Календарь событий

09 апреля 2021

Ауузну заманындан алгъа ачханны азабы

Мухаммад файгъамбарны, Аллахны саламы анга болсун, сахабасы Абу Умам аль-Бахили былай билдиргенди: «Мухаммад (АСБ) былай айтханын эшитгенме: «Бир жол тюшюмде экеулен келип, инбашларымдан тутуп, адам чыгъалмазлыкъ тик къаяны къатына келтирип, ёрле, дегендиле. Мен ары чыгъаллыкъ тюйюлме, деп жууаплайма. Ала уа, биз санга женгиллетирбиз, дейдиле. Алай бла ёрлеп башлайма. Тёппеге жетгенимде, ачы тауушла эшитеме. «Кимледиле ол къычыргъанла?»,-деп сорама. «Ала отда кюйгенледиле»,-деп жууаплагъандыла эмда мени ары ашыргъандыла.

От ёчюлтюучюледе къонакъда

Ачыкъ эшиклени кюнюнде Майский шахарны мектеплерини окъуучулары алтынчы номерли от ёчюлтюу-къутхарыу службада болгъандыла.

Маданият юйге тынгылы ремонт этиледи

Бу кюнледе  «Маданият» миллет проектге кёре  Огъары Малкъарда той-оюн бардырылыучу мекямгъа  тынгылы ремонт этип башлагъандыла. Эсге сала айтсакъ, мекям 1964 жылда сюелтилиннгенди.  Онбеш жылны ичинде анга арталлыда къаралмагъаны себепли  тозурап осалына кетгенди.  Тынгылы ремонт  къайсы заманлада  этилгенин а айтыргъа  окъуна къыйынды.  

Аламны тинтиу адам улугъа къаллай хайыр келтиреди?

12 апрель – Авиацияны бла космонавтиканы халкъла аралы кюню

1969 жылда америкалы астронавтла Айгъа чыкъгъанларындан сора 21 ёмюрде аламгъа туристле хар кюн учарыкъларына,   ол угъай, Кюн системаны башха планеталарына  жетериклерине  ийнаннгандыла. Алай алыкъа бу муратла толмагъандыла. Аны бла бирге уа космосну тинтиу   неге керекди деген сорууну бергенле да кёпден-кёп болуп барадыла.

Тютюн ичмей болалмай эсегиз, бу эсгертиулеге эс буругъуз

Роспотребнадзорну Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясы  билдиргеннге кёре, адамны саулугъуна заран тюшюрген болмаса, бир тюрлю хайыр бермеген затладан бири тютюн болгъаныны юсюнден айтылыр, жазылыр ючюн да къалмайды. Аны кертилигин ёз чархларында сынагъанла кёпдюле. Алай эсе да, жарсыугъа, тютюнсюз болалмагъанла да аз тюйюлдюле. Бизни бу эсгертиуюбюзню баш мураты аллай адамлагъа тюз сайлау этерге болушууду.

Кесинги сакълай билиу – кёп заранладан къутулуу

Гипертония бек къоркъуулу ауруу болгъанын барыбыз да билебиз. Къанны басымы 140/90 белгилеге жетсе, адамны кесини саулугъуна эс бурургъа кереклиси туурады. Кардиологияны Америкада ассоциациясыны тинтиулери ачыкълагъанларына кёре, гипертониягъа къажау багъыу бардырылса, инфаркт миокарда бла байламлы къыйын аурууланы 47 процентге азайтыргъа онг барды!

Мындан ары да алып, окъуп турурча

Жазылыу – 2021

 

Багъалы шуёхла!

Сиз бир  тюрлю сылтаула бла шёндюгю жылны экинчи  кварталына «Заманнга» жазылалмай къалгъан эсегиз,  халны тюзетирге амал барды.  20  апрельге  дери сиз бу къыйматлы  жумушну, почтагъа барып, неда  корреспонденцияланы адреслеге  ташыучу адамны  болушлугъу бла,  тындырсагъыз,  ана тилибизде чыкъгъан  газетни  майдан алып , окъуп турлукъсуз.

Жазылыуну эки  айгъа багъасы – 243 сом 22 капек.

Туугъан от жагъаларыны бла Ата журтларыны бирликлерин терен ангылау аланы поэзияларыны баш шартлары болгъанды

 Бизни заманыбызда миллет поэзиягъа Къулийланы Къайсын бла Расул Гамзатов кеслерини энчи суратлау шауданларын къошхандыла. Аланы жазгъанлары жашау турмушха, адеп-къылыкъ тёрелеге аталгъан затла бла философия оюмну теренлиги бла, лириканы кёп тюрлюлюгю бла айырмалыдыла. Аны бла бирге, къысхасы, ала тау халкъланы акъыл-эс хазналарын айнытыугъа, кеси кеслерин ангылай билиулерине, сёзсюз, уллу себеп болгъандыла. Кенгирек тутуп, башхача айтсакъ, бар миллетлеге да жангычылыкъ эди экисини поэзиялары. Ол эки деменгили шайырны юсюнден философия илмуланы доктору, профессор Эфендиланы Салих кеси заманында сейир материал жазгъанды. Аны хазырлап бюгюннгю номерибизде басмалайбыз.

Жангы юй алгъанда алданмазгъа сакъ болугъуз

Юйню, фатарны сатыу-алыу бла байламлы ишле бла, баям, кёплеге кюреширге тюшеди. Алай былайда  алданмаз  ючюн, эссизлик этерге жарамайды. Юридический жаны бла не этерге кереклисини юсюнден бизни бла ушагъында адамланы эркинликлерин къоруулау бла кюрешген «Правовая защита» регион организацияны юристи Бекхан Ужахов айтханды. Алай бла фатар алгъанда агентстволаны, нотариусланы эм юристлени болушлукълары бла хайырланыргъа боллукъду. Аланы хар бирин да энчи тинтейик.

Агентствола: неге эс бурургъа керекди?

Спортчу къарыу алгъанындан тышында, билимли, адежли да болургъа тийишлиди

Бабугентден Герийланы Руслан, спорт бла гитчелигинден кюреше, каратеде, бютюнда уа къол бла тюйюшюуде жетишимлери бла белгилиди. Республика, округ, къырал даражалы эришиуледе ол хорлагъанланы къауумуна дайым киргенлей тургъанды. Сермешлерин болжалдан алгъа хорлам бла аз кере бошамагъанды. Бийик усталыгъы, хорламгъа итиниулюгю жетишимлеге да келтиргенди – анга Россейни спортуну устасы деген ат берилгенди.  Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.

Алахха табыныуну, аман къылыкъларыбыздан тазаланыуну, гюняхладан къутулууну кезиую

Хар муслийманнга да багъалы Рамазан ай жууукълаша келеди. Ал тергеулеге кёре, быйыл ол апрельни 13 кюнюне  тюшерикди.  Болсада КъМР-ни Муслийманларыны дин управлениясы, раис-иймамланы жыйылыуун бардырып, айны болумуна къарап, бу сыйлы кюнню энтта шарт тохташдырлыкъдыла.

Къутургъан ауруудан сакъланыу мадарланы сансыз этиу игиликге келтирмез

Бизни республикада маллада, жаныуарлада да къутургъан ауруу бла байламлы болум артыкъда  бек уллу сакълыкъ излейди, деп эсгергендиле Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда управлениясында. Ведомствону специалистлери айтханларына кёре, ол бек къоркъуулу, адамны, жаныуарланы да ёлюмге келтирирге боллукъ ауруугъа саналады. Быйыл ал юч айны ичинде жаныуарла къабып, медицина учреждениялагъа болушлукъ излеп 340 адам келгенди.

Саулукъну бузмай, арыкъ болургъа онг бармыды?

Терк арыкъ болуу саулукъну бузаргъа боллукъмуду? Энчи диетолог керекмиди ариулукъгъа жолда? Бу эм башха соруулагъа  Къашхатау элде поликлиниканы врачы Жилкибайланы Зоя жууапла бергенди.

- Журналлада, Интернетде диетологла жазгъаннга кёре, ингирде ашамай, тёзерге керекди. Сагъат алтыдан сора, не конфет, не ундан  татлы затланы, не тынгылы ашланы къатларына окъуна бармагъыз, дейдиле. Алай таулулада ингир аш тёрелиди. Сизни оюмугъуз а къалайды?

СУУ ЖАГЪАДА

Хапар

Сабийлигими жарыкъ, къайгъысыз, иги къууумлу жоллары бла келсем, ала мени акъ ташлы суу жагъагъа келтиредиле. Энди ол, юзмези кетип, ташы къалгъан, тозурап тургъан суу боюну танырмы мени?

– Жагъаларынг кенгергендиле, – дейме черекге, аны жукъаргъанына жарсый.

– Да, сылтау азмыды? – ауазын жумушата, черек жагъа ташланы жумушакъ сылайды.

«Сыйындырала болмаз анча минг жылланы жаугъан жауунланы къарланы, бузланы…» – дейме ичимден. Мени сагъышымы ангылагъанча, черек андан ары санайды:

Ала къадарлары тынчладан тюйюл эдиле…

Кёп жыл мындан алда 9-чу Майда тюшген эдиле бу адамла суратха. Ала бары да  Акъ-Суу элдендиле. Хорламны  сыйлы кюнюн белгилерге жыйылгъандыла бери. Араларында урушха къатышханла да бар.  Жангыз биринден къалгъанла дунияларын алышхандыла. Къысха хапарыбызда аланы эсгерейик.