Календарь событий

Баргъаны. Аллы  20 январьда басмаланнганды.

Ханифа Меликованы - Абайланы тауушлукъ къызларыны жамауат-политика эм культура ишини юсюнден тынгылы айтыргъа сюеме. Азербайджанны жарыкъландырыуда аны от жюрекли тиширыугъа санагъандыла. Бакуда мен Ханифа Меликова окъутхан кёпле бла танышханма. 

Бизни Шохай деп бир шагъырейибиз барды. Бизни десем да, аны кёпле таныйдыла. Алай аны керти сырын, къылыгъын а хазна адам билмейди. Ол сёзюнде турмагъан, экибетлиди. Мен сизни аны бла шагъырей этейим.

Халкъны тамблагъы кюню, аны кёз жарыгъы жаш тёлюдю. Насыпха, бизни жаш адамларыбыз маданиятда, спортда, саулукъ сакълауда, социальный ишде, башха сфералада да атларын иги бла айтдыра келедиле. 

Юйюрде битеу сабийлени да журт бла жалчытыу тынч жумуш тюйюлдю. Ата – ана сау къадарда бу сеники, бу уа аныкъы деп оноуну шарт этерге керек болур, баям. Артда   сюдлеге жюрюп, бир бирден  тил тутуп турмазча. Тыш къыраллада  бир уллу юйде эки къарындаш жашай эсе, хар бирини  эшиги, аш эм башха отоулары, ахчалары – бохчалары энчиди. Бизде уа хар зат къатыш, арада уа жаланда гурушхалыкъ.

Халкъда «моржла» деген адамла не хыйсапдан жууунадыла сууукъ сууда? Ол кимге хайырлы, кимге уа хаталы болургъа боллукъду? Аны юсюнден бу багъыу амал бла хайырланнган,  бийик медицина билими болгъан Николай Петров бла ушакъ этгенбиз.

Озгъан ёмюрню 70-80-чы жылларында малкъар проза иги да алгъа атлагъанын, аны темалары, суратлау мадарлары да кенгере баргъанын эслеген къыйын тюйюлдю. Уллу Ата журт уруш бошалып, кёчгюнчюлюк азабы да артда къалып, малкъар халкъ туугъан жерине къайтып, жангыдан тириле башлагъанда, малкъар жазыучула, художникле, композиторла да уллу жетишимле болдургъанлары баямды. Аланы кёллендирир ахшылыкъла кёп эдиле: малкъарлыла кёп жылланы тансыкъ болуп тургъан тау эллени къуршалагъан таула, элни ичи бла жырлап баргъан черекле, кече сайын айны тебиретген шауданла, ишлене тургъан жангы журтла...

Къуу, юзмезли тюзле бир кишини да къууандырлыкъ тюйюлдюле, кёлюн да кётюрлюк тюйюлдюле. Тереги, чырпысы болмагъан, кюн кюйдюрген, желле къурутхан ачы кырдыклы сары тюзледе жашау этерге бек къыйынды. Болсада аллай тюзледе да жашау этерге юйреннген адамла бардыла: ала малчыла эм уучуладыла. Череги, кёлю аз болгъан, жаз башында бла кюз артында болмаса жерге мылы тюшмеген бу саргъыл тюзледе да кёп тюрлю жаныуарла, кьанатлыла, жилянла, кеселкеле, гылыула бла чычханла, башха кемириучю жаныуарчыкъла, алагъа аш болгъан къурт-къумурсхала аздыла

Экинчи кесеги.

Бий-Мырза, Салал айтхан ырандан къутулуп, ол бекленип тургъан жерге къарагъанды. Алайдан огъарыда экеу олтуруп солурча бир тырхыкны эслегенди. Салал  тургъан жерге ётерге уа онг жокъ. Кёнделени эки къулач, бийиклиги тёрт къулач болгъан сыйдам бетден Салалны къалай ётгени сейир эди.

Кёп болмай Россейни Эл мюлк министрини биринчи орунбасары  Джамбулат Хатуов бардырып видеоконференция халда кенгеш  болгъанды. Анда коронавирус жайылыргъа къоркъуулу   кезиуде  агропромышленный  комплекс предприятиялада уруннганла  жууукъ заманда  вакцинацияны ётерча анга  сюзюлгендиле.   

Улбашланы Лейля Нальчикде энчиленнген Сабий юйню жашагъан жерлерине барып (выездной) сабийлеге паллиатив болушлукъну тапдыргъан службасыны башчысыды, врачы-педиатрыды. Алыкъа жаш специалист эсе да, ол медицинада эндиге дери республикабызда угъай, къыралыбызда окъуна бюгюнлюкде аз-аздан белгили бола баргъан ызны (паллиатив службаны) бизде да къуралырына, къыйналып тургъан къызчыкъла-жашчыкъла, аланы юйюрлери да эс табарларына къайгъыргъанладан бириди. Биз аны бла ишини юсюнден ушакъ этгенбиз.

Белгилисича, арт заманда Къабарты-Малкъарда хауле итле аслам жайылгъанларыны хатасындан  социал сетьледе  жамауатдан терк-терк тарыгъыула эшитирге тюшеди.  Бютюнда ата–аналаны   аланы окъуу учрежденияланы, сатыу-алыу точкаланы  къатларында эм башха  халкъ кёп жыйылгъан  жерледе   басыннганлары жарсытады.  Кёп болмай а Нальчикде жашагъан тиширыуну итле таларгъа къойгъанлары  да  жазылгъанды. 

Халны тюзетирге амал барды

Хурметли жамауат!
Озгъан жыл, белгилисича, бек къыйын, палахлы эди. Аны ахыр айлары - бютюнда. Коронавирус бла байламлы ауруу кёп къаугъа, жарсыу келтиргенди. Карантин, къоркъуусузлукъну жалчытыр ючюн тутхан мадарла адамланы, кертиси, эшикге чыгъар онгларын окъуна жокъгъа чыгъаргъандыла. Почтачыла да нек эсе да жазылыу ишни декабрьде терк окъуна тыйып къойгъандыла.

20 январьда Кърым Республиканы автономиясы къуралгъанды 

1991 жылда 20 январьда халкъ референдумдан сора кърымчыланы асламы автономиялары къайтарылыр жанлы къол кётюрген эдиле.  Ол кезиуде ала Украинаны къауумунда болгъандыла.

 Муслийманлагъа  байрым кюн энчи болгъанын барыбыз да билебиз. Алай ыйыкъны ичинде ол нек сайланнганды? Башхаладан айырмалы эсе, аны къалай ётдюрюрге тийишлиди?  Бу соруугъа жууапны «Ислам в Евразии» газетни баш редактору - белгили ислам университет «Аль-Азхарны» бошагъан Аккайланы Хасим хажи береди: