Календарь событий

Автомашина жоллагъа къарагъан «Кавказ» Управленияны специалистлери Ставрополь крайда, Къабарты-Малкъарда, Къарачай-Черкесде, Шимал Осетияда эмда Ингушетияда федерал трассаланы къышха хазыр этип бошай турадыла. Ведомстводан билдиргенлерича, бу ишде юч жюзден артыкъ энчи техника хайырланылады

Бизни ата-бабаларыбыз ёмюрлени теренинден бери ёз жашауларын малчылыкъ бла байламлы этип келгендиле. Малны сютюнден ала жау, бишлакъ, айран этип болгъандыла, этинден а тюрлю-тюрлю татымлы ашла хазырлагъандыла. Сёз ючюн, шишликни  алып айтсакъ окъуна, ол къарачай-малкъар халкъдан чыкъгъан затды, не ючюн десенг, ол шишлеген деген сёзден къуралып айтылады эм башха бир миллетде да жокъду ол сёз.

-Элибизге аллай келин кирген барыбызны да насыбыбызды. Аны аллына бармагъаныбыз жокъду, бирибизге да уллу кёллюлюк этмейди, бек сакъды. Келсенг, жарыкъ тюбер, намыс,сый берир, ызынгдан ашыра чыгъар, - дейди Габоланы ( Текуланы ) Лейля,  Яникойну амбулаториясына кёп жылланы ичинде башчылыкъ эте келген  Чыпчыкъланы  Ленаны сагъыннганымда. 

 Черек районну Аушигер эмда Бабугент эллеринде «Точка роста» деген цифралы эмда гуманитар жаны бла билим бериу ара ачылгъанды. Ала «Технология», «Информатика», «Основы безопасности жизнедеятельности» ызлада ишлерикдиле. Проектге тийишлиликде районну билим бериу учрежденияларына 3D-оборудование, квадрокоптерле, шахматлагъа юйретирча комплектле, интерактив комплексле да берилгендиле.

Тёреде болуучусуча, жылны бу кезиуюнде республиканы школларында малкъар халкъны ийнагъы, адабиятыбызны мурдорун салгъан Кязим хажиге  аталгъан тюбешиуле, окъуула, эришиуле барадыла.

Россейни Банкы ключевой ставканы азайтханны, къыралда ахча-кредит политика къалай бардырылгъаныны, инфляцияны не затла тюрлендиргенлерини эмда бизни регионда аны ёлчемини юсюнден сёлешгендиле бу кюнледе финанс учрежденияны Къабарты-Малкъарда бёлюмюнде бардырылгъан жыйылыуда. Анга республиканы власть органларыны, кредит организацияланы, илму жамауатны келечилери, бизнесменле къатышхандыла, деп билдиргендиле банкны пресс-службасындан.

Россейни футболдан профессионал лигасыны «Олимп» биринчилигини ахыр матчларында «Спартак-Нальчик» командабыз Владикавказдан «Спартак» эм Майкопдан «Дружба» клубла бла тюбешгенди. Футболчуларыбыз эки оюнда да жетишимли болгъанларын, талай ачыулу хорламдан сора эс жыйгъанларын, халатланы эсге алып, биригип ойнай билгенлерин ачыкълагъандыла.

Геляланы Рамазанны аты малкъар драматургия, малкъар театр бла байламлыды. Къайда да аланы къуралыу эм айныу жоллары бирге келеди. Тарыхлары узакъ бурундан башлана эсе да, анга театр искусство деп аталгъан кезиу узакъ тюйюлдю. Алгъын ол оюн болгъанды. Сёз ючюн, тойда гяпчини оюну да гитче театрды. Аны жигитлери – тойну бардыргъан адамла, айтыр сёзлерин алгъадан хазырламасала да, бек ахшы билгендиле орналгъан тёрелеге кере не заманда не айтыргъа, не этерге керек болгъанын. Алай башланнганды малкъар драматургия, театр да.

(баргъаны)

КЪ

Къабакъ – дарбаза, арбаз бурууну эшиги.

Къабыргъа – юйню тыш бегими.

Быйыл «Билим бериу» миллет проектни жашауда бардырыуну чеклеринде «Халал ишлени региону» деген ат бла волонтёрлукъгъа тутхучлулукъ этиуге жораланнган конкурс бардырылгъанды. Бизни республика алчыгъа саналгъанды. Аны бла байламлы КъМР-ни Жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министерствосу «Волонтёрлукъну айнытыуну ресурс арасы» автономлу коммерциялы болмагъан организация бла бирге сагъынылгъан араны муниципал районлада филиалларын ачыуну къолгъа алгъанды.

Къабарты-Малкъар республиканы Т.К. Мальбахов атлы къырал миллет библиотекасын жокълай туруучума. Бир жол кёзюме сейир китапла илиннгендиле да, аланы жазыуларына къараргъа изледим. 1891 жылда Санкт-Петербургда чыкъгъан Энциклопедия сёзлюкню Ауто-Банки кесегинде, бизни гитче Ата журтубузну суратлагъан ангылатмаланы тапдым. Аланы Император орус география биригиуню Кавказда бёлюмюню башчысы 1890 жылда Николай Динник «Балкарияны жокълау» деген отчётунда жазгъанды. Ол кеси уа мында 1887 жылда къонакъда болгъанды.

Пётр Биринчини заманында жалгъан ахчала этгенлени тюрмеге угъай, къыралгъа ишлерге ийгендиле. 
1712 жылда патчахны буйругъуна кёре, Россей империяда жашагъан адамда бирча этилген бир сом беш алтын (ахчаны аты) чакълы кюмюш сом табылса, ол аманлыкъчылыкъда терсленнгенди. 

Шёндюгю заманда прокуратураны борчлары къаллайладыла, адамланы эркинликлерин сакъларгъа, законлукъну жалчытыргъа полномочиялары жетишемиди?  Аны юсюнден КъМР-ни прокуратурасында РФ-ни следствие органларыны ишлерине надзор тамамлау жаны бла бёлюмюню башчысы Мызыланы Магомет бла ушакъ бардыргъанбыз.

Х.М. Бербеков атлы Къабарты-Малкъар къырал университетни Минги тау тийресиндеги окъуу-илму комплекс базасында «Инклюзивное образование: результаты, опыт и перспективы» деген ат бла биринчи халкъла аралы форуму болгъанды. Аны ишине психологиядан бла педагогикадан экспертле, билим бериу учрежденияланы социал педагоглары, психологла. КъМКъУ-ну преподавательлери бла студентлери, саулукъларында чыплары болгъан энчи сабийле, аланы аталары, аналары да къатышхандыла.