Календарь событий

Таулуланы жашауларында эрттеден бери жюрюй келген кёп ахшы адет барды. Ол адетлени, тёрелени ёсе келген тёлюлеге юйретирге керекди. Юйретиуню баш жоругъу уа кёргюзтюудю. Ол себепден жаратылгъандыла миллет адетлени ачыкълагъан тепсеуле, жырла. «Озай» аллай тепсеуледен бириди. Аны юсюнден биз Къудайланы Мухтарны жазмаларында кёп сейир зат окъургъа боллукъбуз. Этнографны ишлеринде жыйылгъан бу къыйматла бла окъуучуларыбызны шагъырейлендириу тёребизни тутуп, бу жол «Озайны» юсюнден айтайыкъ.

«Культура» миллет проектни чеклеринде Эл-Тюбюнде Маданият юйде тынгылы жангыртыу ишле бардырылып башланнганлы талай заман болады. Шёндюледе ол эбине жете турады, деп билдиргендиле Чегем районну жер-жерли администрациясыны пресс-службасындан.

Къабарты-Малкъарны   школларына  жангы окъуу жылгъа хазырланыргъа  108,4 миллион сом бёлюннгенди, деп билдириледи информагентстволадан.

Бусагъатда кофе терекни бюртюклерин отда къыздырып, ууакъ этип хазырланнган ичерикни битеу дунияда биледиле, сюедиле. Кёпле аны жаратылгъан жерине Бразилияны неда башха къыралланы санап турадыла, ол алай тюйюлдю.Бизни буруннгу ата-бабаларыбыз  аны бек эрттеден бери жюрютгендиле, Кърым ханлыкъны заманындан башлап. Алимлени оюмларына кёре, Кърымда кофени юсюнден бек биринчи кере осман тарыхчы-хронист И. Печевни кърым хан Гази Герайны (1551-1607) «Кофе бла чагъыр» деген назмусуну юсюнден эсгериулернинде сагъынылады.

РФ-ни бла КъМР-ни Кинематографистлерини союзларыны келечиси, КъМР-ни Къырал саугъасыны лауреаты, КъМР-ни искусстволарыны сыйлы къуллукъчусу, къарачай-малкъар халкъны тарыхы, маданияты бла байламлы аслам фильмлени автору Атталаны Мухажирни жашы Анатолий алгъаракълада жашаудан кетгенди. Ол «Заман» газетни эрттеден шуёху болуп тургъанды, кёп затны кёрген адамча, сейир эсгериулерин  да басмалагъанды. Бюгюн аладан бири бла окъуучуларыбызны шагъырейлендиребиз.

Къабарты-Малкъарда «Къоркъуусуз эм качестволу автомобиль жолла» миллет проектни чеклеринде, районлада  республикалы магъаналы  жоллагъа тынгылы ремонт этилип бошала турады, деп билдириледи КъМР-ни Транспорт эмда жол мюлк министерствосуну  пресс-службасындан.

Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъарда къурулуш бёлюм экономиканы жетишимли  секторларындан бириди. Былтыр бу заман бла тенглешдиргенде ол 11 процентге ёсгенди, деп билдириледи Кавказстатдан.

ХХ ёмюрню бек айтхылыкъ жазыучуларындан бири Чингиз Айтматов бюгюн, жаланда къыргъыз миллетини ёхтемлиги болуп къалмай, битеудуния культураны бийиклеринде бек сыйлы жерни алгъан адамладанды. Аны адабият чыгъармачылыгъы биз, малкъарлыла, бек уллу ыразылыкъ бла эсге тюшюрген къыргъыз миллетни сёзюн, сагъышын, жашау болумун, хунерлигин, тазалыгъын, ачыкълыгъын да дуниягъа белгили этгенди. Чингиз чыгъармачылыкъ жолун сайлай айланнган жылла совет адабиятла терк айный, къарыу ала баргъан чакъгъа тюшгендиле. Чингиз Лениннге, партиягъа, ала кёргюзтген жолгъа махтау салгъан тёлюден эди.

Огъары басханчы Журтубайланы Жюнюс дуниясын жашлай алышханды. Аны эки сабийи болгъанды: къызы Зулейха бла жашы Хажи-Мурат.  Аналары Будайланы Гоша озгъан ёмюрню 30-чу  къыйын жылларында  алагъа аталыкъ-аналыкъ да этерге кюрешгенди.  Аны къыйыны зыраф кетмегенди. Зулейха  1936 жылда Минги таугъа чыкъгъан комсомолчу къауумда болгъанды. Ол аягъын ары басдыргъан биринчи таулу тиширыуду.

Белгилисича, жукъу саулукъну мурдоруду. Алай андан сора биз не зат билебиз жукъуну эмда тюшлени юслеринден? Бюгюн бизни ушакъ нёгеребиз Огъары Малкъарда больницаны баш врачы Чаналаны Аслижанды.

Хорламны солдатлары

Хайыркъызланы Алий-Мырзаны жашы Кичибатыр 1918 жылда  Къарачай-Черкесни Огъары Мара элинде кёп сабийли юйюрде туугъанды. Бийик ушагъыулу, адепли жашха къуру тенглери угъай, абаданла да хурмет этгендиле.

Къудайланы Чукайны жашы Керим Яникойну орта школунда отуз жылдан аслам заманны урунады. Сабийлени кёп тёлюлерин физкультурадан юйрете, аланы саулукъларына, айныуларына къайгъыра ишлейди, уллу  сынамлы устазларыбызданды. Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.

Телефонланы, Интернетни болушлугъу бла хыйлылакъ этип ахча урланнганы кёбейгенди. Аманлыкъчыла асламысында, инсанны телефонуна сёлешип, аны банкда карточкасыны номерин айтырын тилейдиле. аны билгенлей а, алагъа анга парольну тапхан уллу иш тюйюлдю. Пароль бла уа анда болгъан битеу ахчаны кеслерине мычымай аладыла. Кёбюсюнде ала урланнган ахчаны бир ненча банкны, карточканы юсю бла ётдюредиле. Ол заманда аны тапхан бютюн къыйын болады.

Табийгъат нечик сейирликди: бир затны адамгъа иги хайыры бла бирге айтып-айтмазча аллай хатасы да болургъа боллукъду. Кесигиз къарагъыз, селитра – женгил табылгъан, эл мюлкде кенг хайырланылгъан семиртгичди. Иги тирлик ёсдюрюрча фермерле аны жерге миллион тоннала бла къуядыла. Алай жарсыугъа, селитраны башха кючю да барды... Ол аны алгъаракъда Ливанны ара шахарын – Бейрутну ичи бла уруш ётгенча этип кёргюзтгенди. Кёпле биле болмазла, алай бу семиртгич кесини осал кючюню юсюнден ары дери да билдире тургъанды. Бу материалда аланы юслеринден къысха айтылады.