Усталыгъында ёсерге сабийле кёллендиредиле

Элеккуланы Наталья Тырныауузну 3-чю мектебини школгъа дери билим бериу бёлюмюнде ишлегенли 25 жылдан атлагъанды. Нёгерлери анга бийик усталыгъы, сабийлени юйретиуге чыгъармачылыкъ кёзден къарагъаны, проект ишде эм билим бериуде уллу сынамы ючюн ыспас этедиле. Наталья Николаевнада юйреннген балала тиридиле, жангы билимге ачыкъдыла, низамлыдыла, школ жашаугъа хазырдыла. Учреждение «Юлгюлю сабий сад» деген битеуроссей конкурсда хорлагъанланы санына киргенинде аны къыйыны да уллуду.

 Элеккуланы Наталья школну бошагъанлай Къабарты-Малкъар къырал университетни педагогика колледжине киргенди, анда «Башланнган классланы устасы» усталыкъны алгъанды. Урунуу жолун а «Жаворонушки» сабий садда башлагъанды. Бери инсан жюрек чакъырыуу болмагъанлай келмегенин терк ангылагъанды, нек дегенде юйретиучю балалагъа экинчи анача болады. Ол гитчелени тамблагъы кюнлери ючюн жууаплыды, бу ишге уллу кёллюлюк этерге жарамайды. Хар бала бла жашауну жангыдан таныргъа, жангыдан сабий болургъа керекди. Аны бла бирге аланы табийгъат берген фахмуларын ачыкъларгъа, аны ючюн мадарла эте билирге тийишлиди. Наталья Николаевна да хар кюнюнде ол борчну толтурургъа итинеди.

 - Бизни садда, - дейди ол, - сабийле сюйюп келирча эм турурча, окъутуу бла юйретиу алагъа хайырлы къуралырча битеу онгла бардыла. Аланы жыл санларына эм хар бирини кесини энчиликлерине, саулугъуна, сейирлерине кёре хар не жаны бла айнытыргъа кюрешебиз. Кюнюбюз кеслери алларына жубанырча, къауум-къауум болуп юйренирча къуралыпды. Сабийликни дуниясы зауукълу болуру бизни къолубуздады, биз, абаданла, аланы билим алыргъа, жетишимли болургъа кёллендирирге тийишлибиз.

 Наталья Николаевна ишинде социал-коммуникатив, жарыкъландырыу, тюз сёлешиу, художестволу-эстетика эм башха амалланы хайырланады. Ол сабийлеге ышанады, сюеди, ала мында заманларын зауукълу ётдюрюрлерине, жангы билим алырларына да къайгъырады. Ала къыйын кезиуледе апчымазча, тюрлю-тюрлю болумла къурап, аладан чыгъарча мадарла излерге юйретеди, ала кеслери къоллары бла тюрлю-тюрлю затла ишлейдиле, ойнайдыла. 

- Школгъа дери жыл сан бала сёлеширге терк юйреннген, дунияны таныгъан заманды, - деп чертеди устаз. – Бюгюнлюкде тохташхан болумну тинтиу сёлешиуде чурумлары болгъан сабийлени саны ёсгенин кёргюзтгенди. Сёлешиу эм къолла бла ишлеу бир бирлери бла байламлы болгъанлары себепли анга эм гитче жыл санларындан башлап эс бурургъа кюрешеме. Сора, аланы саулукълу жашау бардырыргъа юйретиуге да къарайма, аны ючюн саулукъ кючлеу процедураланы, жукълап уяннганларындан сора упражненияланы, массаж, солуу алыу гимнастиканы этебиз, таза хауагъа чыгъабыз.

Билим бериу система тохтаусуз жангыртылгъанлай тургъаны устаздан дайым билимин ёсдюрюрюн излейди. Наталья Николаевна да, анга кёре, семинарлагъа баргъанлай турады, алгъаракълада, юлгюге «Шёндюгюлю школгъа дери билим бериуню жангыртыуну амаллары» семинар-тренингде проектин къоруулагъанды. Ызы бла Тохтаусуз билим бериуню республикалы арасында «Школгъа дери билим бериу организацияда федерал къырал стандартланы кийириу», ФГОС-ну толтуруу болумлада школгъа дери билим бериуню къурау» деген юйрениулени ётгенди. 

Устаз чертгенича, сабийни ёсдюрюуде уллу магъананы аны миллетини маданиятын сюерге юйретиу тутады. Ол ариу ниетли болурча, халкъы кёп ёмюрлени сакълап келген тин байлыкъны багъалай билирча, ич дуниясын аны бла толтурурча, адет-тёрелеге сейири ёсерча этерге тийишлиди. Былтыр Нальчикде ётген «Сабийлени Россей Федерацияны миллетлерини тин-ниет байлыкъларыны мурдорунда юйретиу» илму-практика конференцияда учрежденияны устазлары бу жаны бла сынамларын кёргюзтгендиле. Аланы ишлерине бийик багъа бичилип, материалларын басмаларгъа чакъыргъандыла. 

Элеккуланы Наталья юйретиуню шёндюгюлю амалларын жетишимли хайырланнганына шагъатлыкъны эришиуледе болдургъан хорламлары да этедиле. Ол «Жылны юйретиучюсю» конкурсну «Сайлагъан усталыгъына гимн» бёлюмюнде диплом бла саугъаланнганды, эришиуню регион кезиуюнде уа экинчи жерни алгъанды. Ол быллай конкурслагъа къатышыу жангы сынам бергенин, айныргъа, усталыкъны игилендирирге болушханын чертеди. Айтханыча, окъуу ол жетишимлиликге, жамауатдан, нёгерледен ыразылыкъ табыугъа жолду, инсанны кеси кючюне ийнандырады. Анда окъугъан сабийле да хорламлары бла къууандырадыла, ала «Ата журтум, сени юсюнгден», «Ана тилим – жаным-тиним» дегенча конкурсладан саугъала бла къайтадыла. Ишинде болдургъан жетишимлери, ёсе келген тёлюню айнытыугъа этген къошумчулугъу ючюн Наталья Николаевнаны аты «Къабарты-Малкъар Республиканы эм иги устазлары бла окъуучулары» деген китапха кийирилгенди. Кесини ишини юсюнден айта, аны усталыгъында ёсерге сабийле кёллендиргенлерин чертеди. «Аланы къууаннган кёзлерин кёрсем, жангы затла къураргъа, бютюн ахшы башламчылыкъла табаргъа, аланы жашауларын бютюн жарыкъ, зауукълу этерге кёлленеме. Мени борчум бек сыйлыды – сабийлеге сюймекликни саугъаларгъа. Ала бла тюбеше, кёзлеринде манга ышаннганларын, хурмет этгенлерин, ала да сюйгенлерин кёреме», - дейди ол.

Элеккуланы Натальяны кесини да юч сабийи барды, абаданлары Амин бла Артур студентледиле, Амин - Къабарты-Малкъар къырал аграр университетде, Артур а КъМКъУ-ну информация технологияла эм экономика колледжинде окъуйдула. Алидар а алыкъа школдады. Аналары ала, тынгылы билим алып, жамауатха хайыр келтирирлерине, насыплы болурча къолдан келгенни аймайды. Садда балалагъа да ол ниет бла къарайды.

Кульчаланы Зульфия хазырлагъанды.
Поделиться: