Все статьи

Ол бийик учунууланы ёхтем суратчысы эди

РФ-ни, КъМАССР-ни  да сыйлы художниги, Къабарты-Малкъарны Къырал саугъасыны лауреаты Кърымшаухалланы Басханукъну жашы Хамзат туугъанлы быйыл 23 февральда 105 жыл болады.

Тёзюмю бошалып этилген оноу

Шёндю РФ-ни   Сауутланнган кючлери Украинада бардыра тургъан энчи аскер операция бла байламлы запад къыралла асыры адыргыдан, не этерге билмей,  бир бири ызларындан   Россейге тюрлю -тюрлю санкцияланы  салып барадыла.  Президентибиз Владимир Путин этген оноуну юсюнден Байден (АБШ), Джонсон (Великабритания), Шольц  (Германия)   гыр-мыр этерге кюрешедиле, амалсыздан.  Ала Украинагъа  сауутланы ашыгъышлы самолётла бла жиьерип, хар заманда этиучюлерича,   магъыз, бир биргизни ёлтюрюгюз деп, бир жанындан къарап турадыла.

Миллетге этген огъурлу ишлери унутулмагъандыла

Мокъаланы Чонайны жашы Азретни юсюнден бу материалны КъМР-ни Жазыучуларыны союзуну бла Журналистлерини союзуну члени болуп тургъан Геляланы Лиза Азретни таныгъанланы эсгериулерине кёре жазгъанды.

Къаныбыз бла келген ана тилибизни сакъларгъа керекбиз

Жанатайланы Лиза Ахматовна малкъар тилден бла адабиятдан юйретеди, бийик квалификациялы устазды, анга РФ-ни Билим бериу министерствосуну 2009 жылны 12 мартда чыкъгъан буйругъу бла къыралны битеулю билим бериуюню сыйлы ишчиси деген ат берилгенди.

Уялмакълыкъ жаланда игиликге келтирир

Уяла билиу, иймениу ийманны бир бутагъыды. Бу ышаны болгъан адамны къаллай саугъа сакълайды? Аны юсюнден ууазында Хасания элни иймамы Мисирланы Тимур хажи айтады:

Билими, фахмусу бла да айырмалы алимибиз

Малкъар халкъны илму жаны бла маданияты филологияны жетишимлери бла чекленмегени кертиди. Аны айтханыбыз: математика, физика, биология, химия дегенча илмула бла байламлы билимли профессорларыбыз, Россейден тышында да атлары ыспас бла айтылгъан адамларыбыз да аз тюйюлдюле.

Электрокюч урларгъа тюзелгенлени тазир сакълайды

«Россети Шимал Кавказ» компанияны Къабарты-Малкъарда бёлюмюнде – «Каббалкэнергода» бардырылгъан кенгешде электрокючню эсеплемей хайырланыугъа чек салыуну юсюнден сёлешиннгенди.

ФАХМУ, ЖАШАУЧА, ЁМЮРЛЮКДЮ

1970 жыллада Нальчикни солуу паркыны тийресинде Къулийланы Къайсыннга бла аны къалпакъ окъуна жашыралмагъан кенг мангылайлы, бийик санлы ушакъ нёгерине кёпле тюбей тургъандыла. Уллу Къайсын, аны сыйын кётюрюп, тюбегенни шуёху бла сюйюп танышдырыучу эди.  Ол шайыр алай намыс этген адам а Кёнделен аягъында «Мудах таулу», Къарачай шахаргъа кирген жерде «Таулу къыз» эм башха эсгертмелени автору, закий скульптор, Россейни, Къабарты-Малкъарны да сыйлы художниги Кърымшаухалланы Хамзат эди.

Азап жылланы сууукъ желлерине жыкъдырмай

Малкъарны байлыгъы ёмюрледен бери да адамлары, ариу табийгъаты, битими болгъанды. Уллу журтну ичинде кёп гитче элле, битеу тау элледеча, тукъум чеклеге юлешиннгендиле. Заман узакъгъа кетген эсе да, бюгюн да ол орамчыкъланы, анда жашагъан тукъумланы биледиле. Кимни къайдан чыкъгъаны, жамауатны ичинде не иш тындыргъанын таматала бюгюн да айтырыкъдыла.

Къадарыны ариу дерслери

Байсолтанланы Халимат, Энейланы Махмудну къызы Кёнделенде 1942 жылда туугъанды. Анга эки жыл да болмай эди юйюрю Къыргъызстанда Киршелк элге кёчюрюлгенде. Уллу юйюрде гитче болгъаны бла (юч къыз бла юч жаш) ийнакъ да ёсгенди. Малкъар халкъ ата журтуна къайтхандан сора, ол, туугъан элинде школну бошап, Нальчикде эл мюлк техникумда агроном усталыкъ алгъанды, ызы бла КъМКъУ-ну биология бёлюмюнде окъугъанды. Артдаракъда уа Дондагъы Ростовда Бийик партия школну тауусханды.

Электрокюч ючюн тёлеулени толусунлай жыяргъа

«Россети Шимал Кавказ» компанияны Къабарты-Малкъарда бёлюмю – «Каббалкэнерго» бардыргъан ангылатыу ишни хайырындан быйыл январьда эл мюлк товарла чыгъарыучуладан ахча жыйыу игирек болгъанды. Сёз мында хайырланылгъан электрокючню багъасыны юсюнден барады, дегендиле компанияны пресс-службасында.

Миллет проект къалай толтурулгъанына, ол санда оюлургъа къоркъуулу юйледен кёчюрюу къалай баргъанына къаралгъанды

  КъМР-ни Башчысы Казбек Коков Регионланы айнытыу жаны бла правительстволу комиссияны президиумуну жыйылыууна къатышханды. Кенгешни РФ-ни Правительствосуну вице-премьери Марат Хуснуллин бардыргъанды.

Узакъ ёмюрлю болур ючюн окъуп, айнып турургъа керекди

Жашлыкъны,ариулукъну сакълар амал бармыды? Ёмюрлюк  жашлыкъны жашырынлыгъын табаргъа адам улу хар заманда да итинип келгенди. Кёп ёмюрлени ичинде алхимикле бла врачла дуния бла бир рецептлени айтхандыла: сарымсах, къызыл чагъыр, къанны алышындырыу, мыйыдан гипофизни кетериу дегенча мадарланы.

Терек бахчачылыкъны таукел атламлары

Россельхозбанкны отраслевой экспертиза этиу арасы бизни къыралда алмала сатыу рынокну онгларын сюзгенди. Терк айныгъан терек бахчала проектлери бла белгиленнген кюч бла ишлеп башларыкъларына кёп къалмагъанын эсге алып тергегенде, 2024 жылда быллай продукцияны производствосу 1,2 миллион тоннагъа жетерге ушайды

Жашаугъа къоркъуу салып суратха тюшюу – адам кесине ийнанмагъаныны белгиси

 Бюгюнлюкде адамны турмушун техникасыз кёрген къыйынды. Технологияла жашауну къалайына да сингнгендиле. Алай ала хайыр бла бирге хата да келтиредиле. Жангыз да ариу суратлагъа тюшебиз деп,  къаллай бир адамны жашауу юзюлгенди. 

Сабийлерин жаланда сёз бла угъай, ёз къылыгъы бла да юйретгенди

Хар адамгъа да бу дунияны насыбы, биз къалай-алай десек да, атасы-анасы бла бирге не къадар кёп жылланы жашай, аланы жюрек жылыуларын сезгениди. Аланы акъыл сёзлерине, оюмларына тынгылай, къудуретге шукур эте жашагъаныды

Элни тарыхы республика бла байламлыды

 Хушто-Сырт малкъар халкъ кёчгюнчюлюкден къайтхандан сора къуралгъан эллерибизденди. 1957 жылда Акъ-Топуракъ, Кёк-Таш, Гюдюргю, Бопу, Жуууннгу, Жора эм башха гитче эллени келечилери ол заманда Къабарты-Малкъар Республиканы  обкомуну биринчи секретары Тембора Мальбахов бла тюбешип, артха, мындан кёчген эллерине, къайтып жашаргъа умутлары болгъанларын айтадыла. Кёпге созулгъан сюзюлюуледен сора, элни ол тийрелеге жууугъуракъ болгъан жерде къураргъа тохташадыла.

Маданиятха жол ана тилден башланады

ЮНЕСКО 2010 жылда тас бола  тургъан тиллени атласын  жарашдыргъанды. Аллайлагъа 136 миллет  саналады бу организацияны тергеулерине кёре. Ала аны алты  критерийге тийишлиликде  тохташдыргъандыла

Ахчаны жюрютюуню юсюнден толу хапар

Россейни Банкы финанс окъуулулукъ бла байламлы былтыр бардыргъан вебинарлагъа Къабарты-Малкъарда орта школланы бары да къатышхан эдиле. Ала бла бирге тийишли дерсле энчи орта билим берген битеу учрежденияла да бардырылгъандыла, деп билдиргендиле банкны бизни республикада бёлюмюнден

Сансызлыкъдан уллу аманлыкъ жокъду

Алгъын ариу къылыкълы, адепли, адет-тёрелерибизни иги билген, аланы къаты тутхан адамла эллерибизден чыкъгъандыла. Жаш адамланы шахарлагъа иерге артыкъ бек сюймегендиле, бузулуп къаллыкъдыла, деп къоркьгъандыла.

Страницы