Жаш тёлюню юйретиуде уллу жумушну тамамлайдыла

Къашхатауну физкультура-саулукъ кючлеу комплекси (ФОК) «Россейде физкультура бла спортну айнытыу» федерал программаны толтурууну чегинде ишленнгенди, анда спортну оюн тюрлюлери эм гимнастика бла кюреширча зал бла 300 къараучуну сыйындырырча трибунала, 25-метрлик бассейн, фитнес зал, тренажёрлары бла отоу, административ эм болушлукъчу кабинетле, кийинирча, жууунурча жерле, жанында футбол майдан бардыла. Жараугъа чекленнген онглары болгъан адамла келалырча да мадарла этилгендиле. Анда волейболдан, гитче-футболдан, жюзюуден республикалы эм регионла аралы эришиулени бардырыргъа да боллукъду. ФОК ишлеп башлагъанлы алай кёп заман озмагъанды, алай жетишимле уа асламдыла.

Комплексде иш къалай къуралгъаныны юсюнден бизге аны директору Уяналаны Рамазанны жашы Азрет айтханды. Ол билдиргенича, 1-чи номерли спорт школ да комплексдеди, спорт школну тренерлери да мында юйретедиле. Орунбасары Улбашланы Тахир саулукъ кючлеу къауумгъа келгенле бла ишлейди, аланы араларында медицина ишчиле, устазла, башха учреждениялада уруннганла да бардыла. Илияс ала бла саулукъ кючлеу гимнастиканы бардырады.

Оюн залда волейболдан, баскетболдан ойнайдыла, ары асламысында абаданла ингирде ишден сора келедиле, солуйдула. Мында инструктор Гажонланы Илиясды. Къышда неда кюнню халы аман болса, залда футболдан жараула ётдюрюледиле, спортну бу тюрлюсю бла бизде профессионал даражада школчула кюрешедиле, аланы тренер Лукияланы Борис юйретеди. Гитче футболдан да «Къашхатау» деген команда барды, анга студентле, школубузну бошагъанла, абадан, жаш адамла да киредиле. Комплекс ачылгъанлы ала юйрениулерин мында бардырадыла, былтыр республиканы чемпионатында хорлагъандыла. Жарауларын а Токуйланы Равиль бардырады. Теннис ойнарча эки столубуз барды, аны сюйгенле кёпден, ала бош хазна болмаучудула. Фитнес, тренажер залла да бардыла. Анда битеу керекли оборудование бла жалчытылыннгандыла, алада инструктор Альберт Къушхабиевди – ол ауур атлетикадан спортну устасыды.

Спортда жетишимле болдуруу, сёзсюз, ахшыды. Алай Азрет Рамазанович ойлагъандан, эм игиси адамларыбыз орамда турмагъанлай, бир тюрлю аман затлагъа алданмагъанлай, заманларын ма былай зауукълу, саулукъларына да хайыр келтире оздургъанларыды - кюндюз ала ишде неда окъуудадыла, ингирде уа спорт бла кюрешедиле. 

Эришиуле комплексни кесинде да къураладыла. Юлгюге тутушууну грек-рим эм эркин тюрлюлеринден, ММА-дан республиканы биринчиликлерин, боксдан районну биринчилиги ётдюрюлгендиле. Алада школну кесинден жетишимли Тюменланы Марат, Хасауланы Смайыл (ол артда Россейни бла Европаны биринчиликлеринде да хорлагъанды), Мецелланы Ибрагим эм башхала болгъандыла. Герийланы Абдул-Керим бу кюнледе Калининградда «Янтарные перчатки» деген халкъла аралы эришиуде хорлагъанды. Занкишиланы Казбек Россейни жыйымдыкъ командасына киреди, Олимпиада циклгъа тюшюп, оюнлагъа къатышыргъа кюреширикди. Бёзюланы Харун боксда, Уяналаны Альберт эркин тутушууда атларын айтдыргъандыла. Жараулагъа белгили спортчула да келиучюдюле, алгъаракълада къонакъда Тюменланы Бийберт болгъанды. Районда бокс иги айныпды, аны ючюн айгъа бир кере Бабугентден, Бызынгыдан, Къашхатаудан, Малкъардан боксчуланы жыйып, жарауну бардырадыла. Сора, волейболдан спорт школну тишырыу командасы барды, аны тренер Макытланы Арсен хазырлайды. Районда ахшы ойнагъан спортчуладан жыйымдыкъ команда къуралгъанды, ол республикада хорлап, Россейни биринчигинде эришгенди.

- Бассейннге жууукъдагъы элледен – Бабугентден, Жемталадан, Аушигерден да келедиле, - дейди Уяналаны Азрет. - Анда сабийлени жюзерге Азамат Гобеев юйретеди, ол пятиборьядан СССР-ни чемпионуду, отставкада полковникди, сынамлы спортчуду. Алгъаракълада суу-спорт байрам къурагъан эдик да, сабийле анда жюзе, эрише, керти да зауукълукъ алгъандыла. Азамат Тохович а ветеран организациядан нёгерлери бла алагъа шоколаддан этилген майдалла, башха хычыуун саугъала хазырлагъан эди. Адамла бир бирден уялмазча, фитнесге, жюзюуге да ыйыкъны тиширыу эм эр киши кюнлеге юлешгенбиз. Тиширыула бассейннге бла фитнесге геуюрге, орта эм шабат кюнледе келедиле, эр кишиле уа - баш, бараз, байрым кюнледе.

Профессионал спортчула школда энчи кюрешедиле. Алай белгилерге керекди, комплекс профессионал спортчуланы хазырлар ючюн угъай, адамланы саулукъларын игилендирир муратда ишленнгенди. Районда спорт бла кюреширча онгла эндиге дери болгъандыла, кёп ахшы спортчула жолларын мында башлагъандыла. Алай эндиге дери быллай уллу комплекс болмагъанды. Бир кюннге бери орта эсеп бла 100 адам келеди. Спорт бла кюрешгенде, жюзгенде ачыгъан адам болса, комплексде ишлеген тренерле барысы да биринчи медицина болушлукъну эталлыкъдыла, дарманла да бардыла.

Комплексге келип жарау этерге сюйгенлеге жыл сан жаны бла чек салынмайды, сабийледен башлап 70-жыллыкъ абаданлагъа дери хар сюйген келип, заллада жарау этип, бассейнде жюзюп кеталлыкъды.  ФОК-ну директору чертгенича, аланы борчлары арагъа не къадар кёп адам келирча этергеди: «Бек алгъа, физкультура саулукъгъа керекди. Экинчиси, сабийле орамлада, айтханымча, бошуна айланмазча, аман къауумлагъа къошулмазча этерге спорт ахшы амалды. Жаш тёлюню тюз юйретиуде, гитчелени аман ниетлилени хаталарындан сакълауда ФОК-ну уллу жумушну тамамларгъа онгу барды».

- Адамны жашауунда спортну магъанасы, керти да, уллуду, - деп белгилейди ушакъ нёгерибиз. - Алай инсан физкультура бла саулугъун сакълар ючюн кюреше эсе, спорт ол къыйын, хар кюнде да эс, кюч-къарыу излеген ишди. Профессионал спортну сайлагъан инсан кесине кёп жаны бла (солууда, сюйген азыгъын ашауда эм кёп башха жаны бла) чекле салыргъа керек боллугъун, жууаплылыгъын ангыларгъа тийишлиди. Халкъыбыз гитчеди, аны келечилери баргъан жерлеринде аны атындан чыгъадыла. Санга адамларынг ышаннганларын, ийнаннганларын унутмазгъа тийишлиди, биз аны юсюнден спортчуларыбызгъа дайым айтабыз.

Уяналаны Азрет кеси да профессионал халда ауур атлетика бла кюрешгенди, тренерлери уа Вячеслав Савельев бла Лев Кодзоков болгъандыла. Агромелиоративный институтха окъуугъа киргенинде уа Нальчикде Уяналаны Владимирде жарау этгенди. Спортну устасына нормативни толтургъанындан сора, аскерде къуллукъ этерге кетгенди. Ауур атлетикада спортчуну саулугъуна чып тюшмей хазна къалмайды, аркъасын ачытханындан сора профессионал спортну къойгъанды, алай жарауну уа бардыргъанлай, пауэрлифтинг бла кюрешеди, алгъаракълада Москвада ветеран спортчуланы араларында эришиуде хорлагъанды.