кере столгъа жабылгъан жабыуну экинчи салмагъандыла. Аш-суу тургъан жерде уа харбыздан, хууандан, хыярдан да тюрлю-тюрлю сейирлик затла ишлеп, жасагъандыла. Аллай ууакъ-тюек затла адамны кёзюн, кёлюн да къууандырадыла, кётюредиле.

Тюрклюле туризмден хайыр алып башлагъанлы артыкъ кёп заман болмайды. Алай къысха кезиуню ичинде ала туризмни аягъы юсюне тынгылы салгъандыла. Ол затла ючюн а, айхай да, алай кёп къоранч этер кереклиси да жокъду. Башда айтханымча, жюрек ачыкълыкъ, мангылай жарыкълыкъ, ариу къонакъбайлыкъ... Этилген аш-суу а тынгылы эм татымлы болсун.

Тюрклю къарындашла уа хар не гитче затны да эсге алгъандыла. Сюе эсенг, хакъ бла, хакъ­сыз да экскурсиялагъа бар, ыразы эсенг а, алтын сатхан тюкеннге. Айтхан кезиуге гитче авто­бус, къонакъ юйню аллына ке­лип, хар кимни айтхан жерине элтип, артха да кеси къайтарады. Хакъсыз! Къонакъ юйде уа бассейнде, тенгизде жюзгенден сора да, номерингде солургъа, кюндюзгю эм кечеги барлада олтуруп, не сюйсенг аны ашаргъа, ичерге да онг табаса. Хар ингир сайын а аниматорла алгъа сабийлеге, ызы бла уа абаданлагъа деп тюрлю-тюрлю концерт программаларын кёргюзтедиле. Аладан сора да, бардыла заманны сейирлик эм хайырлы ётдюрюрча амалла.

Къонакъ юйде ишлегенлени хазна къалмай бары да орус, ингилиз, немис, башха тиллени да биледиле. Анда суратха тюшеме деп тилер кереклиси жокъду. Суратчы келип, фотосессия этеди. Ол ингирликде неда эрттенликде окъуна аланы къабыргъада тагъады, сен а бюсюреген суратынгы сайлап алыргъа боллукъса. Сабийлеге аквопаркла, жууунурча кёпдюрюлген керекле да бассейнни боюнундадыла. Къайсын сюйсенг да, ал да уч – барысы да хакъсыз.

– Мен мында жашагъанлы оналты жыл болады. Кесим а Бакуда туугъанма, анда жашагъанма. Азербайджанлыма. Калининградда да фатарым барды. Россейде жылгъа жа­ланда эки-юч ай турама. Мында хар зат да бек игиди, алай аз-маз эригиулюдю, – дейди кюмюш, алтын затла, сагъатла сатхан тюкенни иеси Мухаммад. – Россейде къар, жауун да жауады. Ол зат да жашауну бир кесек тюрлендиреди. Тюкеним а, аз-кёп болса да, хайыр келтиреди. Юй бийчем, кичи жашыбыз да мында, къыз бла тамата жашым а Калининградда жашайдыла, бийик окъуу юйледе окъуйдула. Аланы бошасала, бери келирле, сюйселе, – дейди ол.

Тюркде къызыуду. Хауаны температурасы 29-30 градусдан тюшмегенди. Суу да 27 градусха дери жылына эди. Мени эсимде кёп зат къалгъанды. Бек башы уа – тюрклю къарындашларыбызны, эгечлерибизни мангылай жарыкълыкълары, полициячыларыны хурметлиликлери, ариу къылыкълылары, дагъыда алагъа ушаш кёп ахшы затлары. Ала, туризмни айныта, ахча ишлей биледиле. Къыралларыны даражасы аллай кёп ахшы затланы хайырындан ёседен-ёсе барады.

Холаланы Марзият.
Поделиться: