Календарь событий

Быйыл мартда КъМАССР-ни халкъ поэти, республиканы мектеплерини сыйлы устазы, этнограф эмда фольклорчу Шахмырзаланы Османны жашы Саид туугъанлы 135 жыл толады.

Немисли алимле къозланы бизни ракдан къорууларча кючлери болгъанын ачыкълагъандыла. Бу аурууну чыкъмазлыгъына себеплик этген кёп башха продуктла да бардыла. Аны юсюнден «Аргументы и факты» газетде сейир материал басмаланнганды. Биз да окъуучуларыбызны аны бла шагъырейлендирирге излегенбиз.

Страусла дунияны башында бек уллу къанатлылагъа саналадыла. Къанатлыла эселе да, асыры ауурдан, учалмайдыла. Кеслери да тёрт тукъумгъа юлешинедиле. Бек уллулары африкалы страусладыла.

Жюрек аурууланы саны битеу дунияда да ёсе барады, аладан ёлгенлени саны 30 процентден атлайды. Алай аладан сакъланыргъа, болмаса да, къозгъалыуларын азайтыргъа уа амалла бардыла.

Жыл сайын мартны ючюнчю ыйыкъ кюнюнде Россейде халкъны бытовой жумушларын жалчытхан эмда жашау журт-коммунал мюлкде уруннган ишчилени кюню белгиленеди.

Бытовой жумушланы берген сфераны айнытыу бла байламлы биринчи бегимлени Совет правительство 1917-1921 жыллада къабыл этгенди. Ол кезиуден башлап, тийишли система тири айнып башлагъанды. Бытовой жумушла деп  биз  жашауну игирек, женгилирек  этген службаланы ишине айтабыз.

Къырал автоинспекторла «Кавказ» федерал трассада жол-транспорт болумну сылтауларын тинтедиле.  7 мартда эрттенликде 5 сагъатда «Кавказ» федерал трассада (Пятигорск шахарны жаны бла) юч машина къагъышхандыла – «Тойота-Камри», «ГАЗ-2818» эмда «Хёндай-Солярис».

Тойотаны 34-жыллыкъ водители, Пятигорскдан Владикавказгъа бара болгъанды. Ал шартлагъа кёре, ол машиналаны араларында сакъланыргъа керекли кенгликни бузуп, Газельни арт жанындан ургъанды. Алайда ата журтлу машина сол жанына аугъанды,  «Хёндай-Солярис» келип, анга урулгъанды. Юч машина да от къабынып, кюйгендиле.

Къырал автоинспекторла жол-транспорт болумланы профилактикасы жаны бла бардыргъан мадарланы хайырындан ауур аварияланы саны азайгъанын белгилерчады.

Жылны аллындан бери озгъан эки  айны ичинде кеф  водительлени хатасындан бир авария да болмагъанды, аллына келген машинаны жолуна  чыкъгъанлары бла байламлы  ДТП-ла уа  50 процентге къысхаргъандыла. Аны бла  бирге жол-транспорт болумлада жоюлгъанла бла жаралы болгъанла 40 процентге азайгъандыла, деп билдиргендиле бизге УГИБДД-дан.

Огъары Чегемде Къайсынны ата юйюне баргъанла, алайдагъы ариу табийгъатха къарайдыла, сейир-тамашагъа къаладыла. Мекямны кюнчыгъыш жанында уа тик къая сюеледи. Аны тёппесинде уа, адамла келтирип салгъанча, бир къауум уллу таш  барды.

Ала къаягъа жалгъан болгъанлары узакъдан окъуна билинип турады. Инбашынгы  салып, бир тюртгенинглей, тёнгереп кетерикге окъуна ушайдыла. Кеслери да не заманладан бери тура болурла алайда?

Аны юсюнден быллай таурух жюрюйдю. Къаяны баш жаны уллу къулакъды. Аны тюп жанында уа бурун заманладан бери, адамла  юй–журт ишлеп, жашап тургъандыла.

1 мартда РФ-ни МВД-сыны эксперт-криминалист службасы къуралгъанды

Жашууланы Исмайылны жашы Хызыр жашаууну 41 жылын ич ишле органлагъа жоралагъанды. Ол окъуудан сора КъМР-де МВД-ны Эксперт-криминалистика бёлюмюне ишге келип, аны башчысына дери ёсгенди,   артыкъда уллу, халкъны чамландыргъан аманлыкъланы тинтгенди.  Атасындан ёксюз къалгъан, интернатда ёсген   жашха быллай бийиклеге жетген, сёзсюз, алай тынч болмагъанды.

Бийиклиги 10-30 сантиметрге жетген, сабагъы тюз ёрге ёсген кырдык маталлы битимди. Тамырлары жан-жанына жайыладыла. Алагъа жууукъ ёсген чапыракълары жумуртха формалыдыла.

Азыкъладан толу холодильникде къоркъур зат бармыды? Биз ары продуктланы кюн сайын тюкеннге барып турмазча жыябыз. Алай аны ичи сууукъ болгъанлыкъгъа, анда аслам микроб жайылыргъа боллугъун а хазна билмейбиз.  Ала къаллайладыла эмда адамгъа не тюрлю заран салыргъа боллукъдула. Аны юсюнден Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда референт арасында айтхандыла.

Бизни законодательствогъа тийишлиликде  мюлкню иеси  аны къалай сюйсе да хайырланыргъа эркинди. Ол законнга къажау иш болмасын ансы, сюйсе аны сатаргъа, биреуню атына кёчюрюрге, саугъагъа берирге, абериге алышындырыргъа да боллукъду. Аланы къайсысы этилсе да, жеринден тепдирилмеген мюлкню Бирикген къырал реестринде (ЕГРН) аны юсюнден белги салынады.

Хар жыл сайын 15 мартда Хайырланыучуланы эркинликлерин къоруулау Халкъла аралы кюн белгиленеди. АБШ-ны президенти Джон Кеннеди 1962 жылда бу кюнде сёлешиуюнде эм башына хайырланыучуланы  къоркъуусузлукъгъа, информациягъа, айырыугъа эмда айтханларын бирсилеге эшитдирирге затлагъа эркинликлери болгъанын белгилегенди. 

Жашау асыры къыстау баргъанданмы, кесибиз эринчекденми, кёп затха жетишмейбиз. Алай а бардыла дагъыда бизни къайгъы этдирген, артха къайтмазлыкъ затла: анстан айтылып къалгъан, артда сокъурандырып тургъан акъылсыз сёзлерибиз, ишлерибиз, бошуна хайырсыз, магъанасыз кетген заманыбыз – жашауубузну юзюгю, сора биз керек кюнде хайырланмагъан онгларыбыз.

Жазылыу - 2021
Хурметли жамауат!
Жазылыу кампания бошалса да, газетибизни  тиражы аз-аздан  ёсюп туруучуду. Алай болсада бу айны ал кюню уа бизни бютюнда бек къууандыргъанды. Не ючюн десегиз, биринчи мартдан «Заманны» окъуучуларыны санына 54 адам къошулгъанды.  
Хар биригизге да уллу ыразылыгъыбызны билдиребиз. Мындан ары да ана тилибизде чыкъгъан газетни тохтамай алып, окъуп турурсуз деп ышанабыз. Биз а сизни сакълауларыгъызны, умутларыгъызны сёзсюз толтурургъа кюреширикбиз.