Маданият

Бизни миллетде жазыучула, назмучула, суратчыла, артистле да асламдыла. Алай профессионал даражада сурат алдыргъан адамларыбыз а алай кёп тюйюлдюле. Башхача айтханда, аланы бармакъларыбызда санаргъа окъуна боллукъбуз. Аладан бири Шахмырзаланы Алексейди. Бу кюнледе анга 85 жыл толлукъ эди. Жарсыугъа, ол да халкъыбызны ковид ауушдургъан фахмулу адамларыны тизмесин толтургъанды. Мен оюм этгенден, ала халкъыбызны къайтарылмазлыкъ байлыгъыдыла.

Алгъын эки жаш адам бир бирлерин сюйюп, жашау къураргъа тебиреселе, алагъа къажау халкъда жюрюген бир-бир тёреле, адетле неда къарангылыкъ, жахиллик уллу чырмау болуп сюелгенди. Болсада бир-бирде, сен излегеннге чюйре тюшсе да, халкъда жюрюген адетни тутаргъа керек эди. Алайсыз намыс-сый сакъланмагъанды. Бизде уа анга энчи эс бурулгъанды.

Жылдан-жылгъа кёп ахшы адамлары бла ёхтемленеди бизни уллу къыралыбыз Россей. Аладан бири Михаил Васильевич Ломоносовду - биринчи орус алим, физик, химик, астроном, естествоиспытатель, философ, литератор, тарыхчы, художник…

Къабарты-Малкъарны Курортла эм туризм министерствосундан билдиргенлерине кёре, «Последний богатырь: Наследие» деген фильмни кёп кесеги бизде – Бахсан ауузунда «Къызны чач эшмелери» чучхурну, Акъ топуракъ ауушда, Комсомольский кёлню тийресинде бла Чегетде алыннганды. Жомакъны биринчи кадрларындан окъуна жерибизни ариу табийгъатын башха жанындан кёребиз. 

Бизде, тыш къыраллада да не тюрлю азыкъдан сора кёпле чай ичмей къоймайдыла. Ичерге хычыуун болгъандан сора да, аны  саулукъгъа да хайыры барды. Кёп къыраллада аны ичиуде миллет энчиликлени кёргюзтген тюрлю-тюрлю жорукъла да жюрюйдюле.

Ахыры. Аллы 19 октябрьде басмаланады.

Миллет Орта Азиядан журтуна къайтханында, Семен улуну жырчы болгъаны, къыралгъа махтау этген жырлары унутуладыла. Къуллукъчула къартлыкъ жашауун кюнсюз этедиле. Ол кюнледе жырчы баш салгъан жерлени бири, ана жууугъу Сюйюнчланы Азаматны, жазыучуну, юйю, Алийланы Баблашны жашы Умарны, ректорну, кабинети болгъанды.

Бу швециялы жомакъны Текуланы Жамал кёчюргенди. Ол хар миллетде да тюбеучю къылыкъны юсюнден хапарлайды.

Жыр искусствону да билген, агъачны тилин да ангылагъан адам барды бизни республикада. Мокъаланы Аллахбердини жашы Владимир, эртте ёмюрледеча, искусствону хар тюрлюсюне устады. Россейни халкъ устасы, суратчы, музыкант, поэт, ол жюзден артыкъ халкъла аралы, битеуроссей эм республикалы кёрмючлеге къатышханды. Устаны ишлери Россейни музейлеринде эм тыш къыраллада белгили адамланы коллекцияларында бардыла. Владимирни жыргъа фахмусуна да халкъ бийик багъа береди.

Жырчы Сымайылны жашау жолу, белгилисича, сыйдамладан болмагъанды, къадар аны сынар ючюн къоймагъанды. Алай илхамлы инсанны жашау къыйынлыкъла сындырамыдыла, билмейме, алай Семен улуну уа не къыяма кюнледе да чыгъармачылыкъ отун ёчюлтмегенлей элтирге кюч-къарыуу болгъанды, насыпха.

Интернетни хайыры бла Москвада, башха уллу шахарлада   бардырылгъан концертледе тамаша ёню бла кёплени сейирсиндирген,  кесин  сюйдюрген  жырчы, актриса Алла Бойченкону кёпле таныйдыла.