Календарь событий

 Бу кюнледе Къабарты-Малкъарда  иги кесек къар жаугъаны себепли, Росавтодорну автомашина жоллагъа къарагъан  «Кавказ» управлениясы кече-кюн демей жоллада къоркъуусузлукъну жалчытырча  эм транспортха тыйгъыч болмазча   тийишли ишле бардырады.  Ол санда  жолланы   тазалайды эм бузламазча материалла  чачады.  

Къабарты-Малкъар бла Ставрополь крайны чегинде  «Кавказ» Р-217 федерал трассада кёпюрге  тынгылы ремонт этиле турады. Аны юсюнден Росавтодорну автомашина жоллагъа къарагъан «Кавказ» управлениясыны  пресс-службасындан билдиредиле.

Хулчаланы Абдулланы жашы Алим жыйырма жылгъа жууукъ Россейни Сауутланнган кючлеринде къуллукъ этип, къысха заманны ичинде лейтенантдан майор чыннга дери ёсгенди. Ол берген антына кертичилей къалгъаны, командование салгъан борчланы бет жарыкълы толтургъаны ючюн къырал саугъала бла да белгиленнгенди.

Кинотеатрланы экранларына Виталий Калоев сынагъан къыйынлыкъ мурдору болгъан «Последствия» деген драма алгъаракълада чыкъгъанды. Алай юй бийчеси, сабийлери да катастрофада жоюлгъан дюгерли архитектор фильмни, баш рольдагъы актёрну оюнун да жаратмагъанын айтхан эди. Аны юсюнден ол кезиуледе «Аргументы и факты» газетде жазылгъанды. Бу ажымлы иш бла байламлы шартла бюгюнлюкде да адамланы жюреклерин къозгъагъанлай турадыла. Аны юсюнден кёп даулашла болгъандыла.

  «Белим тутду, ёлеме», деген сёзлени кёп эшитирге тюшеди. Жаланда абаданла угъай, жашла да къыйналадыла. Аны сылтауу уа кёбюсюнде остеохондроз болады. Кеси кесибизге къалай болушаллыкъбыз? Аны юсюнден биз терапевт Холамханланы Халиматха бир талай соруу бергенбиз.    

Алгъаракълада жумуш чыгъып тау эллерибизден бирине барыргъа тюшеди. Эрттенликде вокзалгъа келип, автобусха минип, кетер заманыбызны сакълайма. Мени ызымдан кирген экеулен, жашаулу адамла, аллымда шинтиклеге олтурадыла. Тиширыу жол нёгерин алгъа жиберди да, ол олтургъандан сора тюрслеп къарап, аны къатына чёгеди.

     Россей УФСИН-ни КъМР-де бёлюмю бла республикада Муслийманланы дин управлениясы къол салгъан келишимге тийишлиликде бу кюнледе Дин управленияны председателини болушлукъчусу Анжела Амшукова 4-чю номерли тюзетиу колонияда олтургъанла бла тюбешгенди.  

Россейни  -  Сюд приставларыны федераль  службасыны   КъМР-де бёлюмюню къуллукъчусу Заур Пшеноков  приставларыны «Ход исполнительного производства» деген сервиси  Къырал жумушла тапдырыу  порталда  эм теркледен бириди.  Ол соруугъа жууапны 30 секунддан аз заманнга береди. Андан сора да,  бу сервисни    кёпле хайырланадыла. Бир сутканы ичинде анда  30 мингден аслам  адам  регистрация этеди.

Кёп болмай «Россети Северный Кавказ» компанияны бёлюмю «Каббалкэнерго» биригиуюню  таматасы Муртаз Каровну башчылыгъы бла   кенгеш болгъанды.  Анда былтыр тамамланнган  жумушланы эсеплегендиле эм быйылгъа салыннган борчла да сюзюлгендиле, деп билдиредиле  энергокюч  организацияны пресс-службасындан.

Адам жаратылгъандан бери да къушланы бир-бир тюрлюлери анга къуллукъ этип келедиле. Кеслери да (бала заманларында къолгъа тюшселе) иесине терк юйренедиле. Андан сора да, къудуретде тазалыкъны тутууда бек уллу магъаналары болгъан къанатлыладыла. Сёз ючюн, мыллыкчы къушла жугъуучу аурууладан ауруп неда башха сылтау бла ёлюп къалгъан, алай бла аурууну жайылыууна себеплик этерик мыллыкланы ашайдыла. Аны ючюн айтадыла ол къушлагъа табийгъатны санитарлары деп.

 Кёп сабийле садха неда школгъа жюрюп башлагъанлай, ауруп тебирейдиле, алагъа асламысында кесекле тиедиле, жётел этедиле. Гитчеге быллай кезиуде терк эм тюз медицина болушлукъ этилмесе, ауруу ёпкелеге, бронхалагъа ётеди, бютюн къыйын багъылады. Бизни бюгюннгю ушакъ нёгерибиз Мурзаланы Суфиянны къызы Зулихады. Ол, Къабарты-Малкъар къырал университетни медицина факультетин бошап, Москвада И.М. Сеченов атлы Биринчи медицина университетни мурдорунда сабий клиника больницада сабий пульмонология жаны бла билим алгъанды, симуляция юйретиу арада болгъанды, сабийлени солуу органланы аурууларыны юсюнден бардырылгъан конференциягъа къатышханды.

Бусагъат жаз башында, адамны иммунитети къарыусузуракъ болуп, витаминле жетишмей, кесекле жайылыргъа боллукъдула. Аллай кезиуледе кёпле антибиотиклени мардасыз  хайырланып башлайдыла, ол угъай, сабийлеге да врач бла кенгешмей бередиле. Гитчелени аллай кючлю дарманла бла багъыу алада аллергияны къозгъаргъа боллукъду - быллай эсеплеге запад алимле келгендиле.

Малкъар адабиятха озгъан ёмюрню 60-чы жылларында келген тёлюню арасында Шауаланы Хасан энчи жерни алады. Биринчи жазыучуларыбызгъа къыйын эди. Алай аланы бетлерин жангы жашауну жарыгъы жарытханды, ала аны юсюнден жазгъандыла. Экинчи тёлю, Азияны къумларына тёгюлюп, эки тилли болуп ёсгендиле. Ол себепден алагъа бютюнда къыйын болгъанды.

Хасанны заманында школда окъургъа онгу болмагъанды. Ёксюзлюк сынагъан жаш эгешчиклерин, къарындашын жунчутмаз ючюн, алагъа аналыкъ этген аталарыны эгечи Аминатны да жюгюн женгилирек этер умутда, мал кютюп, жер сюрюп айланнганды.

Кёп болмай Грозный шахарда басмадан чыкъгъан «Академик живописи Пётр Захаров - Чеченец. Библиографический указатель» деген китап Къабарты-Малкъарны Миллет библиотекасына саугъагъа берилгенди. Аны Моххамед–Эмин Саид-Эминович Ибриев жарашдыргъанды.

Бюгюнлюкде жашларыбыз бла къызларыбыз республикабызда, андан тышында да вузларыбызда окъуй, жетишимли бола, кеслерини, миллетлерини атларын да махтау  бла айтдыра келгенлери барыбызны да къууандырады, не  букъдурлугъу барды, ёхтемлендирген да этеди. Бусагъатда ёсюп келгенле жашау алагъа берген  онгланы хайырлана билгенлери да кёллендиреди. Нек дегенде къайсы халкъны да тамблагъы кюню, ышанмакълыгъы да – ол аны бюгюннгю жаш тёлюсюдю.

«Заман» газетни баш редакторуну орунбасары Аппайланы Музафар бир къауум битимни тауча атларын эм аланы саулукъгъа хайырлылыкъларын ана тилибизге кёчюрген ишин андан ары басмалайбыз.