Календарь событий

Мен таулума деген, кесин чынтты малкъарлыгъа санагъан инсан ёз тилибизде чыкъгъан жангыз газетибизни, журналланы алыргъа керекди, театргъа барыргъа тийишлиди. Алай болмагъанны миллетибизни культурасындан, адет-тёресинден, бюгюннгю жашауундан ангылауу аз боллукъду. Къаллай бир миллет термиле болур быллай газетлери, журналлары болмай!

Тырныауузда жангыртыу ишледен сора  Первооткрывательлени майданы кёз къууанырча  омакъ болгъанды. Анда шинтикле орнатхандыла, бордюрла бла тротуар плитка салгъандыла эм тёгерек-башны жашиллендиргендиле. Кёп болмай а чыракъла бла жарытылгъан фонтанны сынау халда жиберип кёргендиле. Толу кючю бла ол жылыу келгенлей ишлеп башларыкъды.   
Майданны айбатландырыу иш  «Единая Россия» партияны  «Шахарда болумну игилендириу» деген проектини чеклеринде бардырылгъанды. Анга къырал бюджетден юч миллион сомдан аслам бёлюннгенди.

Кёп болмай Domofond интернет-порталны экспертлери Россейде жашау этерге эм иги жер къайда болгъанын  билир муратда къыралны 150 шахарында жашагъанланы араларында соруула бардыргъандыла. Алай бла рейтингге кёре,  Нальчик ал он жерге чыкъгъанланы санына киргенди.

Адамла  экология болумгъа, жамауат транспортну ишине, къоркъуусузлукъгъа, жолланы халине, тюкенлени бла сатыу-алыу араланы санына эм тазалыкъгъа багъа берирге керек эдиле. Анга кёре, хар ким да ондан кёп болмазча балла салгъанды. Алай бла, эсепле чыгъарылгъанларындан сора, Нальчик алтынчы жерге чыкъгъанды.

Жангы жылны байрамына халкъны асламысы бек тынгылы хазырланады. Ол кюнлеге аш-азыкъ, суула, чагъырла сатыу бютюн къаты барады. Жарсыугъа, аллай кезиуледе аманлыкъчыла да тириледиле.

Озгъан онбир айгъа организацияла бла адамла отлукъ-энергетика комплексге (ТЭК) берлик борчдан 244 миллион сомдан аслам жыйылгъанды, деп билдиргендиле Сюд приставланы федерал службасыны КъМР-де Управлениясыны пресс-службасындан.
     Республиканы районларында сюд приставланы бёлюмлерини бла ТЭК-ни предприятияларыны келечилери кюн сайын рейдле бардырадыла. Аны чеклеринде ахча бералмагъанланы онбир миллион сом багъасы ырысхыларына арест салыннганды.

Нальчик шахарны мэриясы, Жангы жылны байрамын хазырлана, юйлени тышларын бек ариу жасагъан предпринимательлени араларында конкурс бардырады. Аны чеклеринде тюкенлени, кафелени, ресторанланы, салонланы тышларына бла витриналарына багъа берилликди. Аланы башхаладан эсе тап, ариу къурагъанла уа энчи саугъалагъа тийишли боллукъдула.

Кёп болмай Юг Кореяны ара шахары Сеулда  илму ишлеге бла технологиялагъа жораланнган эмда аланы коммерцияда хайырланырча онг тапдыргъан   «SILF-2018» - деген XIV халкъла аралы инновациялы  кёрмюч-ярмарка болгъанды. Анда 31 къырал илмуну тюрлю-тюрлю бёлюмлеринден эм техникадан  640-дан аслам иш  кёргюзтгендиле. Эм кёп жангычылыкъланы Юг Корея, Къытай, Малайзия, Таиланд, Иран, Египет эм Польша хазырлагъандыла.

       Алгъаракълада РФ-ни МЧС-ини таматасы Евгений Зиничев ведомствону регионлада бёлюмлерини башчылары бла жылны эсеплерине жораланнган кенгеш бардыргъанды. Анга Россейни Граждан къорууланыуну ишлери, къыйын болумла эмда табийгъат къыйынлыкъланы хаталарын кетериу жаны бла министерствосуну КъМР-де Баш управлениясыны тамасы Михаил Надежин бла бирге Элбрусда излеу-къутхарыучу  къауумну таматасы Гюлюйланы Абдуллах эм аны орунбасары Хаджиланы Альберт да къатышхандыла.

Жангы жылны аллында Чегем районда ёксюз эмда къарар адамлары болмагъан жыйырма тёрт  сабийге фатарла берилгендиле, деп билдиргендиле  муниципалитетни администрациясыны пресс-службасындан.
Ачхычланы бериу бла байламлы къуунчлы иш администрацияны юйюнде баргъанды. Анга  жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла минстр Ауес Кумыков бла Чегем районну администрациясыны башчысы Артур Текушев да къатышхандыла. Ала, жашау журтла къоллу болгъанланы алгъышлагъанларындан сора, бирге фатарлагъа къарарагъа  баргъандыла.

Росгвардияны КъМР-де Управлениясыны 68 келечиси бла Звездный посёлкада аскер бёлюмню 158 къуллукъчусу, «Къанны службасы» къырал программаны чеклеринде бардырылгъан  донорлукъ акциягъа къатышып, саусузлагъа болушхандыла. Аны Лермонтов шахардан «Федерал медико-биология агентствону Шимал-Кавказ илму-клиника арасы» къурагъанды.

 "Россейни акъ зурнуклары-2018" деген битеуроссей  конкурсда хорлагъанланы КъМР-ни Жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министерствосунда  къууанчлы халда саугъалагъандыла. Бу даражалы эришиуледе бизден   отуз юч школчу, ол санда  жыр, тепсеу, сабий фольклор  коллективле да, айырмалы болгъандыла.
       Аланы алгъышларгъа башда айтылгъан ведомствону башчысы Ауес Кумыков, КъМР-ни культура министри  Мухадин Кумахов, республиканы Жазыучуларыны союзуну правленини председатели Беппайланы Муталип келген эдиле.

Къабарты-Малкъарны сабийлеге бакъгъан учрежденияларына  76 миллион багъасы диагностика оборудование берилгенди. Ахча «Сабий поликлиникаланы бла больницалада поликлиника бёлюмлени ырысхы-техника онгларын кючлендириу» деген къырал программаны чеклеринде РФ-ни Правительствосуну резерв фондундан эмда регионну бюджетинден бёлюннгенди, деп билдиргендиле КъМР-ни Саулукъ сакълау министерствосуну пресс-службасындан.  

РФ-ни Президентини СКФО-да толу эркинликли келечисини Аппараты, Шимал Кавказны ишлери жаны бла министерство, Округну субъектлерини араларында экономика байламлыкъланы ассоциациясы эмда Шимал Кавказны айнытыу корпорация (КРСК) гитче бизнесге себеплик этиуню жангы амалын къолгъа алгъандыла. Бу оноу сагъынылгъан министерствону кенгешинде этилгенди.

   Черек районда эрттеден бери сакъланнган иш болгъанды - Къашхатаудагъы  Маданият юйде жангы кинозал ачылгъанды, деп билдиргендиле районну администрациясыны пресс-службасындан.
 Ол къууанчха  администрацияны башчысыны орунбасары  Улбашланы Сахадин бла  КъМР-ни  киновидео учреждениясыны  директору Альберт Маканаев  къатышхандыла. Ала биринчи къараучуланы алгъышлагъандыла, андан сора уа ыразылыгъы болгъанланы   фильм къараргъа чакъыргъандыла.

    Жангы жылгъы байрам адамланы бирге жыяды, ол себепден аны тамата, сабий да сюйюп сакълайдыла.  Аны бла байламлы жылны ахырында кёп тюрлю къууанчлы иш болады. Бу жол да Нальчикни солуу эм культура паркыны тепсеу залында «Ветеран» клуб абадан адамлагъа Жангы жылгъа зауукълу ингир къурагъанды. Аланы Урушну, урунууну, Сауутланнган кючлени эмда право сакълаучу органланы ветеранларыны Нальчик шахар организациялары бла Нальчикни администрациясы саугъала бла къууандыргъандыла, белгили артистлени къатышыулары бла концерт да болгъанды.

Быйыл Тырныаууз шахарда Къулийланы Къайсын атлы Культура юйню балетмейстери Будайланы Ануарны жашы Русланнга «Къабарты-Малкъар Республиканы культурасыны сыйлы къуллукъчусу» деген ат аталгъанды.  Аны ол махтаугъа тийишли болгъаны сёзсюздю. Ол анга, жашланы бла къызланы бир ненча тёлюсюн тепсерге юйрете, кёп жылланы келгенди. Аны сохталары – миллет тепсеу искусствону тасхаларын билген, не тюрлю эришиуледе, фестивальлада да алда баргъан, къараучуланы къууандыргъан белгили адамла болгъандыла.

    2019 жылгъа тюберге кёп къалмагъанды. Нальчик шахарны  администрациясы анга къыстау хазырланады.  Орамлада жол жанларында   чыпынлада, терекледе, уллу тюкенлени алларында, терезелеринде  да    тюрлю-тюрлю накъышлы, тюрсюнлю чыракъла жандырыладыла.  Майданлада бийик назы терекле  омакъ жасалып сюеледиле. Ала быйыл шахарны онбир жеринде орнатылгъандыла. Ала  бири башхасына ушамай алай жасаладыла.

    Бу кюнледе Къабарты-Малкъар къырал аграр университетде «Россейни педагоглары: билим бериуде инновацияла» деген битеуроссей форум бардырылгъанды. Аны ишине КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эм жаш тёлюню ишлери жаны бла министр Ауэс Кумыков, вузну ректору Аслан Апажев, «Единая Россия» политика партияны республикада бёлюмюню башчысы Дмитрий Парфилов, орта школланы, сабий садиклени таматалары эм келечилери къатышхандыла, деп билдиргендиле КъМКъАУ-ну пресс-службасындан.

Бу кюнледе Нальчикде гуманитар тинтиулени институтунда  «Къарачай-малкъар филология бусагъатдагъы гуманитар илмуну парадигмасында» деген аты бла белгили тюрколог алимни, филология илмуланы доктору,  профессор Ахматланы Хашимни жашы Ибрагимни 80-жыллыгъына аталгъан конференция баргъанды.

                                           Къабарты-Малкъар Республиканы Парламентини
                                                                                Б Е Г И М И

КъМР-ни Башчысыны къуллугъун толтургъан Казбек Коков Къабарты-Малкъар къырал университетде «Усталыкъланы ярмаркасы эм насийхатчылыкъны программасы»   социальный магъаналы акциягъа къатышханды. Ол «Жангы бийиклик» республикалы кадр конкурсну чеклеринде бардырылгъанын айтырчады.
Анга къатышханла интернатлада окъугъан эмда къыйын жашау болумгъа тюшген юйюрледен сабийле бла  тюбешгендиле. Аны аллында уа ала бу къауум сабийле бла ушакъла бардырыргъа, сабийликни, аналыкъны сакълау жаны бла  къырал политикагъа   юйреннген эдиле.

   Москвада РФ-ни Правительствосуну Председатели Дмитрий Медведев Россейни Президентинде Стратегиялы айныу эмда миллет проектле жаны бла советни президиумуну жыйылыуун бардыргъанды. Аны ишине видеоконференция байламлыкъ амал бла КъМР-ни Башчысыны къуллугъун болжаллы халда толтургъан Казбек Коков да къатышханды.

    КъМР-ни Правительствосуну юйюнде Казбек Коковну башчылыгъында Терроризмге къажау комиссияны бла республиканы Оператив штабыны  бирге бардырылгъан жыйылыулары болгъанды.  Анда  сёз Жангы жылны байрам кюнлеринде жамауатны къоркъуусузлугъун эмда право низамны жалчытыуну юсюнден баргъанды.