Саулукъ

Къартлыкъ кёплени жюреклерин къыйнайды. Ариулукъ да жокъ, аны бла бирге акъыл да таркъая  барады. Ёмюрлюк  жашлыкъны жашырынлыгъын табаргъа адам улу хар заманда да итиннгенди. Кёп ёмюрлени ичинде алхимикле бла врачла дуния бла бир рецептлени айтхандыла: сарымсах, къызыл чагъыр, къанны алышындырыу, мыйыдан гипофизни кетериу дегенча мадарланы.

 Абаданлыкъда адам  бир кечени окъуна жукъусуз къалса, къан басымы  мардадан  башха болуп, къыйналабыз. Хау, биз башыбыз акъ болгъанда да, мыйыбыз жаш заманыбыздача ишлесе сюебиз. Алай алимле белгиленнге  кёре, адамны мыйысы, алгъын айтылып тургъаныча, 60 жылдан угъай, 45 жылдан сора тюрленип башлайды. Аны юсюнден биз  психиатр, профессор Теммоланы Лейлягъа  бир талай соруу бергенбиз.

Къышны сууугъу кетсе, кёпле тамакълары аурумазлыкъ сунадыла. Асламыбыз ангинадан  жаланда жауунла кёп жаугъан, желле ургъан, шулпулу кезиуледе,  жамауат транспортда чючгюрюучюле бла бирге айланнганда, сууукъ апчытхан  коллегаларыбыз бла бир отоуда  ишлегенде аурурукъбуз, деп алай ангылайбыз. Тюзмюдю ол? Аны юсюнден Нальчик шахарны биринчи номерли поликлиникасыны врачы Гыжгыланы Разият бла ушакъ этгенбиз.

Бусагъатда диетала тутабыз деп, чексиз арыкъ болуп, ишден, окъуудан кетип, клиникалада багъылгъан адамла бардыла. Хау, биз субай болабыз деп кюрешгенибизде  саулугъубузну бузаргъа боллукъбуз деген акъыл эсибизге келмейди. Ашны къалай къураргъа керекди? Ааны юсюнден  диетолог Байсыланы Мурат бла ушакъ этгенбиз.

Эр, тиши болгъаны билинмеген, юч тёбен жаягъы болгъан жан - медицина пиявкады (малкъарлыла алагъа къан ичиучю алат къурт дейдиле. (Ред.) Ауругъанлагъа ала бла багъыу кенгден-кенг эм терк жайыла барады.

Кёп болмай «Севкаврентген-Д» биригиуню келечилери,   Къабарты-Малкъар къырал университетни  аспиранты  Ахра Гогия бла физикадан  бла математикадан  институтну  студенти Кантемир Фиров Екатеринбургда  «Здравоохранение Урала 2023» деген медицина оборудованияны  тёртюнчю халкъла аралы кёрмючюне къатышхандыла.  

Не аз да сууукъ болгъанлай, ёпкеле ауруп нек къаладыла? Солуу  тамырланы  неден  да  бек ачытхан  не зат  болгъанын  эм хауа бла ёпкелени араларында не байламлыкъ болгъаныны юсюнден Огъары Малкъарны больницасыны баш врачы Чаналаны Аслижан бла ушакъ этгенбиз.

Арт жыллада ташлары бла байламлы операцияла этгенлени саны ёсюп барады. Бу жарсыуну юсюнден онколог-уролог, медицина илмуланы кандидаты  Улбашланы Азамат бла ушакъ этгенбиз.

Бауурну циррозу къыйын аурууладан бириди. Медицина литературада аны юсюнден багъылмагъан, тохтамай айный баргъан эм д.а.к. оюмланы окъуйбуз. Бир сёз бла айтханда, къууандырырча зат жокъду. Бу жарсыуну юсюнден материалны, окъуучуларыбыз бу жаны бла сакълыкъны тас этмесинле деген умут бла, ара газетлеге материаллагъа кёре жарашдыргъанбыз.

Кёп болмай КъМР-ни саулукъ сакълау министри Рустам Калибатов Нальчикде коллегалары бла бирге  Къашхатауда Черек районну ара больницасыны поликлиникасында приём бардыргъанды. Ол кюн  89 адам специалистге къаратыргъа онг тапхандыла.