Элде уруннганланы пенсиялары кёбейтиледи

Быйыл сентябрьде кючюне бир ненча федерал закон киреди, ала  къыралны инсанларыны асламыны сейирлери бла байламлыдыла дерге боллукъду.

Водительлеге жангычылыкъла

1 сентябрьден жолда аварияны юсюнден шартланы европротокол бла   «Госуслуги» порталны юсю бла жарашдырыргъа боллукъду. Алай   жолда жарсыулу болумгъа тюшгенлени электрон къол ызлары эмда телефонларында «Помощник ОСАГО» приложениялары болургъа керекдиле.

Бу жангычылыкъ инспекторланы чакъырмай, аварияны юсюнден шартланы 15 минутну ичинде хазырларгъа онг береди. Алай бла уа заман аз къоратылып, жолда башха машиналагъа чырмау этиллик тюйюлдю.   

Энтта бир жангычылыкъ – ОСАГО полиссиз жюрюгенлеге жууаплылыкъ къатыланады. Аны юйде унутханнга, болжалы бошалгъаннга неда ахырда жарашдырмай къойгъаннга 500-800 сом тёлерге тюшерикди. Алгъа тазир кюннге бир кере салынырыкъды, ызы бла уа инспекторла страховкасыз водительни   хар тохтатхан кезиуде жазарыкъдыла аны.

Дагъыда техника тинтиуледен ётмеген машинагъа тазир да кёбейгенди – 2 минг сомгъа дери. Аллай машиналаны уа камераланы болушлугъу бла ачыкъларгъа онг боллукъду. 

Пенсиягъа къошуллукъду

Кюз артында пенсиячыланы бир-бир къауумуна тёлеулени ёлчеми кёбейтилликди. Биринчиден, ишлегенлеге. Къошакъ ахча пенсиячы 2018 жылда этген страховой тёлеулени ёлчемине кёре саналлыкъды.   

Экинчиден, эл мюлкде бек аздан 30 жыл уруннганланы пенсиялары 25 процентге ёсерикди. Сёзге, бюгюнлюкде тёлеуле 5334,1 сомгъа жетедиле,    «эл мюлк» къошакъ  1333,5 сом тенгли боллукъду  (1-чи эм 2-чи къауумланы сакъатларына, жыл санына кёре пенсиягъа чыкъгъанлагъа). 3-чю къауумну сакъатларына 666,7 сом къошуллукъду.

Судьяны болушлукъчусуну статусу белгиленеди

Сюдню жыйылыуларында жаланда къагъыт протоколла жарашдырылгъан эселе, энди уа, жангы федерал законлагъа тийишлиликде, аны баргъаны аудиогъа да жазыллыкъды. Бу ишге  судьяны болушлукъчусу жууаплыды. Процессуал законлагъа кийирилген тюрлениуле уа аны праволу статусун эм борчларын шарт тохташдырады. Алай бла судьяны болушлукъчусу    сюдню оноуларын хазырларгъа, протоколну бардырыргъа, процессге къатышханла барысы да келгенлерин бла къалгъанларны сюзерге да борчлуду. Алай сюдге къатышханла анга бюсюремеселе,  башхагъа алышырларын излерге  эркиндиле. 

Нотариусну элни башчысы алышырыкъды

Нотариус болмагъан элледе аны полномочияларын жер-жерли администрацияланы башчылары толтурургъа боллукъдула. Алай ала жаланда ол элде эсепде тургъан инсанны жумушларын бардырыргъа эркиндиле. Администрацияны таматасы осуйлукъ, жеринден  тепдирилмеген ырысхыны сатыу-алыу бла байламлы документлени къабыл кёрюрге эркин тюйюлдю.

15 сентябрьден иесини аты жашырылгъан банк карталаны ишлерини низамлары да тюрлендириликди. Энди кюннге аладан жаланда 5 минг сомну, айгъа уа 40 минг сомну алыргъа боллукъду. Аллай картаны иеси атын ачыкъларгъа сюйсе, банкга паспортун неда СНИЛС-ни кёргюзтюрге керекди. 

16 сентябрьден а кадастр ишлени  жорукъларына тюрлениуле кючлерине кирликдиле. Энди инженерле жер бёлюмню чеклерин жеринде сюзерикдиле,   кемчиликле, тюрлениуле бар эселе, аланы къырал реестрге кийирликдиле. 

27 сентябрьден квадракоптерлени   (пилотсуз учуучу затланы)  Росавиацияда борчлу халда эсепге салыргъа керекди. Аны иесине аппаратны сатып алгъандан сора он кюн бериледи. Былайда сёз ауурлукълары 0,25-дан 30 килограммгъа дери жетген аппаратланы юслеринден барады. 

 

Тикаланы Фатима хазырлагъанды.
Поделиться: